مقصران اصلی ماجرای شستا و بدهی میلیاردی فدراسیون

تبعات حضور چند ماهه مارک ویلموتس در فوتبال ایران، همچنان ادامه دارد و اقدام اخیر شرکت سرمایه‌گذاری تأمین اجتماعی (شستا) در انتقال سند شش دانگ ساختمان فدراسیون فوتبال و سه دانگ ساختمان باشگاه پرسپولیس، ماجرا را وارد فاز جدیدی کرده است.

۱- ۲۵ اردیبهشت سال ۹۸، مهدی تاج اعلام کرد که مارک ویلموتس سرمربی تیم ملی ایران شده، اما ۶ ماه طول نکشید که این مربی بلژیکی به دلیل عدم پرداخت مطالباتش از سوی فدراسیون، ۱۰ آبان قراردادش به صورت یک طرفه فسخ کرد. مسئولان وقت فدراسیون فوتبال پس از این اتفاق به ترکیه رفتند تا پول ویلموتس را بدهند و در نهایت ۱۸ آبان و پیش از دیدار با عراق، دو میلیون یورو به حساب این مربی در بانک زراعت ترکیه واریز شد. ویلموتس اگر چه روز ۲۳ آبان در بازی با عراق که با شکست ۲ بر یک ایران خاتمه یافت، روی نیمکت نشست، اما ۱۳ روز پیش از این دیدار اقدام به فسخ قراردادش کرده بود. او بعد از این بازی دیگر به کشورمان بازنگشت.

۲- سایت فدراسیون فوتبال ۲۲ آذر ماه ۱۳۹۸ اطلاعیه‌ای روی خروجی خود قرار داد که در بخشی از آن آمده بود: «کل دستمزد کادر مربیان خارجی تیم ملی چه در زمان آقای کی‌روش و چه آقای ویلموتس از محل عواید فیفا که جهت توسعه فوتبال پرداخت می‌شود، پرداخت شده و ارتباطی با منابع داخلی نداشته و ندارد. در موضوع قرارداد اخیر هم همانطور که بارها اعلام شد با توجه به تحریم‌های ظالمانه و مشکل انتقال پول از حساب فیفا با تأیید ستاد محترم تحریم استقراض انجام گرفته است.»

۳- مهدی تاج ۱۱ آذرماه ۹۸ پس از مراسم برترین‌های فوتبال آسیا در هنگ‌کنگ، بدون اینکه به ایران بازگردد برای برگزاری جلسه با ویلموتس راهی اروپا شد، جلسه‌ای که ۱۲ آذر در میلان ایتالیا و با حضور ویلموتس، پدرو پریرا (ایجنت ویلموتس)، آرمین یوژونویچ (ایجنت)، مهدی تاج و «بوروس زای» (مشاور منصوب‌شده فدراسیون فوتبال) برگزار شد. «بهروز زنجانی» یا همان «بوروس زای» همانند مذاکره با ویلموتس برای عقد قرارداد، در مذاکره برای فسخ قرارداد نیز همراه تاج بود و این دو، همچون قرارداد بد، نتوانستند برای جدایی هم به توافقی خوب برسند.

ویلموتس و نمایندگانش پس از پیشنهاد تاج برای امضای قرارداد جدید، خواهان تضمین‌های لازم برای پرداخت پول می‌شوند یا اینکه اگر فدراسیون فوتبال ایران نمی‌تواند تحت هر شرایطی پول او را پرداخت کند، مصالحه و توافقی انجام شود و فدراسیون ایران با ارائه یک پیشنهاد مالی و پرداخت این مبلغ، جدایی مسالمت‌آمیز را رقم بزند. جدایی مسالمت‌آمیز مورد موافقت تاج و همراهانش در هیات رئیسه قرار نمی‌گیرد و حتی رئیس وقت فدراسیون اعلام کرد ویلموتس پول اضافه گرفته و باید سه ماه از حقوقی را که گرفته به فدراسیون فوتبال بازگرداند. مسئله‌ای که برخلاف جلسه میلان که برای توافق انجام شده بود، باعث عصبانیت ویلموتس و وکلایش شد تا آنها شکایت خود را علیه فدراسیون فوتبال ایران تقدیم فیفا کنند. این شکایت ۱۴ بهمن ماه ۹۸ به‌دست فدراسیون فوتبال کشورمان رسید.

