شهر تهران نمی تواند پاسخگو شهروندان باشد

فضای شهری تهران، مدت‌ها است که درگیر ساختمان‌های بلند مرتبه است و کمتر فضای خالی را مشاهده می‌کنیم توسط شهرداری، زیباسازی شده باشد. مجسمه‌ها و همچنین دیوارنگاره‌های تکراری در شهر تهران، دیگر جذابیتی برای شهروندان ندارد و بسیاری از مردم شهر بر این باور هستند که چهره شهر بسیار بی‌روح است. این سوال پیش می‌آید که سازمان شهرداری که جزو پولدارترین سازمان‌های شهر است، چرا هیچ اقدامی در راستای زیباسازی شهر انجام نمی‌دهد؟ این همه پول در شهرداری صرف چه چیزهایی می‌شود؟

شهر باید به شهروندان حق زندگی با کیفیت بدهد

سیدرضا لاهیجی کارشناس شهری، در ارتباط با معماری‌های شهری و همچنین فضای شهر به گسترش نیوز گفت: یک شهر باید به شهروندان حق زندگی و حق پیاده‌روی ارائه دهد. همچنین حق سلامتی و امنیت جزو مولفه‌هایی است که یک شهر باید برای شهروندان ایجاد کند. چنین چیزی را کیفیت زندگی شهری می‌گویند.

لاهیجی ادامه داد: حق زندگی شهری، امکانی است که شهر به شهروندان می‌دهد تا مردم یک شهر احساس امنیت، رضایت و خوشبختی کنند و مردم شهر افتخار کنند که در آن شهر و محله درحال زندگی هستند.

این کارشناس شهری افزود: حدود ۲۰ سال که چنین مولفه‌هایی توسط متخصصین شهرسازی برایش برنامه‌ریزی کرده‌اند. هرسال شهرهایی از دنیا را بررسی می‌کنند و یک شهر را به عنوان شهر برتر که کیفیت زندگی شهروندانش مطلوب است را معرفی می‌کنند تا شهرهای دیگر بتوانند الگوبرداری درستی انجام داده و مطابق همان شهر، سطح کیفی را افزایش دهند.

لاهیجی در ادامه این گفت گو به خبرنگار گسترش نیوز گفت: پیشنهاد‌های بسیاری را در راستای زیباسازی شهر تهران در ۲۵ سال گذشته ارائه داده‌ام. اکنون اگر چیزی در شهر را مشاهده می‌کنید مانند، نقاشی‌های دیواری، مجسمه‌سازی و همچنین مبلمان شهری، از طریق بنده و همچنین همکارانم پیشنهاد شده است. حدود ۱۰۰ پروژه در شهر تهران، توسط بنده و همکارانم اجرایی شده است که در این پروژه‌ها موفق شده‌ایم کارهای بسیاری را انجام دهیم. از جمله این پروژه‌ها می‌توان به پل‌های عابر مکانیزه و همچنین دستگاه‌های بدنسازی اشاره کرد.

این کارشناس شهری اظهار کرد: ایده‌های بسیاری، فراتر تر از موارد ذکرد شده وجود داشت که هرگز به ما اجازه ندادند که آن‌ها را عملی کنیم. چیزی که درحال‌حاضر به آن نیاز داریم، ایده در راستای توسعه فضای عمومی در سطح شهر است.

شهر از فضای خالی بین ساختمان‌ها تشکیل شده است

وی گفت: فضای عمومی، به محیطی گفته می‌شود که شهروندان می‌توانند در آنجا حضور پیدا کنند، با یکدیگر صحبت کنند، در آن مکان حتی مهمانی برگزار کنند. چنین فضایی به آن این امکان را می‌دهد که ماشین را کنار گذاشته و به صورت پیاده به محیط بیایند و اوقات خود را بگذرانند. در حقیقت چیزی که امروز بسیار اهمیت دارد، همین مطلب است. فضاهای بین ساختمان‌ها، بسیار مهم تر از خود ساختمان‌ها است.

لاهیجی در ادامه این گفت‌وگو عنوان کرد: شهر تشکیل شده از فضاهای خالی بین ساختمان‌ها که چنین مکان‌هایی باید آراسته شود. مانند یک باغ بزرگ زیبا در مکان‌های پیاده‌روی که در این مکان‌ها، امکان جاگذاری آثار هنری هم وجود داشته باشد تا شهروندان از پیاده‌روی در این مکان‌ها لذت ببرند.

وی گفت: خیلی از کسانی که به خارج از کشور سفر کرده‌اند، بر این باور هستند که پیاده‌رو‌های کشورهای دیگر برای قدم زدن بسیار زیبا است و حس بسیار خوبی را به مردم می‌دهد. همچنین از مناظر و چشم‌اندازهای شهری نیز بسیار تعریف می‌کنند. چیزهایی در فضای شهری در کشورها طراحی شده است که تمدن زیبای بشری، مدنیت و شهر نشینی را به نمایش می‌گذارد.

