صفر تا صد پیاده روی اربعین ۱۴۰۴ | از قیمت بلیط هواپیما و قطار تا مسیرهای ویژه برای زائران
پیاده‌روی اربعین ۱۴۰۴، نه فقط سفری مذهبی بلکه تجربه‌ای ناب، عمیق و ماندگار است؛ سفری که هم برای زائر اولی‌ها تازگی دارد و هم برای دل‌دادگانی که چندباره طعم این عشق را چشیده‌اند، باز هم پر از اشتیاق است. زائران اربعین با دغدغه‌های متعددی مواجه‌اند؛ از هزینه‌های سفر (ارز، بلیت هواپیما و قطار) گرفته تا ازدحام شدید در مرزها و نگرانی بابت امکانات رفاهی و درمانی در مسیر پیاده‌روی. همچنین مسائلی مانند گرمای هوا، امنیت مسیرها، محدودیت‌های سنی و جسمی، و ناهماهنگی در حمل‌ونقل داخلی عراق نیز از دیگر نگرانی‌های رایج زائران محسوب می‌شوند.
گسترش نیوز: پیاده‌روی اربعین، یکی از بزرگ‌ترین تجمعات مذهبی جهان، هر ساله میلیون‌ها زائر را از نقاط مختلف ایران و عراق راهی شهر کربلا می‌کند. زائران عراقی معمولاً مسیر را از شهر محل سکونت خود آغاز می‌کنند، اما مسیر رسمی و معروف این راهپیمایی، جاده نجف تا کربلا است؛ مسیری ۸۰ کیلومتری که با استقرار موکب‌ها و خدمات رفاهی، به قلب مراسم اربعین تبدیل شده است.
شروع رسمی پیاده‌روی اربعین از درب «باب‌الساعه» حرم امام علی (ع) در نجف است. زائران از آنجا وارد خیابان امام زین‌العابدین شده و مسیر خود را به سمت بزرگراه کربلا ادامه می‌دهند. با وجود انبوه جمعیت، پیدا کردن مسیر آسان است؛ فقط کافی‌ست همراه سیل مردم حرکت کنید.
در طول این مسیر، ۱۴۵۲ ستون شماره‌دار با نام «عمود» قرار دارد که هر عمود، ۵۰ متر با عمود بعدی فاصله دارد. این نشانه‌ها کمک بزرگی برای آدرس دادن، پیدا کردن همراهان یا تخمین میزان مسیر طی‌شده هستند. در حالت عادی، طی این مسیر حدود ۱۷ ساعت طول می‌کشد، اما در ایام اربعین به دلیل ازدحام، ممکن است به بیش از ۲۵ ساعت هم برسد. اغلب زائران این مسیر را طی دو تا سه روز طی می‌کنند.
اگر تصمیم دارید پیاده‌روی را از ایران آغاز کنید، باید بدانید که مسیر مرزهای ایران تا کربلا حدود ۳۰۰ کیلومتر است و طی آن با پای پیاده حدود ۵۴ ساعت زمان نیاز دارد. به همین دلیل، اغلب زائران از مرزها با وسایل نقلیه تا نجف می‌روند و از آنجا پیاده‌روی را آغاز می‌کنند.
ایران و عراق پنج مرز رسمی برای تردد زائران در نظر گرفته‌اند: مهران، خسروی، شلمچه، چذابه و باشماق. هرکدام از این مرزها با امکانات رفاهی، درمانی، اسکان، پارکینگ و زیرساخت‌های فنی تجهیز شده‌اند تا عبور و مرور زائران با کمترین مشکل انجام شود.
مرز مهران در استان ایلام، پرترددترین مرز زائران است و با فاصله حدود ۲۸۰ کیلومتری از کربلا، گزینه اصلی ساکنان استان‌های مرکزی، تهران، قم، گیلان و لرستان است. امکانات این مرز شامل ده‌ها گیت خروجی، آمبولانس، حمام، سایبان، و مه‌پاش است.
