رشد تولید شرکت های بزرگ معدنی در سال جاری

سازمان توسعه و نوسازی معادن ایران (ایمیدرو)، به مناسبت دهه فجر و در آستانه چهل و دومین سالروز پیروزی انقلاب اسلامی، گزارشی از عملکرد خود از سال ۱۳۹۲ تاکنون و هدف‌گذاری‌های صورت گرفت تا پایان امسال منتشر کرده است که از مهم‌ترین‌ آنها می‌توان به اشتغال‌زایی بیش از ۲۴ هزار شغل و افزایش ظرفیت تولید، احیا و توسعه معادن غیرفعال یا کوچک و متوسط اشاره کرد.

براساس این گزارش، از ابتدای دولت یازدهم تا پایان سال گذشته ارزش سرمایه‌گذاری‌های ایمیدرو، شرکت‌های زیرمجموعه و تابعه در بخش معدن و صنایع معدنی ایران به بیش از ۹.۴ میلیارد دلار رسیده که با احتساب ۲.۲ میلیارد دلار مجموع سرمایه‌گذاری در امسال، میزان سرمایه‌گذاری‌های این سازمان به ۱۱ میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار می‌رسد.

طبق برنامه‌ریزی‌ و هدف‌گذاری ایمیدرو، مجموع سرمایه‌گذاری‌ها از سال ۱۳۹۲ تا پایان امسال از ۱۱.۶ میلیارد دلار عبور خواهد کرد.

ایمیدرو طی این مدت ظرفیت‌های تولید را تا بیش از ۱۰۰ درصد افزایش داده و در عین حال برنامه‌های وسیعی در اکتشاف، احیای معادن کوچک و تامین مالی پروژه‌ها داشته است. میزان ظرفیت‌های تولید در زنجیره فولاد، مس و آلومینیوم بین سال‌های ۹۲ تا پایان ۹۸ به طور قابل ملاحظه‌ای افزایش یافته است؛ بطوریکه ظرفیت تولید کنسانتره سنگ‌آهن با دستیابی به ۵۷.۶ میلیون تن نزدیک به ۱۰۰ درصد، گندله سنگ‌آهن با ۴۷.۶ میلیون تن ۱۱۶.۵درصد، آهن اسفنجی با دستیابی به ۳۵.۳ میلیون تن حدود ۸۰ درصد و فولاد خام با رسیدن به ۳۷.۵ میلیون تن ۶۶.۶ درصد رشد پیدا کرده است.

علاوه‌براین ظرفیت تولید کنسانتره مس با آمار تولید یک میلیون و ۱۵۰هزار تن، ۳۵ درصد و کاتد مس با رسیدن به ۴۵۷هزار تن، ۷۷درصد رشد داشته‌اند. ظرفیت تولید آلومینا بدون تغییر ۲۴۵هزار تن است اما ظرفیت تولید در آلومینیوم با رشد قریب به ۸۰ درصد به ۷۷۰هزار تن رسیده است.

رشد تولید شرکت بزرگ معدنی در امسال

تولید شرکت‌های بزرگ معدن و صنایع معدنی طی ۹ ماه امسال با رشد ربرو شده است؛ تولید شمش آلومینیوم ۶۶ درصد، کنسانتره سنگ‌آهن شش درصد، گندله سنگ آهن ۱۱ درصد، آهن اسفنجی ۹ درصدی، شمش فولاد هشت درصد، محصولات فولادی پنج درصد، کاتد مس ۹ درصد و شمش طلا ۱۵ درصد رشد یافته است.

بدین ترتیب تولید شمش آلومینیوم به ۳۲۵ هزار تن، کنسانتره سنگ آهن ۳۷.۵ میلیون تن، گندله سنگ آهن ۳۴.۵ میلیون تن، آهن اسفنجی به ۲۳.۳ میلیون تن، شمش فولاد به ۱۷.۱ میلیون تن، محصولات فولادی ۱۱.۲ میلیون تن، کاتد مس ۲۰۷ هزار تن و شمش طلا به ۹۹۵ کیلوگرم رسیده است.

