علت ناپدید شدن مجسمه معروف تهران مشخص شد

محیط شهری، فضایی است که شهروندان به صورت روزانه، ممکن است زمان زیادی از وقت خود را بنا به دلایل گوناگون در آن سپری کنند. جلوه‌ها و زیبایی‌های بصری موجود در شهر که ساخته دست هنرمندان است و برای آن زحمت بسیاری کشیده اند، مدت‌ها است که مورد بی‌توجهی یا کم لطفی بعضی مسئولان و همچنین تعدادی از شهروندان قرار گرفته است. مجسمه هایی که می‌تواند چهره شهر را زیبا کند اما به دلیل بی‌توجهی و نبود رسیدگی، مدت‌ها است یا سرقت می‌شوند یا از طریق شست‌و‌شوی غیر اصولی از بین می‌روند. نمونه چنین بی‌توجهی را در مجسمه فردوسی قابل مشاهده بود که به علت شست و شو غیر اصولی و استفاده نکردن از نظر کارشناسان، تغییر رنگ داد. همچنین می‌توان به مجسمه پرویز تناولی، واقع در پارک شفق تهران اشاره کرد که چندی پیش کفش‌های این مجسمه به سرقت رفته بود.

نقش مجسمه‌ها در زیباسازی شهر

مجسمه یکی از المان‌های مهم در زیباسازی شهری و گاه حکم شناسنامه را برای یک منطقه دارد؛ اثری که با حضورش می‌تواند نقش مهمی در فرهنگ‌سازی و چیدمان فضای شهری داشته باشد. وقتی محیط شهری زیبا باشد، شهروندان با اشتیاق بیشتری در شهر حضور پیدا می‌کنند و از تماشای نمای شهر لذت می‌برند. سرقت مجسمه‌ها تنها در تهران اتفاق نیفتاده است بلکه در تعدادی از شهرهای کشور هم شنیده شده که مجسمه‌ها به سرقت رفته‌اند. چندی پیش خبری مبنی بر سرقت سردیس تیمسار فلاحی واقع در خیابان ولیعصر رسانه‌ای شد. باوجود این سرقت، مسئولان شهری همچنان سرقت مجسمه هارا پدیده‌ای مرسوم نمی‌دانند.

در این راستا، گفت‌وگویی داشتیم با علیرضا نادعلی، سخنگو و عضو کمیسیون فرهنگی شورای شهر تهران

انتقال سردیس تیمسار فلاحی توسط ارتش جهت ترمیم

علیرضا نادعلی در گفت‌وگو با گسترش نیوز در ارتباط با مفقود شدن سردیس تیمسار فلاحی، واقع در خیابان ولیعصر اظهار کرد: در ارتباط با مفقودی این مجسمه، اطلاعات اندکی وجود دارد. اما طبق همین اطلاعات مشخص شده است که این مجسمه، توسط ارتش، جهت ترمیم برده شده و مجدد به مکان قبلی خود برگردانده خواهد شد. اما اینکه برای چنین جابه جایی، مدیریت شهری درجریان قرار نگرفته است، جای بحث دارد.

وی در ادامه صحبت هایش با بیان اینکه پدیده سرقت مجسمه‌ها امری مرسوم نیست عنوان کرد: در تهران چنین پدیده‌ای مرسوم نیست که بخواهند سردیس یا تندیسی را به سرقت ببرند. در این دوره مدیریت شهری چنین پدیده ای، خیلی قابل مشاهده نبوده است.

عضو کمیسیون فرهنگی شورای شهر تهران در ادامه صحبحت‌هایش عنوان کرد: در ارتباط با مفقود شدن این سردیس، کسانی که اقدام در جهت جابه جایی این مجسمه کرده‌اند باید توضیحی را ارائه کنند. طبعا باید یک سری هماهنگی‌های ویژه با سازمان زیباسازی و همچنین شهرداری منطقه انجام می‌دادند. به زودی بیانیه‌ای خواهند داد و علت جابه جایی این سردیس را اعلام خواهند کرد. شورای شهر تهران هم پیگیر این موضوع خواهد بود.

نادعلی در ارتباط با راهکارهای موثر در راستای سرقت نشدن مجسمه‌های شهری افزود: بنده معتقد هستم، مجسمه ها، سردیس‌ها و تندیس‌های موجود در شهر، به جهت جانمایی، استقرار، حفظ حریم با اتفاقات شهری و همچنین از نظر ارتفاع نصب، وضعیت مناسبی ندارند.

الگوبرداری از شهرهای اروپایی

وی ادامه داد: بسیاری از شهرهای دنیا که از مجسمه، سردیس و تندیس هایی به این شکل استفاده می‌کنند، شاهد آن هستیم که چه ارزشی را برای این آثار هنری قائل هستند. باید بتوانیم در راستای حفظ و نگهداری چنین آثاری، از شهرهای دنیا الگوبرداری و تجربه نگاری کنیم.

عضو کمیسیون فرهنگی شورای شهر تهران ادامه داد: در سایر کشور‌های اروپایی، بسیاری از این تندیس‌ها در ارتفاع بالایی نصب می‌شوند. چنین امری سبب می‌شود تا تاثیرگذاری و الهام بخشی بیشتری داشته باشند. یکی دیگر از ویژگی‌های نصب مجسمه در ارتفاع مناسب، این است که مجسمه را دور از دسترس جهت سرقت یا تخریب می‌کند.

نادعلی افزود: در سیاست‌های این دوره از مدیریت شهری نیاز است برای تغییر این جانمایی‌ها و اصلاح آن، یک اقدام قابل لمس داشته باشیم. هم در ارتباط با بناهایی که قبلا نصب شده و قابل جابه جایی است و هم در ارتباط با آنچه درحال تولید و قرار است به زودی درفضای شهری نصب شود.

این عضو شورای شهر تهران درپایان گفت: راهکار فعلی برون رفت از چنین وضعیتی( سرقت مجسمه ها) گشت های شهرداری به صورت شبانه در سطح شهر است تا حداقل بتوان از سرقت و آسیب‌های احتمالی جلوگیری کرد.

سرقت مجسمه‌ها در ۲دهه اخیر

تا اردیبهشت ۱۳۸۹ تعداد مجسمه‌های دزدیده‌شده به ۱۲ مورد رسید؛ مجسمه‌هایی که وزن برخی از آنها حدود ۷۰۰ کیلوگرم بود و با توجه به حجم و وزن اینگونه آثار، عمدتا این سوال ایجاد می‌شد که سارقان چگونه می‌توانند بدون جلب توجه و به راحتی چنین آثاری را از جا کنده و جابه‌جا کنند؟

در ۲۱ اردیبهشت‌ماه سال ۸۹ خبری به نقل از سازمان زیباسازی شهرداری منتشر شد مبنی بر اینکه از مجموع مجسمه‌های دزدیده شده، چهار مجسمه شامل سردیس نواب صفوی، سردیس دانته، مجسمه ابوسعید ابوالخیر و سردیس اقبال لاهوری برای بازسازی یا اصلاح جمع‌آوری‌ شده‌اند اما دو روز بعد سخنگوی شهرداری تهران با تکذیب این خبر، آن را «بازی با افکار عمومی» عنوان کرد.