مرز خسروی در قصر شیرین کرمانشاه، یکی از قدیمی‌ترین و مجهزترین مرزهاست که با احداث بیمارستان‌های صحرایی، موکب سپاه و پارکینگ ارتش، آماده میزبانی از ساکنان غرب کشور مانند کرمانشاه، آذربایجان غربی و اردبیل است.
مرز شلمچه در نزدیکی خرمشهر، دورترین مرز به کربلا است و برای زائران جنوب و جنوب‌شرق کشور گزینه مناسبی است. امکانات بهداشتی، درمانی و رفاهی در این مرز با حضور ده‌ها آمبولانس، بیمارستان‌های صحرایی و موکب‌ها در دسترس زائران قرار گرفته است.
مرز چذابه نیز در خوزستان واقع شده و به زائران استان‌هایی مانند کرمان، خراسان رضوی، فارس و یزد خدمات ارائه می‌دهد. این مرز نیز با ظرفیت بالای توقفگاه خودرو، سقاخانه و سایبان تجهیز شده است.
در کنار این‌ها، مرز باشماق در استان کردستان نیز به‌تازگی برای تردد زائران فعال شده و با عبور از مسیر سلیمانیه و کرکوک، زائران را به بغداد و سپس نجف می‌رساند. این پایانه، ظرفیت عبور ۵۰ هزار نفر در روز را دارد و عمدتاً به کاهش فشار مرزهای دیگر کمک می‌کند.
با افزایش گیت‌ها در این مرزها، انتظار می‌رود امسال ازدحام کاهش یابد. با این حال، بهترین زمان برای عبور، ساعات اولیه صبح یا اوایل شب است. ثبت‌نام در سامانه «سماح» و بررسی حجم تردد آنلاین در هر مرز نیز راهکار خوبی برای مدیریت زمان حرکت است.
از آنجا که ایام اربعین امسال با گرمای تابستان همراه شده، توصیه می‌شود پیاده‌روی را از غروب آغاز کرده و در هنگام طلوع برای استراحت توقف کنید؛ الگویی معکوس نسبت به سال‌های گذشته که بیشتر در ساعات صبح حرکت انجام می‌شد.
در کنار مسیر اصلی پیاده‌روی، مسیر قدیمی‌تری به نام «طریق العلماء» یا «طریق الفرات» نیز وجود دارد که در گذشته، در دوران ممنوعیت اربعین توسط حزب بعث، از آن برای تردد مخفیانه استفاده می‌شد. این مسیر از کنار رود فرات می‌گذرد و کمی طولانی‌تر از مسیر اصلی است.
در مجموع، با آماده‌سازی گسترده، گسترش زیرساخت‌ها و هماهنگی میان نهادهای مختلف، پیاده‌روی اربعین امسال نیز با شکوهی بزرگ برگزار خواهد شد؛ کافی است با برنامه‌ریزی درست و رعایت توصیه‌ها، سفری امن و معنوی برای خود رقم بزنید.
با شروع پیش‌فروش بلیت‌ها از ۲۰ تیرماه و نزدیک‌شدن به ایام اربعین، اطلاع از جزئیات سفر، از مدارک و ارز زیارتی گرفته تا انتخاب مرز، شرایط ثبت‌نام و هزینه‌ها، بیش از هر زمانی اهمیت دارد. این راهنما به‌گونه‌ای تدوین شده تا تمام آنچه برای سفر به کربلا نیاز دارید، در یک‌جا در اختیار شما باشد؛ چه اولین‌بار عازم شوید و چه مسافر همیشگی این مسیر عشق باشید.
بیشتر خدمات در طول مسیر، از غذا و اسکان گرفته تا برخی حمل‌ونقل‌ها، به لطف موکب‌ها و مردم مهمان‌نواز عراق رایگان‌اند. با این حال، بخشی از هزینه‌ها مانند تهیه گذرنامه، ارز زیارتی، حمل‌ونقل داخلی و بلیت (زمینی یا هوایی) همچنان بر عهده زائران است و بسته به نوع سفر و انتخاب‌های شما، متفاوت خواهد بود.