این کارشناس شهری گفت: ما در شهر به توسعه چنین فضاهایی نپرداختیم و اولویت مدیران شهری ما چیزهای دیگری بوده است. ما در طول ۳۵ سال گذشته، شاهد ظهور مدیرانی بودیم که هیچکدام رشته تخصصی مرتبط با شهرسازی نخوانده بودند و افراد زیر دست خودشان هم مشابه خود انتخاب کرده بودند. درحال‌حاضر شهردار تهران کیست و چه رشته تحصیلی دارد؟

لاهیجی ادامه داد: بسیاری از انجمن‌ها، گروه‌های تخصصی و کانون‌های معماری و شهرسازی، اعتراض دارند و به وزارت کشور و شورای شهر اعتراض کرده‌اند. تهران و هر شهر دیگری، به افرادی نیاز دارند که در زمینه شهرسازی و معماری مهارت و تخصص دارند. شهرداری فقط شهرنگهداری نیست. نگهداری شهر درواقع ارتباط اجتماعی مردم است. شهرداری یک نهاد اجتماعی است. در شهرهای بزرگ دنیا که کیفیت زندگی شهری آنها بسیار بالاست، شهرداری تالار‌های بزرگ می‌سازد و همچنین اتفاقات بسیار خوبی که مردم با آن خاطرات خوبی دارند، توسط شهرداری صورت می‌گیرد.

وی گفت: در بسیاری از کشورها، عروسی شهروندان در تالارهایی برگزار می‌شود که توسط شهرداری ساخته می‌شود. ما چه فضایی را داریم که در اختیار مردم قرار دهیم تا شهروندان بتوانند در آن مکان مراسم تولد و عروسی برگزار کنند؟ شما تالارهای شهری در کشورهای مختلف را مشاهده کنید، تصاویری می‌بینید که به شدت زیباست و توسط شهرداری ساخته شده است. زمانی که ما برای شهروندان حال خوب ایجاد کنیم، می‌توانیم مشارکت مردم را داشته باشیم برای ساخت شهر و همچنین زیبا کردن شهر.

این کارشناس شهری در ادامه به گسترش نیوز گفت: یکی از خطاهایی که ما درسال‌های گذشته داشته‌ایم، این بوده که مشارکت مردم را جذب نکردیم. یک نکته مهم که وجود دارد این است که شهرداری ما دستور دهد به شهردارهای منطقه که افراد تحصیل کرده، دانشمند و هنرمند مناطق خود را شناسایی کنند. چنین امری در شهر پاریس و همچنین کشور آلمان نیز اجرایی شده است. یعنی می‌دانند که در منطقه خودشان چه تعداد هنرمند، پزشک و دانشمند وجود دارد. برای وقایع مختلف و همچنین رویداد‌های مختلف از آنها دعوت می‌کنند. در مادرید و بارسلونا که از پیشرفته‌ترین شهرهای دنیا است، چنین امری را به شدت دنبال می‌کنند.

الگوبرداری از کشورهای دنیا

لاهیجی افزود: ما باید با الگوبرداری از کشورهای دنیا، خام فروشی را کنار بگذاریم و با توسعه و کیفیت فضای شهری که شامل هوای پاک و چیزهای دیگر است بتوانیم جذب گردشگر و سرمایه کنیم. هر فضای خالی شهری را که مشاهده می‌کنید، متوجه می‌شوید که برج سازی‌های بسیار گسترده‌ای انجام شده است. چیزی که مشاهده می‌شود این است که منطقه ۱ و ۲۲ که مکانی برای تصفیه هوای تهران بود به طور کامل با برج سازی‌ها نابود شده است. منطقه ۲۲ حتی در بالای کوه‌ها هم برج‌سازی کرده‌اند و طبیعت را به طور کامل از بین برده‌اند.

وی گفت: متسفانه باید بگویم که اولویت سازمان زیباسازی تبلیغات است و درواقع از این راه پول در می‌آورند. این سازمان اجازه نداد ما زمین بازی کودکان را ایمن‌سازی کنیم. به دلیل آنکه تمام این اماکن در اختیار پیمانکاران شهرداری قرار دارد. ما بسیاری از استاندارد‌سازی‌ها را در شهر برای زمین بازی کودکان جا انداخته‌ایم و این کار را به سختی انجام دادیم. حدود ۵سال این کار طول کشید و با پیمانکاران شهرداری درگیری‌های بسیاری را داشتیم.

این کارشناس شهری ادامه داد: با افتخار می‌توان گفت که بسیاری از کشورهای خارجی در کارخانه‌های ایرانی لوازم‌های مصرفی را برای زمین بازی کودکان تولید می‌کنند.

لاهیجی افزود: ما کشور ثروتمندی هستیم و همچنین شهرهای ثروتمندی هم داریم. سازمان‌های بسیاری هم داریم که پول‌های بسیاری در می‌آورند اما متاسفانه این پول‌ها را هدر می‌دهند و کم تر از افراد متخصص استفاده می‌کنند. ما به جای چین باید بتوانیم با کشور آلمان و همچنین کشورهای اسکاندیناوی قرارداد ببندیم و کارخانه‌هایشان را در کشور خودمان احداث کنیم تا بتوانیم مواد اولیه برای ایمن‌سازی و استاندارد را تولید کنیم.

وی در پایان گفت: اینکه شهر تهران آیا می‌تواند پاسخ مردم را بدهد، جواب منفی است. مدت‌ها است که سازمان زیباسازی به کارهای دیگری پرداخته و کارهای تخصصی خود را رها کرده است. همچنین کم کاری‌هایی در سازمان زیباسازی شهر تهران مشاهده می‌شود. خیلی کارها در راستای بهبود وضعیت تهران و همچنین زیباسازی می‌توان انجام داد اما متاسفانه جلوی آن‌را می‌گیرند. ما شاهد آن هستیم که بوستان‌های شهر تهران درحال سقوط است.