اهمیت سوت زنی در بازار سرمایه

فساد، تقلب و کج رفتاری پدیده‌هایی هستند که به کرات در سازمان‌های مختلف دیده می‌شوند و وجود آن انکارناپذیر است. پیامدهای این ناهنجاری‌ها در تقابل با منافع عمومی بوده و باعث اتلاف منابع، کاهش رشد اقتصادی کشورها و نیز کاهش اثر بخشی اقتصاد کشورها شده و از همین رو امروزه توجه روز افزونی به اهمیت پدیده تقلب و فساد در جوامع مختلف شده است.

قوانین بسیار زیادی هم در کشف و مقابله با تقلب و فساد در همه جای دنیا تصویب شده است. لیکن یکی از تجارب بسیار موثر در این زمینه طراحی و اجرای سامانه‌های ویژه اعلام اینگونه موارد توسط عموم و حتی خود کارکنان سازمان‌ها موسوم به سامانه‌های سوت‌زنی است که پیشینه آن در سایر کشورها نیز وجود دارد.

سوت زن اصطلاحاً به کسی گفته می‌شود که افکار عمومی یا مقامات صلاحیت دار را از وجود فرد یا افراد نادرست کار یا فعالیت‌های شبهه‌ناک و خلاف در بخش دولتی ، عمومی یا خصوصی آگاه می‌کند. اینگونه فعالیت‌های غیر مجاز طیف گسترده‌ای از اقدامات غیر قانونی، زیر پا گذاشتن مقررات و تهدید منافع عمومی یا خصوصی مثل تقلب و فساد مالی را در بر می‌گیرد. هر چند با گسترش رسانه‌های نوین و افزایش ضریب نفوذ شبکه‌های اجتماعی بطور مکرر اخبار اینگونه اقدامات خلاف افشا می‌شود اما اقدام سازمان یافته در تحقق این فعالیت کار بسیار ارزشمند و در خور تقدیری است که سازمان بورس از سالها قبل با ایجاد اداره دیده بان سلامت و راه اندازی سایت مربوطه موفق شده است گام در خور توجهی را در این زمینه بردارد.

ناگفته پیداست که تقویت این سامانه و اطلاع رسانی گسترده در خصوص نحوه ساز و کار آن می‌تواند کمک شایانی به افزایش شفافیت و بر خورد با اقدامات غیر قانونی برخی از افراد و مدیران نالایق را در پی داشته باشد. اخیرا متولیان سازمان بورس با هدف گسترش اعلام گزارشات موید انجام تخلف در شرکت‌ها اقدام به پرداخت جایزه نقدی به گزارشگران موارد خلاف نموده اند که در جای خود بسیار موثر و مفید است. اما متاسفانه آن طور که لازم است اکثریت سرمایه‌گذاران و سهامداران آشنایی کافی با ساز و کارهای اعلام موارد تخلف به ناظرین ندارند و لازم است برنامه‌ریزی لازم و کافی در جهت معرفی نحوه کارکرد این سامانه به عموم بعمل آورند. در این‌صورت با افزایش گزارشگری موارد تخلف هزینه‌های انجام خلاف افزایش پیدا کرده و با تداوم آن می‌توان به کاهش بیش از پیش تخلفات در بازار سرمایه و آسیب به اعتماد عمومی امیدوار بود. با بازگشت اعتماد سرمایه گذاران و حمایت دستگاه قضایی از دست اندرکاران شاهد رونق بازار سرمایه خواهیم بود.