در این راهنمای جامع، صفر تا صد سفر به کربلا در اربعین ۱۴۰۴ را مرور کرده‌ایم تا بتوانید آگاهانه، سبک‌بال و با دل مطمئن قدم در این مسیر بگذارید.
اولین گام برای شرکت در پیاده‌روی اربعین، ثبت‌نام در سامانه «سماح» است. این سامانه برای ساماندهی زائران طراحی شده تا امکان ارائه خدمات بیمه‌ای، درمانی، حمل‌ونقل و مرزی به شکل مطلوب‌تری فراهم شود.
ثبت‌نام به‌صورت فردی، خانوادگی یا گروهی امکان‌پذیر است و انتخاب مرز خروجی و مشاهده میزان ترافیک هر مرز در روزهای مختلف نیز از طریق این سامانه میسر شده است.
چه کسانی نمی‌توانند ثبت‌نام کنند؟
افراد دارای بیماری‌های مزمن مانند دیابت کنترل‌نشده، بیماری‌های قلبی، کلیوی، تنفسی یا سرطان، و همین‌طور افراد با بیماری‌های واگیردار، اجازه ثبت‌نام ندارند. همچنین، توصیه می‌شود افراد بالای ۶۰ سال، زنان باردار و کسانی با بیماری‌های زمینه‌ای یا ضعف سیستم ایمنی از سفر پیاده‌روی خودداری کنند.
مدارک مورد نیاز سفر
برای عبور از مرزهای ایران و عراق، فقط گذرنامه لازم است؛ نیازی به ویزا نیست. اگر گذرنامه ندارید، می‌توانید گذرنامه موقت اربعین دریافت کنید که ظرف ۲ تا ۳ روز صادر می‌شود. توجه داشته باشید این گذرنامه یک‌بار مصرف است و فقط تا ۲۸ صفر اعتبار دارد.
ارز اربعین ۱۴۰۴؛ چقدر، چگونه و از کجا؟
هر ساله دولت برای کاهش هزینه‌های زائران، امکان دریافت ۲۰۰ هزار دینار عراق با نرخ ترجیحی را فراهم می‌کند. این ارز تنها به افراد بالای ۵ سال تعلق می‌گیرد.
سال گذشته، فرآیند ثبت‌نام از طریق اپلیکیشن «بله» انجام شد. امسال احتمال دارد سامانه‌ای جدید به نام «ناخدا» راه‌اندازی شود. بانک‌هایی مانند ملی، سپه، تجارت و همچنین برخی صرافی‌ها ممکن است مراکز تحویل ارز باشند.
تاریخ و مسیر پیاده‌روی اربعین ۱۴۰۴
اربعین امسال، روز پنجشنبه ۲۳ مرداد ۱۴۰۴ (۲۰ صفر ۱۴۴۷) خواهد بود. اغلب زائران، پیاده‌روی خود را ۴ الی ۵ روز زودتر، یعنی از ۱۶ یا ۱۷ صفر آغاز می‌کنند.
مسیر اصلی پیاده‌روی، از حرم امام علی (ع) در شهر نجف تا حرم امام حسین (ع) در کربلاست که حدود ۸۰ کیلومتر طول دارد. این مسیر به طور معمول در ۲ تا ۳ روز طی می‌شود. راه، با عمودهای شماره‌دار مشخص شده و از باب‌الساعه تا بزرگراه کربلا، در امتداد جمعیت می‌توان به سادگی راه را یافت.
چه ساعتی برای شروع پیاده‌روی مناسب است؟
با توجه به هم‌زمانی اربعین امسال با فصل گرم سال، توصیه می‌شود پیاده‌روی را از غروب تا صبح انجام دهید تا از گرمای روز در امان باشید. استراحت و خواب نیز بهتر است در ساعت صبح تا ظهر برنامه‌ریزی شود.
