دولت به اعتبار اسناد تجاری توجه‌کند
محمود بهشتیان - کارشناس ارشد گمرک
در تجارت جهانی، مهم‌ترین مسئله، اعتبار طرفین برای انجام معاملات است. در سال‌های اخیر و با تشدید تحریم‌ها علیه ایران، ایران در بسیاری از نقل‌وانتقالات بانکی و اعتباری خود دچار مشکل شد.
همین مسئله فعالیت‌های بازرگانی تجار ایرانی را موردهدف قرار داد و ضمن افزایش هزینه‌ها، در برخی مواقع تبادلات تجاری را غیرممکن کرد.
دولت‌ها در ادوار گذشته همواره به‌دنبال راهی برای کاهش فشارهای تحریمی و دور زدن موانع تجارت بودند و در این راستا برنامه‌های متعددی را در پیش گرفتند. این راهکارها در برخی مواقع با شکست همراه و در بعضی موارد نیز موفقیت‌آمیز بود، اما تجارت با اعتبار، همواره یکی از ضعف‌های جدی ایران بوده و مسئله‌ای است که باعث شده بسیاری از فعالیت‌ها با مشکلات جدی همراه باشند. چندی پیش، حضور ایران در سازمان همکاری شانگهای قطعی شد و دولت سیزدهم، توسعه تجارت با کشورهای عضو این سازمان را جزو اهداف اصلی خود عنوان کرد.
کاهش هزینه‌های تعرفه‌ای، بهبود بسترهای معاملاتی و سایر موارد این‌چنینی جزو برنامه‌های اعلام‌شده بود و می‌توان آن را مثبت ارزیابی کرد. یکی از برنامه‌هایی که دولت قصد دارد تا با اجرایی کردن آن، به مشکلات تجارت با اعتبار بازرگانان ایرانی خاتمه دهد، بحث جایگزینی بیمه قراردادهای تجاری به‌جای اعتبار اسناد بانکی در روابط تجاری با کشورهای منطقه به‌ویژه کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای است. پیش از پرداختن به ابعاد این راهکار، ابتدا باید به اسناد و مدارک معتبر در عرصه تجارت جهانی و عملکرد آنها توجه داشته باشیم. حدود یک سده پیش، اتاق بازرگانی بین‌المللی به‌منظور ساماندهی فعالیت‌های تجاری در ابعاد جهانی و سهولت روابط اقتصادی میان کشورها، تشکیل شد. هدف اتاق بازرگانی بین‌المللی (ICC) دفاع از بخش خصوصی کشورها و تلاش برای توسعه و تسهیل تجارت داخلی و خارجی است. این اتاق بازرگانی باید مقرراتی را در اموری از قبیل همسان‌سازی مقررات بین‌المللی بانک‌ها، اینکوترمز، اعتبارات اسنادی، ضمانتنامه‌ها و موارد دیگری به کشورها برای انجام فعالیت‌های تجاری ارائه دهد.
به‌منظور تحقق نظام‌بخشی در فعالیت‌های جهانی، اتاق بازرگانی بین‌المللی اسناد مشخصی را به‌عنوان مدارک معتبر در امر تجارت جهانی به رسمیت شناخته که یکی از آنها بحث اعتبار اسناد بانکی یا LC است.
حال دولت اعلام کرده این سازمان در نظر دارد تا در همکاری با کشورهای عضو شانگهای، بیمه قراردادهای تجاری را جایگزین اعتبار اسناد بانکی (LC) قرار دهد. به‌نظر می‌رسد این اقدام به‌منظور کاهش فشارهای تحریمی علیه ایران است، چرا که همچنان ایران در مسئله پیوستن به سوئیفت و سایر موارد مربوط به نقل‌وانتقالات پول در امور تجاری و همچنین اعتبارسنجی مشکل دارد و مسئولان دولتی به‌دنبال راهکارهای جایگزین برای این مسائل هستند، اما بیمه قراردادهای تجاری جزو اسناد شناخته‌شده برای تجارت جهانی نیست و این یک مسئله مهم در اجرایی شدن هدف سازمان توسعه تجارت است. غیر از مشکل اعتبار بیمه‌های تجاری، هنوز روند و سازکار مشخصی برای جایگزینی بیمه‌های قراردادهای تجاری عنوان نشده و این یک خلأ مهم دیگر در اجرای این مورد به‌نظر می‌رسد، چرا که در گام نخست باید تمامی کشورها ضمن اعلام موافقت خود، به مکانیزم مشترکی برای اجرای این هدف دست یابند. بعید به‌نظر می‌رسد مذاکره با کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای، در مدت زمان کوتاهی به نتیجه برسد و این اقدام عملیاتی شود، چرا که هنوز سازکار به‌طوردقیق در نظام پولی و بانکی ایران مشخص نیست. توجه به این نکات، برای تغییر روند تجارت بین‌المللی و رسیدگی به جزئیات، اصل مهمی است که دولت باید به آن نظر داشته باشد.
ارسال نظر