۴-مهدی تاج خرداد ماه سال ۹۹ قرارداد ویلموتس را «خوب» توصیف کرد و گفت: «ویلموتس بی‌خود گفته سر او کلاه گذاشتیم و نمی‌تواند غرامت بگیرد». تاج بارها از این قرارداد دفاع و اعلام کرد هیچ غرامتی به طرف مقابل پرداخت نخواهد شد غافل از اینکه ویلموتس در قراردادی که برای فدراسیون ایران فرستاده بود، سه کلمه را اضافه کرده بود. همان پرانتز معروف و دردسرساز که درباره رقم فسخ قرارداد نوشته شده بود: «یا یک مبلغ مشخص». فدراسیون فوتبال هم نخوانده، قرارداد را امضا کرد.

تاج درباره اینکه پول ویلموتس از کجا پرداخت شد و این انتقاد وجود دارد پول کارگران به جیب او رفته است، گفته بود: «این پول را شستا داد، اما مربوط به خود شستا نبود. به خاطر شرایط تحریم، به ستاد کرونا و ستاد تحریم نامه زدیم که معاون اول رئیس‌جمهوری و وزیر ورزش پای نامه را امضا کردند تا پول را به ما بدهند. قرار شد فدراسیون فوتبال این پول را پس بدهد و پول کارگران نبوده، بلکه قرض بوده است.»

۵- ویلموتس که در موعد مقرر پولش را نگرفته بود در تاریخ اول بهمن ۹۸ از ایران شکایت کرد و در نهایت فیفا به سود او رأی داد. فیفا رأی خود را ۲۱ مرداد ماه سال ۹۹ اعلام کرد و بر این اساس فدراسیون ایران محکوم به پرداخت ۶ میلیون و ۱۳۷ هزار و ۵۰۰ یورو به سرمربی بلژیکی سابق تیم ملی شد. فدراسیون کشورمان همچنین ملزم به پرداخت پنج درصد جریمه هم شد و باید پنج هزار فرانک سوئیس نیز به فیفا بابت هزینه دادرسی پرداخت کند. در مجموع با احتساب پنج درصد جریمه و همچنین پنج هزار فرانک هزینه دادرسی، فدراسیون فوتبال ایران از سوی فیفا محکوم به پرداخت ۶ میلیون و ۴۴۹ هزار یورو به ویلموتس شد.

۶- شرکت شستا روز ۹ دی ۹۹ در اطلاعیه‌ای به صورت رسمی اعلام کرد که «در پاییز ۱۳۹۸ با استناد به مصوبه ستاد مقابله با تدابیر تحریم‌ها و به منظور کمک به فدراسیون فوتبال و در راستای منافع ملی کشور، نسبت به پرداخت دو میلیون یورو به فدراسیون فوتبال به عنوان قرض، اقدام کرد.» در نهایت چند روز پیش رسماً اعلام شد که ساختمان فدراسیون فوتبال و سه دانگ از ساختمان باشگاه پرسپولیس به نام شستا شده است.

۷-ایران بابت رأی فیفا در ماجرای ویلموتس به دادگاه CAS شکایت کرده و منتظر رأی دادگاه حکمیت ورزش است اما در این میان چند نکته مهم وجود دارد که نباید از آنها غافل شد.

نکته اول: طبق اظهارات رئیس وقت فدراسیون و شرکت شستا، اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس‌جمهوری و رئیس ستاد مقابله با تحریم، دستور پرداخت پول از سوی این شرکت به فدراسیون فوتبال را صادر و وزیر ورزش نیز پای آن را امضا کرده است.