بلیت رفت و برگشت اربعین؛ تهران-نجف ۱۵ میلیون تومان، مشهد-نجف ۱۸ میلیون
با نزدیک‌شدن به ایام اربعین، نرخ نهایی بلیت پروازهای رفت و برگشت به نجف اعلام شد. بر اساس اعلام انجمن شرکت‌های هواپیمایی، قیمت بلیت رفت و برگشت تهران – نجف – تهران برای بازه ۱۹ تا ۲۵ مرداد ۱۵ میلیون تومان و برای مسیر مشهد – نجف – مشهد ۱۸ میلیون تومان تعیین شده است.
با وجود افزایش شدید هزینه‌های ارزی، سوخت و قطعات، شرکت‌های هواپیمایی اعلام کردند برای همراهی با زائران، نرخ بلیت‌ها را به‌صورت منصفانه و متعادل تعیین کرده‌اند. امسال نرخ سوخت از ۶۰۰ تومان به حدود ۱۴ هزار تومان رسیده و دلار دولتی نیز نسبت به پارسال بیش از ۶۰ درصد افزایش قیمت داشته است.
در عملیات پروازی اربعین امسال، ۲۰ ایرلاین داخلی مشارکت دارند. پرواز هواپیماهای MD به عراق ممنوع شده و پروازهای عراقی نیز سقف ۱۲۰ نوبت در هفته خواهند داشت.
تمام پروازهای اربعین طبق برنامه، در بازه زمانی ۱۹ تا ۲۵ مرداد انجام می‌شود و امید می‌رود محدودیت‌های فرودگاهی در آن بازه زمانی برطرف شود.
کربلا فرودگاه ندارد؛ بنابراین بلیط هواپیما باید به نجف یا بغداد گرفته شود. قیمت پروازها با نزدیک شدن به اربعین افزایش می‌یابد، اما دولت تلاش کرده با نرخ‌های مصوب جلوی رشد افسارگسیخته بلیت‌ها را بگیرد. اقامت در هتل‌های نجف و کربلا نیز بهتر است از قبل رزرو شود.
وعده عدم افزایش قیمت بلیط قطار اربعین
در آستانه ایام اربعین ۱۴۰۴، راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران اعلام کرده که علاوه بر قطارهای برنامه‌ای، قطارهای فوق‌العاده‌ای نیز برای تسهیل سفر زائران به مرزهای کشور در نظر گرفته شده است. این قطارها مخصوص مسیرهایی چون ساری، زاهدان، یزد، کرمان و شهرهای دور از مرز هستند و قرار است ظرفیت حمل‌ونقل ریلی برای زائران افزایش یابد.
به گفته محسن طباطبایی، مدیرکل برنامه‌ریزی و نظارت بر خدمات مسافری راه‌آهن، برای این مسیرهای پرمتقاضی، افزایش ظرفیت حدود ۱۰ درصدی در نظر گرفته شده است. او همچنین تأکید کرد که پیش‌فروش بلیت قطارهای اربعین هنوز آغاز نشده و زمان آن پس از نهایی شدن برنامه حرکت قطارها اعلام خواهد شد.
در پاسخ به سوالی درباره نرخ بلیت قطار در ایام اربعین، طباطبایی گفت: افزایش قیمت نخواهیم داشت، چرا که افزایش سالانه نرخ بلیت‌ها در خردادماه اعمال شده و برای ایام اربعین، قیمت‌ها ثابت می‌مانند. با این حال، تجربه سال‌های گذشته نشان داده که با وجود وعده‌ها مبنی بر عدم افزایش نرخ‌ها، در عمل برخی بلیت‌ها با قیمت بالاتر از نرخ رسمی به فروش رسیده‌اند.
