نگاه استارت‌آپ‌ها باید سودمحور باشد

امروزه شتاب‌دهنده‌ها در چند سال اخیر با افت فعالیت مواجه شده‌اند. درگذشته نه‌چندان دور، شتاب‌دهنده‌های بیشتری در کشور فعالیت می‌کردند و به‌عبارتی فعال‌تر بودند، اما به‌تدریج شاهد کاهش فعالیت آنان شدیم که دلیل آن به توسعه اقتصادی کشور برمی‌گردد. به‌طورمعمول انتظاری که شتاب‌دهنده‌ها از شرکت‌های استارت‌آپی دارند، این است که آنها گام‌های اولیه در توسعه کسب‌وکار خود را پیموده باشند که شامل تیم‌سازی و ایده‌پردازی می‌شود. همچنین آشنایی با مفاهیم اولیه، جزو اصلی‌ترین گام‌های توسعه یک کسب‌وکار است. شناخت بازار و پردازش ایده هم جزو مواردی است که استارت‌آپ‌ها در بدو اتصال به شتاب‌دهنده‌ها باید مدنظر قرار دهند، چرا که این مولفه‌ها آنها را سریع‌تر به هدف‌شان که توسعه کسب‌وکار است، می‌رساند. به‌عبارت روشن‌تر، بهتر است استارت‌آپ‌ها در نقطه صفر نباشند و تا حدی با فرآیند توسعه‌ای آشنا باشند و مفاهیم اولیه را بدانند. به‌طورمعمول گروه‌های استارت‌آپی پیش از اینکه به مراحل گفته‌شده برسند، خواهان همکاری با شتاب‌دهنده‌ها هستند، همین امر باعث می‌شود تا حد زیادی یا به‌نتیجه نرسند یا دیر به‌نتیجه برسند. در برخی موارد هم، ممکن است شتاب‌دهنده‌ها کمک چندانی به مجموعه‌های استارت‌آپی که در نقطه شروع و صفر قرار دارند، نکنند، بنابراین استارت‌آپی که فراتر از ایده‌پردازی گام نهاده باشد تا حد زیادی رویکردهای شتاب‌دهندگی برایش سودمندتر خواهد بود.

آموزش‌پذیری هم از دیگر مولفه‌های مهم توسعه کسب‌وکار یک استارت‌آپ است که انتظار می‌رود در همکاری با شتاب‌دهنده‌ها مدنظر قرار گیرند. بسیاری از استارت‌آپ‌ها آموزش‌دیده نیستند و این باعث می‌شود که روند سوددهی با اختلال مواجه شود. آخرین مولفه‌ای که در بحث انتظارات شتاب‌دهنده‌ها اهمیت دارد، این است که استارت‌آپ‌ها باید انگیزه و قدرت کافی برای خروج از دایره شتاب‌دهندگی را داشته باشند، چرا که حضور در موقعیت شتاب‌دهنده موقتی است. بسیاری از استارت‌آپ‌ها وقتی با شتاب‌دهنده‌ها همکاری می‌کنند، توانایی خروج از این مرحله را ندارند که این هم به نداشتن قدرت و توانایی لازم استارت‌آپ برای فعالیت مستقل خود برمی‌گردد. باتوجه به اینکه روحیه کار تیمی در کشور ما تا حدی ضعیف است، اگر فردی در ابتدای مسیر استارت‌آپی خود فاقد چنین روحیه‌ای است، باید آن را تقویت کند. به‌عبارت دیگر، اگر فردی آمادگی کار تیمی ندارد، در عمل نباید استارت‌آپی را هم راه‌اندازی کند.

همواره توانایی و مهارت صاحبان ایده و تیم‌های‌شان است که زمینه فعالیت آنان را رقم می‌زند، اما اینکه کدام ایده جان می‌گیرد و تبدیل به یک کسب‌وکار پویا می‌شود، ارتباط نزدیکی به رفع مشکلات روز جامعه دارد. تجربه نشان داده است برخی شرکت‌های دانش‌بنیان که بر بستر فناوری فعالیت می‌کنند، محصولاتی را تولید می‌کنند که موردنیاز بازار نیست و در نهایت در بدو ورود به بازار، متحمل شکست می‌شوند، بنابراین شناخت نیاز بازار، اصلی‌ترین دانشی است که همه رهبران استارت‌آپ‌ها پیش از شروع کار باید نسبت به آن آگاهی کامل داشته باشند، پس بهتر است در فازهای نخست ایده‌پردازی، نیاز مشتریان را در نظر بگیرند. از آنجایی ‌که انتظار دریافت سود در مدت زمان کوتاه، یکی از انتظارات استارت‌آپ‌های نوپا در آغاز فعالیت‌شان است و همین امر، تبدیل به دلیل فروپاشی آنان و بازماندن از ادامه مسیر شده است، بسیاری از کارشناسان معتقدند سوددهی امری زمانبر است که بیشتر رهبران استارت‌آپی باید نسبت به این امر واقف باشند و زمان‌بندی خود را داشته باشند؛ بااین‌حال، حسینی‌پژوه نگرش سوددهی در کسب‌وکار استارت‌آپی را امری سودمند دانست و گفت: در کل، نگاه سوددهی در توسعه یک کسب‌وکار استارت‌آپی نگرشی مثبت است، چرا که ماهیت شرکت‌های استارت‌آپی است که به یک درآمد پایدار برسند و به گسترش آن بپردازند، اما چنین هدفی تا حدی زمانبر است و بستگی زیادی به بازار و وضعیت اقتصادی کشور دارد و ممکن است که این زمان کم یا زیاد شود، در واقع ممکن است که در یک بازه زمانی، سریع‌تر به هدف خود برسند و در برخی موارد هم ممکن است، براساس شرایط موجود، نیاز به صبر و حوصله بیشتری باشد. در کل، داشتن یک استراتژی برای دریافت سود، اصلی‌ترین مولفه‌ای است که رهبران استارت‌آپ‌ها باید به آن توجه کنند؛ زمان‌بندی و استراتژی در اهداف کمک زیادی به رهبران استارت‌آپ‌ها در سوددهی می‌کنند.

رهبران استارت‌آپ‌ها باید یک چشم‌انداز مالی داشته باشند، چرا که ماهیت فعالیت‌شان برمبنای اقتصاد است و در اصل یک استارت‌آپ براساس دریافت سود تاسیس می‌شود. از مواردی که می‌تواند تاثیر جدی در مدت‌زمان سوددهی بگذارد، تغییر نرخ ارز است که ناشی و متاثر از شرایط گوناگون است. این عامل برای استارت‌آپ‌هایی که به خارج از کشور خدمات می‌دهند یا محصولات‌شان وابسته به مواد اولیه وارداتی است، اهمیت زیادی دارد. به‌عبارت دیگر، هر عامل از شرایط اقتصادی در کشور، تاثیر متفاوتی از کم تا زیاد بر کسب‌وکارهای استارت‌آپی دارد. این امر بستگی به‌نوع فعالیت استارت‌آپ‌ها و زمینه کاری آنها دارد.