در فهرست «بی‌شمار افرادی» که تاج ادعای رفاقت و دوستی نزدیک و دیرینه با آنها دارد، نام اسحاق جهانگیری هم به چشم می‌خورد. می‌توان به راحتی به این موضوع پی برد که رابطه دوستانه بیش از هر چیز دیگری در گرفتن مجوز برای دریافت پول از شستا - نهادی که باید به جای این کارها پول کارگران و بازنشستگان را سر موعد بدهد- تاثیرگذار بوده است. بنابراین «زوج جهانگیری - تاج» در مشکلات امروز فوتبال ایران و از دست رفتن ساختمان فدراسیون و بخشی از ساختمان باشگاه پرسپولیس نقشی بسزا دارند آن هم بدون در نظر گرفتن عواقب کاری که انجام می‌دهند. جهانگیری امروز کجاست که پاسخگوی مشکلات به وجود آمده باشد؟

نکته دوم: مسعود سلطانی‌فر هم جزو افرادی است که باید پاسخگو باشد، اما جز در معدود دفعاتی، سکوت اختیار کرده است. تمام فدراسیون‌ها زیر نظر وزارت ورزش فعالیت می‌کنند و وقتی دچار چنین مشکلاتی می‌شوند وزارت ورزش باید پاسخگوی کار و امضایی که کرده‌، باشد و درباره دلایل از دست رفتن مالکیت ساختمان فدراسیون و البته سه دانگ از باشگاه پرسپولیس - که آن هم زیر نظر وزارت ورزش است - توضیح دهد. اینکه چرا فدراسیون فوتبال در زمانی که نیاز داشت پول قرض کرد اما در موعد مقرر نتوانست پول شستا را بدهد، جزو سؤالاتی است که وزیر ورزش و جوانان باید پاسخگوی آنها باشد، اما جز سکوت چیزی دیده نشده است.

نکته سوم: شهاب‌الدین عزیزی خادم که در ابتدای ورودش به فدراسیون فوتبال، ملاقات‌ با چهره‌های سیاسی از جمله محمدباقر نوبخت رئیس سازمان برنامه و بودجه را در دستور کار قرار داد اکنون باید توضیح دهد این دیدارهای سیاسی چه سودی داشت و چرا نتوانست از ارتباطاتش برای حل مشکل به وجود آمده با شستا استفاده کند. این در شرایطی است که گفته می‌شد او ارتباطات خوبی با مدیران شستا دارد. در کنار این موضوع اگر نگوییم عزیزی خادم ارتباط نزدیکی با سلطانی‌فر دارد حداقل می‌توانیم بگوییم که در مقایسه با سایر گزینه‌های ریاست فدراسیون فوتبال، از ارتباط بیشتری با وزیر ورزش و سایر دولتمردان برخوردار است. آیا او در صحبت‌هایش با سلطانی‌فر، نوبخت و سایر چهره‌های سیاسی در این باره صحبت کرده است؟ آیا این ملاقات‌ها فایده‌ای داشته است؟ اخبار چند روز اخیر نشان می‌دهد که این دیدارها حداقل در ماجرای شستا خروجی نداشته است.

نکته چهارم: تمام افرادی که در ماجرای قرارداد ویلموتس و قرض گرفتن پول از شستا و گرفته شدن ساختمان فدراسیون و سه دانگ از باشگاه پرسپولیس نقش دارند، باید جوابگو باشند. از مهدی تاج که بدترین قرارداد تاریخ ورزش ایران را امضا کرد تا اسحاق جهانگیری که به شستا دستور پرداخت دو میلیون یورو به فدراسیون فوتبال را داد و مسعود سلطانی‌فر به‌عنوان وزیر ورزش و جوانان. این فوتبال است که با چنین تصمیمات و اتفاقی در حال نابود شدن است اما مقصران این نابودی نه تنها پاسخگو نیستند که گاهی اوقات طلبکارانه نیز صحبت می‌کنند.