بومی‌سازی بی‌سابقه در آسمان؛ ایران هم‌تراز آمریکا و استرالیا شد

سیستم مدیریت ایمنی (Safety Management System) به‌عنوان یکی از ارکان کلیدی صنعت هوانوردی، نقشی حیاتی در پیشگیری از سوانح، ارتقای ایمنی پروازها و افزایش بهره‌وری ناوگان هوایی دارد. ایران با طراحی و تولید نرم‌افزارهای بومی در این بخش، گامی مؤثر در کاهش وابستگی به سامانه‌های خارجی و ارتقای سطح استانداردهای ایمنی خود برداشته است.

این موفقیت، حاصل همکاری میان سازمان هواپیمایی کشوری، مراکز پژوهشی و شرکت‌های فناور داخلی است که طی سال‌های اخیر با تمرکز بر «دانش بومی هوانوردی» توانسته‌اند الگویی از استقلال فنی و مدیریتی ارائه دهند. ورود ایران به جمع کشورهای صاحب‌تکنولوژی SMS، به معنای ارتقای جایگاه جهانی کشور در نظام نظارت و ارزیابی ایمنی پروازهاست.

همچنین کارشناسان صنعت هوانوردی معتقدند که این دستاورد می‌تواند زمینه‌ساز صادرات نرم‌افزارهای ایرانی به سایر کشورها و گسترش همکاری‌های منطقه‌ای در حوزه ایمنی هوایی شود. با توجه به موقعیت راهبردی ایران در مسیرهای بین‌المللی پرواز، توسعه این زیرساخت‌ها نه تنها ارزش فنی بلکه اهمیت ژئو‌اقتصادی نیز دارد.

ارتقای ایمنی و کاهش وابستگی با تکیه بر دانش و فناوری داخلی

به این ترتیب، ایران با تکیه بر ظرفیت‌های علمی و فناوری خود، توانسته است از جایگاه مصرف‌کننده فناوری به تولیدکننده و صادرکننده دانش در عرصه حساس هوانوردی ارتقا یابد — گامی بلند در مسیر تحقق سیاست «ایران ایمن، خودکفا و پیشرو در فناوری‌های هوایی».

بر اساس اطلاعیه رسمی سازمان جهانی مالکیت فکری (WIPO)، این پروژه‌ها در تاریخ ۱۰ مهر ۱۴۰۴ (۲ اکتبر ۲۰۲۵) در ژنو به ثبت رسیده و در گزارش رسمی ISA Europe، موفق به کسب شاخص ۱۰۰ درصد نوآوری (۱۰۰% Innovation Index) شده‌اند.

این سامانه‌ها، علاوه بر انطباق کامل با الزامات EASA و ICAO، سطح بلوغ ایمنی (Safety Maturity Level) و دقت تحلیل داده‌های پروازی را به شکل چشمگیری ارتقا داده‌اند.

این دستاورد تاریخی، جایگاه جمهوری اسلامی ایران را به‌عنوان یکی از پیشگامان جهانی فناوری ایمنی و کیفیت هوانوردی تثبیت کرده و افق‌های تازه‌ای را پیش روی صنعت هوایی کشور گشوده است.

عبور ایران از تحریم‌ها با دانش بومی هوانوردی

پیش از این کشورهای آمریکا، کانادا، آلمان، انگلیس و استرالیا این نرم‌افزارها را در اختیار داشتند، اما ایرلاین‌های ایرانی  به دلیل تحریم ها نمی‌توانستند از این نرم افزار بهره مند شوند.  کشورهای دیگری هم که می‌توانستند با این کشورها قرارداد داشته باشند، باید همه اطلاعات خود را برای تحلیل در اختیار این کشورها قرار می‌دادند، اما مهندسان و متخصصان ایرانی قشم با دستیابی به این علم و حتی بهبود عملکرد آن نسبت به نسخه های موجود در دنیا قدمی بزرگ در ایمنی پروازهای داخلی برداشتند.

سیامند عبداله‌زاده، مدیرعامل شرکت هواپیمایی دارنده این نرم افزار ، ضمن تبریک به تیم نخبه و توانمند حوزه ایمنی ، اظهار داشت: این دستاورد بزرگ، مایه مباهات ملی و گواهی بر توانمندی‌های درخشان مهندسان ایرانی است.

وی با بیان اینکه ما به نخبگان خود افتخار می‌کنیم و قدردان تلاش‌های این سرمایه‌های انسانی هستیم، تصریح کرد: بی‌تردید حمایت از چنین نوآوری‌هایی در مسیر ارتقای ایمنی و کیفیت صنعت هوانوردی کشور، از اولویت‌های راهبردی ما خواهد بود.

عبداله زاده خاطرنشان کرد: این موفقیت کم‌نظیر، جمهوری اسلامی ایران را در جمع پنج کشور پیشرو جهان در توسعه نرم‌افزارهای تخصصی سیستم مدیریت ایمنی (SMS) و تضمین کیفیت صنعت هوانوردی قرار داده است.