وقتی مردم توان خرید گوشی ندارند؛ بازار ضایعات موبایل داغ شد
در ماههای اخیر و همزمان با کاهش توان مالی مردم و نگرانی از جهش دوباره قیمت موبایل، حجم قابل توجهی از آگهیهای مرتبط با ضایعات تلفن همراه، از جمله برد سوخته، باتری کارکرده و قطعات معیوب، در پلتفرمهای اینترنتی منتشر شده است. افزایش قیمت قطعات نو، رونق تعمیرات و ورود بازیافتکنندگان به این حوزه، این بخش حاشیهای را به بازاری فعال تبدیل کرده که اگرچه برای برخی سودآور است، اما نگرانیهایی درباره پیامدهای زیستمحیطی و نبود نظارت بر آن ایجاد کرده است.
گسترش نیوز: کاهش مداوم قدرت خرید مردم در سالهای اخیر باعث شده بسیاری از خانوارها توان تهیه یا حتی تعویض تلفن همراه را از دست بدهند. نرخ تورم، رشد قیمت دلار و افزایش هزینههای زندگی عملاً خرید گوشی را به یکی از سنگینترین مخارج تبدیل کرده است. در این شرایط، حتی مدلهای اقتصادی و میانرده نیز برای بخش بزرگی از جامعه دستنیافتنی به نظر میرسند.
بازار تلفن همراه نیز در ماههای اخیر با رکود شدید همراه بوده و کارشناسان از احتمال جهش مجدد قیمتها در هفتههای پیشرو خبر میدهند. همین پیشبینیها باعث شده مردم در خرید تعلل کنند و به جای آن، به تعمیر، احیا و استفاده طولانیتر از گوشیهای قدیمی روی بیاورند. این تغییر رفتار خرید، روی بازارهای جانبی نیز اثر گذاشته است.
یکی از پیامدهای ملموس این شرایط، رونق ناگهانی خریدوفروش ضایعات موبایل در پلتفرمهای اینترنتی است. طی ماههای گذشته آگهیهای متعددی از فروش برد سوخته یا نیمهسوخته، باتری کارکرده، بدنه شکسته، صفحه خراب و سایر قطعات فرسوده منتشر شده که قبلاً ارزش اقتصادی چندانی نداشتند، اما اکنون با افزایش قیمت قطعات نو، تبدیل به کالایی قابل معامله شدهاند.
بازار جدید از دل بحران اقتصادی
گسترش این آگهیها نشان میدهد که بخش قابل توجهی از مردم تلاش میکنند حتی از کمارزشترین قطعات نیز کسب درآمد کنند. فروشندگان اغلب افراد عادیاند که گوشیهای از کار افتاده خود را قطعهقطعه میکنند یا ضایعات تعمیرگاهها را جمعآوری کرده و در فضای آنلاین عرضه میکنند. این روند بهنوعی بازتاب شرایط سخت اقتصادی و تلاش برای جبران کسری درآمد است.
در نقطه مقابل، خریداران این ضایعات صرفاً بازیافتکنندگان نیستند؛ بسیاری از تعمیرکاران از قطعات سوخته برای بازیابی بخشهای سالم یا استفاده آموزشی بهره میبرند. برخی نیز با ترکیب چند قطعه معیوب، گوشیهایی نیمهکارآمد میسازند و آنها را با قیمت پایینتری میفروشند. همین موضوع باعث شده ضایعات موبایل وارد چرخه جدیدی از مصرف شوند.
رشد قیمت قطعات اورجینال نیز نقش مهمی در شکلگیری این بازار دارد. افزایش هزینه واردات، تعرفههای بالا و کاهش عرضه، موجب شده تعمیر گوشی با قطعات نو برای بسیاری غیرقابلپرداخت باشد. بنابراین، قطعات دستدوم، حتی اگر ضایعات محسوب شوند، برای بسیاری از مشتریان گزینهای اقتصادیتر شدهاند.
سودآوری پنهان در بازیافت دیجیتال
از سوی دیگر، فعالان حوزه بازیافت نیز حضور پررنگی در این بازار پیدا کردهاند. ضایعات موبایل در ظاهر بیارزشاند اما درون آنها فلزات باارزشی مانند طلا، نقره، پلاتین و پالادیوم وجود دارد. هرچند استخراج این فلزات نیازمند تجهیزات تخصصی است، اما برخی افراد کوچکمقیاس نیز از روشهای ابتدایی برای جداسازی استفاده میکنند و سود قابل توجهی به دست میآورند.
با داغ شدن این تجارت، فروش ضایعات موبایل تنها محدود به شهرهای بزرگ نیست و در بسیاری از مناطق کوچکتر نیز به یک فعالیت نیمهاقتصادی تبدیل شده است. مردم گوشیهای قدیمی را نه بهعنوان وسایل بیمصرف، بلکه بهعنوان منبع درآمد نگاه میکنند و همین نگاه جدید، ارزش اقتصادی تازهای برای زبالههای الکترونیکی ایجاد کرده است.
با وجود این، نگرانیهایی نیز درباره تبعات زیستمحیطی این جریان مطرح شده است. تخلیه غیراصولی باتریها، سوزاندن بردها یا استخراج غیر استاندارد فلزات میتواند خطرات جدی برای سلامت انسان و محیطزیست ایجاد کند. نبود نظارت کافی در این بخش، ممکن است پیامدهای ناخواستهای در آینده به همراه داشته باشد و نیازمند سیاستگذاری فوری است.
در تصاویر زیر می توانید تعدادی از این نوع آگهی های مربوط به خرید و فروش ضایعات تلفن همراه به صورت کیلویی را مشاهده کنید.
در صورت تمایل به پیگیری اخبار روز حوزه فناوری اطلاعات و آخرین تحولات قیمتی در بازار موبایل کشور، سرویس فناوری پایگاه خبری گسترش نیوز را دنبال کنید.