۱۴۰۰ محدوده امید بخش در اکتشاف

ایمیدرو با همکاری بخش خصوصی از سال ۱۳۹۳ تاکنون، ۶۵۰ هزار کیلومتر مربع پهنه اکتشافی را عملیاتی کرده است. از این میزان، فاز شناسی و پی‌جویی ۴۸۰ هزار کیلومتر مربع به اتمام رسیده و به محدوده‌های امیدبخش قابل توجهی دست یافته است. با این برنامه اکتشاف، ۱۴۰۰ محدوده امیدبخش به‌دست آمده و تاکنون، ۱۰۰۰ محدوده برای واگذاری به بخش خصوصی در اختیار سازمان‌های صنعت، معدن و تجارت استان‌ها قرار گرفته است.

در ۴۰۰ محدوده دیگر نیز، ایمیدرو در حال پیگیری دریافت پروانه اکتشاف برای فازهای عمومی و تفصیلی است. از این تعداد محدوده، ۵۳ پروانه اکتشاف صادر شده است. همچنین، پنج گواهی کشف صادر و از طریق فراخوان به بخش خصوصی واگذار شده است.

احیا و توسعه معادن کوچک

طرح فعال‌سازی معادن کوچک و متوسط در نقاط مختلف کشور، با هدف فعال‌سازی معادن بخش خصوصی که به دلیل شرایط داخلی یا بین‌المللی نیمه‌فعال یا تعطیل شده بودند، از آذرماه سال ۱۳۹۷ تعریف و در سال ۱۳۹۸ عملیاتی شد. معادن کوچک و متوسط به دلیل گستردگی (۹۸.۳ درصد از تعداد کل معادن کشور)، اشتغال‌زایی و تولید، دارای اهمیت به‌سزایی هستند و می‌توانند در ایجاد اشتغال پایدار در بخش معدن و توسعه متوازن کشور، نقش بسیار مهمی را ایفا کنند.

تنها طی ۱۰ ماهه امسال، در راستای این طرح ۲۰۶ معدن در مناطق مختلف احیا، فعال‌سازی و توسعه یافته‌اند؛ این در حالی است که پیش از این احیای ۲۰۰ معدن و احداث ۲۵ واحد فرآوری در سال ۱۳۹۹ هدفگذاری شده بود.

از ابتدای امسال تاکنون، شناسایی و اولویت‌بندی ۸۱۲ معدن انجام شده و بر روی ۴۴۴ معدن اقدام کلینیکی صورت گرفته است. در سال گذشته نیز ۱۴۶ معدن در مناطق کمتر توسعه‌یافته، احیا شد.

بهره‌گیری از توان بخش خصوصی

در این راستا، مشارکت بخش خصوصی در توسعه معادن و صنایع معدنی به گونه‌ای بوده است که ۴۲ معدن به بخش خصوصی واگذار شده است. طرح‌های الکترود گرافیتی و پترولیوم کک و تیتانیوم کهنوج، معادن آنومالی شمالی، میشدوان و پتاس خور، بیابانک و شورابه‌های ترود نیز به شرکت‌های بزرگ بخش خصوصی برای تکمیل واگذار شده است. در سال گذشته بیش از ۱۷۰۰ میلیارد تومان منابع جهت تکمیل طرح‌های توسعه از بخش خصوصی جذب شده است.

یک میلیارد دلار صرفه‌جویی ارزی با بومی‌سازی و توسعه توان داخل

ایمیدرو از ابتدای امسال، سیاست بومی‌سازی و توسعه ساخت داخل را ابلاغ کرده و اهداف عملیاتی را از شرکت‌های زیرمجموعه خود دریافت و مورد پایش قرار می‌دهد. طبق برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته، بومی‌سازی بیش از ۵۰۰ میلیون دلار قطعه و فرآیند تولید در امسال انجام خواهد شد؛ با احتساب بومی‌سازی‌های انجام شده در طرح‌های توسعه،  در امسال قریب به یک میلیارد دلار صرفه جویی ارزی ناشی از بومی‌سازی و توسعه توان ساخت داخل خواهیم داشت.

