کارگران با دندان‌هایشان خداحافظی کردند!
در حالی که کارگران ماهانه حق بیمه تأمین اجتماعی را از حقوق ناچیز خود می‌پردازند، گرانی سرسام‌آور درمان و ناکارآمدی خدمات بیمه‌ای، آن‌ها را به خوددرمانی و چشم‌پوشی از مراقبت‌های پزشکی سوق داده است. آیا درمانی که به کالایی لوکس تبدیل شده، سلامت ستون فقرات تولید کشور را به خطر نمی‌اندازد؟
با افزایش روزافزون هزینه‌های زندگی، کارگران زیر بار هزینه‌های سنگین درمان نیز کمر خم کرده‌اند. علی‌رغم پرداخت منظم حق بیمه توسط کارگران و کارفرمایان، خدمات درمانی تأمین اجتماعی پاسخگوی نیازهای اولیه نیست. گزارش‌های میدانی از مراکز درمانی وابسته به این سازمان نشان‌دهنده کمبود خدمات، حذف داروهای پرکاربرد از لیست بیمه، صف‌های طولانی برای ویزیت متخصص و ارجاع اجباری به بخش خصوصی است. در نتیجه، کارگرانی که انتظار خدمات رایگان یا ارزان دارند، مجبور به پرداخت هزینه‌های چند برابری از جیب خود می‌شوند.
از بیمه بی‌فایده تا خوددرمانی اجباری
با وجود کسر ماهانه حق بیمه از حقوق کارگران، افزایش هزینه‌های درمان، بسیاری را به خوددرمانی یا تحمل بیماری واداشته است. خرید دارو بدون نسخه، استفاده از داروهای گیاهی یا صرفاً کنار آمدن با درد، به بخشی از زندگی روزمره کارگران تبدیل شده است. سعید فتاحی، مشاور کانون عالی انجمن‌های صنفی کارگران ایران، خطاب به رئیس‌جمهور می‌گوید: «قیمت دارو سر به فلک کشیده و درمان برای کارگران به رویا تبدیل شده است. کارگری که با بیماری خود یا خانواده‌اش مواجه است، گاهی مرگ را به درمان ترجیح می‌دهد.» او اضافه می‌کند: «پزشکان در بخش خصوصی با درخواست سکه یا دلار، هزینه‌های چند صد میلیونی طلب می‌کنند که برای کارگران غیرقابل پرداخت است.»
ناکارآمدی مراکز تأمین اجتماعی؛ خدمات محدود، هزینه‌های سرسام‌آور
مراکز درمانی تأمین اجتماعی پوشش محدودی برای داروها و خدمات ارائه می‌دهند. فتاحی اشاره می‌کند که کارگران برای یک عمل جراحی با هزینه‌های ۱۰۰ تا ۲۰۰ میلیون تومانی مواجه‌اند، در حالی که تورم و هزینه‌های معیشتی آن‌ها را از پا درآورده است. یک کارگر کارخانه در حاشیه تهران می‌گوید: «هر ماه نزدیک به یک میلیون تومان بابت بیمه از حقوقم کسر می‌شود، اما برای یک نوبت دندان‌پزشکی باید ماه‌ها منتظر بمانم یا به بخش خصوصی بروم و چند میلیون تومان هزینه کنم. بیمه داریم، اما فقط روی کاغذ!»
درمان، کالایی لوکس برای کارگران
هدف از ایجاد بیمه تأمین اجتماعی، کاهش هزینه‌های درمانی و دسترسی عادلانه به خدمات سلامت بود، اما امروز درمان برای کارگران به کالایی لوکس تبدیل شده است. افزایش تعرفه‌های پزشکی، هزینه‌های آزمایش و تصویربرداری و گرانی داروها، بسیاری از بیمه‌شدگان را از مراجعه به مراکز درمانی بازمی‌دارد. حتی خدمات پایه‌ای مانند ترمیم دندان نیز برای خانواده‌های کارگری غیرقابل دسترس شده و بسیاری به جای درمان، دندان‌های خود را می‌کشند تا از هزینه‌های سنگین دندان‌پزشکی خلاص شوند.
هشدار فعالان کارگری؛ بیمه‌ای که خیری به کارگر نمی‌رساند
فعالان کارگری هشدار می‌دهند که خدماتی که در گذشته تحت پوشش بیمه تأمین اجتماعی بود، اکنون یا حذف شده یا با پرداخت‌های هنگفت همراه است. این وضعیت باعث شده کارگران احساس کنند هیچ بهره‌ای از بیمه‌ای که سال‌ها برای آن حق بیمه پرداخته‌اند، نمی‌برند. فتاحی می‌افزاید: «انصاف در این کشور رخت بربسته است. کارگرانی که سال‌ها برای آینده‌ای روشن بیمه پرداخت کردند، حالا با هزینه‌های کمرشکن درمان روبه‌رو هستند.»
ضرورت بازنگری فوری در نظام بیمه‌ای
کارشناسان حوزه کار و درمان معتقدند که ادامه این روند، نه‌تنها سلامت کارگران، بلکه بهره‌وری و کیفیت نیروی کار را تهدید می‌کند. آن‌ها خواستار بازنگری فوری در ساختار خدمات بیمه تأمین اجتماعی، افزایش پوشش‌های درمانی، حذف پرداخت‌های غیرضروری از جیب مردم و توسعه مراکز درمانی عمومی هستند. تا زمانی که درمان برای کارگران یک دغدغه پرهزینه باقی بماند، نمی‌توان از رفاه، سلامت یا امنیت شغلی نیروی کاری سخن گفت که ستون فقرات تولید کشور را تشکیل می‌دهد.
