خطر انقراض صدها گونه دریایی دستاورد اجازه به چینی‌ها

بهروز بهزاد کارشناس محیط‌زیست در گفت‌وگو با گسترش نیوز آثار قرارداد بیست ساله صیادی با چین را بسیار مخرب توصیف و گونه‌های بسیار زیادی از جمله میگو و کوسه را در خطر انقراض قطعی اعلام کرد.

گسترش نیوز: کارشناس محیط‌زیست با بیان اینکه مثل همه ایرانیان از شنیدن این خبر متاسف و غمگین شدم، گفت: ما نمی‌دانیم مسئولان امر و کسانی که در نهادهای تصمیم ساز هستند با چه استدلالی کار می‌کنند که چنین آسیب‌های بزرگی به زیست بوم مناطق و محیط‌زیست ایران وارد می‌شود و قراردادهایی تا این حد مخرب انعقاد می‌کنند.

وی ادامه داد: ما سابقه بسیار بد و تاثر برانگیزی از ژاپنی‌ها در مورد مشابه قرارداد با چینی‌ها در دریای عمان داریم. حدود بیست سال پیش خلیج‌فارس مان را به مدت یکسال در اختیارشان قرار دادیم، اجازه صیادی صادر کردیم و آثار قتل عامی که در آنجا به راه انداختند هنوز در اقیانوس ما قابل مشاهده است و پیامدهای آن همچنان بر زندگی مردم جنوب ایران و صیادان بومی ملموس است. اینها رحم نکردند و هر چه بود و نبود را بردند و ذخایر ما به شدت فقیر شد. حالا این قرارداد با شرایط بدتر و استثمار بیشتر انعقاد شده و تجربه کاری شخصی من از کار کردن با ژاپنی‌ها و چینی‌ها این است که اینها تا زمانی که در سرزمین خودشان هستند حاضر به آسیب دیدن سر سوزنی از منابع خود نیستند اما وقتی از مملکتشان خارج می‌شوند دیگر چیزی برایشان مهم نیست و تلاش می‌کنند تا جایی که امکان دارد از هر چیزی بهره‌مند شوند و تبدیل به عوامل مخرب و آلودگی می‌شوند.

بهروز بهزاد اضافه کرد: متاسفانه شخص یا اشخاصی که ایران را زیر بار چنین قراردادی بردند یا ناآگاه و بسیار ناآشنا به این مسائل بودند و دغدغه‌ای نسبت به سرزمینشان نداشتند یا اینکه به فکر درآمد و منفعت شخصی بودند. اعلام هم کردند که این قراردادی به نفع صیادان و شیلات جنوب ایران است. ما قدرت نظارت بر کار اینها نداریم و اگر بخواهیم هم تجهیزات و امکاناتی که برای این کار لازم باشد، نداریم.

در نظر بگیرید که حیات از کف دریا شروع می‌شود و آسیبی که اینها تاکنون رساندند معلوم نیست تا چند سال دیگر گریبان این مملکت را فشار می‌دهد. اینها به هیچ اصولی پایبند نیستند و مسائل محیط زیستی و اکولوژی دریا را به کلی نادیده می‌گیرند. چینی‌ها فقط به این فکر می‌کنند که چطور حداکثر استفاده را ببرند و اصلاْ مهم نیست که بعد از رفتنشان چه ویرانه‌ای را باقی می‌گذارند. صد درصد اشکال از خود ماست که نمی‌دانیم چه چیزی را معامله می‌کنیم و چه آسیبی می‌رسانیم.

وی ادامه داد: ما همان موقع انعقاد قرارداد با ژاپن فریاد زدیم و سر و صدا راه انداختیم که این قرارداد به ضرر محیط‌زیست ایران است ولی چه تاثیری دارد وقتی فقط یک لبخند ملیح تحویلمان دادند و احتمالاْ در ذهن خودشان گفتند اینا هم دلشان خوش است. یک بار که با مدیرعامل شیلات درباره همین قرارداد بحث می‌کردم ایشان میگفت نگرانی ما چیست و شما کجا سیر می‌کنید، ما به فکر آب و نان مردم هستیم آنوقت شما از حفاظت جانوران و دریا حرف می‌زنید‍! نمی‌دانست ما از آنها تغذیه می‌کنیم.

بهزاد درباره دورنما و آینده این قرارداد افزود: خیلی سیاه و تاریک! خلیج‌فارس یک دریای معمولی نیست. ضمن اینکه در دنیا به دلایل مختلف و شرایط جغرافیایی منحصر به فرد است و شرایط نیمه بسته‌ای دارد بنابراین محدودیت‌ها و ویژگی‌های زیادی دارد که اگر از بین برود دیگر به‌دست نمی‌آید و نمیدانم خوشبختانه یا متاسفانه ۹۰ درصد این ویژگی‌ها در قسمت ایران است. طرف جنوبی خلیج‌فارس عمق آب کمتر، گرم‌تر و شورتر است و خیلی ارزش کمتری نسبت به بخش شمالی که به متعلق به ایران است، دارد. هر گونه حرکت یا تصمیمی در خلیج‌فارس باید با مطالعه دقیق صورت بگیرد زیرا قابل تجدید یا احیا نیست. گونه‌های منحصر به فردی که در خلیج‌فارس زندگی می‌کنند در هیچ جای دنیا وجود ندارند و آنطور که می‌دانم چینی‌ها عاشق عقرب‌های دریای، ستاره‌ها و کوسه‌های خلیج‌فارس هستند. ماهی تن این منطقه بسیار مرغوب است ضمن اینکه هر چهار سال یکبار ماهی اقیانوس هند به این بستر وارد می‌شود. مجموعا اینها معیشت صیادان مظلوم ما را از خلیج گواتر تا بندر آبادان در بر می‌گیرد و خانواده آنها را تامین می‌کند.

کارشناس مسائل محیط‌زیست در پایان با بیان اینکه متاسفانه مسئولان ما نه تنها هیچ کار مثبتی در جهت حفظ منابع و صیانت از محیط‌زیست ایران انجام ندادند بلکه با چنین قراردادهایی آسیب‌های جبران ناپذیری نیز به آن وارد می‌کنند، افزود: به اختصار می‌توان گفت خانواده میگو که کف زی هستند، کوسه‌ها که رفتگر خلیج‌فارس هستند، مرجان‌ها که از مواهب دریا هستند، انواع کرم‌ها، صدف‌ها و ماهی حلوا، سنگسر و... در معرض خطر شدید و انقراض هستند.