رشد ۲۴درصدی امتیاز ممیزی بهداشت، ایمنی، محیط‌زیست و انرژی

متوسط امتیاز واحدهای ممیزی حوزه بهداشت، ایمنی، محیط‌زیست و انرژی (HSEE) در سال ۱۳۹۸، به ۲۵۴ رسیده است که فراتر از اهداف برنامه‌ریزی شده (رشد ۲۰ درصد) بوده و در این زمینه رشد ۲۴ درصدی داشته ایجاد شده است؛ این در حالی است که از ابتدای شروع برنامه ممیزی عملکرد HSEE واحدها تابعه (از سال ۱۳۹۵) تاکنون، این رشد به ۵۱ درصد رسیده است.

حمایت از پژوهش و برگزاری ۶۲ دوره آموزش

هزینه‌های آموزش، پژوهش و توسعه فناوری سازمان توسعه و نوسازی معدن و صنایعه معدنی ایران، مشتمل بر مصوبات مربوطه، معادل ۲۱۳ میلیارد و ۷۸۱ میلیون و ۳۰۰ هزار ریال است.

عملکرد بخش پژوهش و توسعه فناوری شامل حمایت از ۱۹ پروژه پژوهشی، ۹ پایان‌نامه‌ تحصیلات تکمیلی تقاضا محور دریافتی از سامانه ساتع، حمایت از شش همایش، کتاب و تامین اعتبار فرآیند حمایت از پایان‌نامه‌های تحصیلات تکمیلی به مبلغ ۵۰۰۰ میلیون ریال است.

در بخش آموزش نیز ۶۲ دوره آموزشی برای همکاران ستاد سازمان، کارکنان مجتمع‌ها، شرکت‌ها و طرح‌های تابعه برگزار شده که مشکل بر چهار دوره‌ حضوری، ۳۳ دوره غیرحضوری (آفلاین) و ۲۵ دوره آنلاین است. این دوره‌ها بالغ بر ۵۲۲ ساعت برای ۶۸۶۶ نفر فراگیر انجام شده است. برای کارکنان معادن بخش خصوصی نیز ۶۰۴ دوره آموزشی برای ۱۰ هزار و ۲۶۲ نفر فراگیر صورت پذیرفته است.

ایجاد ۲۴ هزار و ۸۰۰ شغل از سال ۹۲ تا پایان ۹۹

از سال ۱۳۹۲ تا پایان سال گذشته ۲۱ هزار و ۶۰۰ بطور مستقیم شغل ایجاد شده است که براین میزان تا پایان امسال، ۳۲۰۰ شغل مستقیم دیگر افزوده خواهد شد و میزان اشتغال این حوزه به ۲۴ هزار و ۸۰۰ شغل خواهد رسید.

تقویت صندوق بیمه معادن

تقویت صندوق بیمه سرمایه‌گذاری فعالیت‌های معدنی به عنوان یکی از نهادهای حمایتی کشور (و زیرمجموعه ایمیدرو)، به منظور توسعه سرمایه‌گذاری‌های خطرپذیر بخش معدن و صنایع معدنی کوچک مقیاس، از جمله اقدامات مهمی است که در سال ۱۳۹۸ عملیاتی شده است. افزایش سرمایه صندوق از ۱۴۰ میلیارد تومان به ۳۵۰ میلیارد تومان در سال ۱۳۹۸ و ارتقای آن به ۵۰۰ میلیارد تومان در امسال، نتیجه این اقدام است.

همچنین حمایت از ارائه تسهیلات با سود چهار درصد برای متقاضیان استفاده از ماشین‌آلات معدنی ساخت داخل توسط صندوق بیمه انجام شده است. عملکرد صندوق بیمه در سال‌های ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸ بیش از ۵۹۰ میلیارد تومان بوده است که معادل ۹۰ درصد کل عملکرد صندوق (۶۷۰ میلیارد تومان) از ابتدای تاسیس تا پایان سال ۱۳۹۶ بوده است.

علاوه‌ بر این طی ۱۰ ماه امسال، بیمه‌نامه‌هایی به ارزش ۷۹۲ میلیارد تومان آماده صادر شده است که با احتساب ۳۲۵ میلیارد تومان بیمه نامه‌های صادره، کل ارزش این بیمه‌نامه‌ها تا پایان سال ۱۳۹۹ به بیش از ۱۱۰۰ میلیارد تومان خواهد رسید.