درخصوص راه‌اندازی دوباره قطار تهران - کربلا نیز اعلام شد که به دلیل عدم اتصال مسیر ریلی شلمچه به بصره، این قطار در حال حاضر فعال نیست. زائران در گذشته مجبور بودند در شلمچه پیاده شده و با اتوبوس به بصره و سپس به کربلا بروند که این امر به‌ویژه برای سالمندان دشواری‌های زیادی به همراه داشت. طبق گفته مسئولان راه‌آهن، در صورت تکمیل پروژه ریلی شلمچه - بصره، امکان راه‌اندازی قطار مستقیم تهران تا کربلا فراهم خواهد شد.
در نهایت باید گفت، هرچند وعده‌هایی برای تثبیت قیمت‌ها مطرح شده، اما تجربه سال‌های گذشته بارها ثابت کرده که در عمل، زائران با افزایش ناگهانی نرخ بلیت‌ها مواجه شده‌اند—واقعیتی که برنامه‌ریزی و مدیریت دقیق‌تری را طلب می‌کند.
سفر زمینی با اتوبوس
اگر ترجیح می‌دهید زمینی تا مرز حرکت کنید، گزینه‌های اتوبوس ویژه اربعین را بررسی کنید. قیمت‌ها بسته به مبدا متفاوت است. به عنوان نمونه، بلیط تهران به مرز مهران از حدود ۴۰۴ هزار تومان آغاز می‌شود.
پایانه‌های مرزی شامل مهران، شلمچه، چذابه، خسروی، باشماق و تمرچین هستند که همگی به شبکه حمل‌ونقل عمومی و خدمات امدادی و رفاهی مجهز شده‌اند.
طبق برآوردهای انجام‌شده از سوی سازمان راهداری، در پیک تردد زائران اربعین، برای تأمین ناوگان حمل‌ونقل، حداقل ۳۶۰۰ دستگاه اتوبوس مورد نیاز خواهد بود. این نیاز عمدتاً در روزهای پرتردد رفت و برگشت زائران احساس می‌شود.
پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که اوج اعزام‌ها از روز سه‌شنبه ۱۴ مرداد تا جمعه ۱۷ مرداد خواهد بود، در حالی که بازگشت گسترده زائران عمدتاً در بازه چهارشنبه ۲۲ مرداد تا شنبه ۲۵ مرداد رخ خواهد داد. این بازه زمانی، نقطه اوج تقاضا برای ناوگان حمل‌ونقل عمومی به شمار می‌آید.
معاون سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای ادامه داد: هفته آینده قیمت نهایی بلیت اتوبوس از مبادی مختلف به مرزهای ۶گانه اعلام می‌شود و تغییر نرخ هم به تمام استان‌ها ابلاغ خواهد شد تا پیش فروش بلیت اتوبوس برای اربعین با این قیمت‌ها انجام شود.
جدول هزینه های پیاده روی اربعین ۱۴۰۴
| عنوان | محدوده قیمت (تخمینی) |
| دریافت گذرنامه (پاسپورت) | ۴۷۰٬۰۰۰ تا ۵۰۰٬۰۰۰ تومان |
| پاسپورت موقت یا فوری | حدود ۱۰ تا ۳۰٪ هزینه پاسپورت بین‌المللی (۶۵٬۰۰۰ تا ۱۰۰٬۰۰۰ تومان) |
| بلیط اتوبوس تهران به مهران | ۵۰۰٬۰۰۰ تا ۷۰۰٬۰۰۰ تومان |
| بلیط هواپیما نجف (یک‌طرفه) | در حال حاضر از تهران ۸ تا ۱۳ میلیون تومان (در زمان اربعین پروازهای اربعین نرخ مصوب خواهند داشت) |
| ارز زمینی اربعین (۲۰۰ هزار دینار) | وابسته به نرخ روز |
| هزینه حمل‌ونقل از نجف به کربلا | ۳۰۰٬۰۰۰ تا ۷۰۰٬۰۰۰ تومان |
| هزینه اقامت در هتل‌ها (در صورت نیاز) | شبی ۳۵ تا ۹۵ دلار (در ایام اربعین موکب‌هایی برای استراحت وجود دارد که رایگان است) |
| هزینه غذا در عراق | هر وعده ۸۰٬۰۰۰ تا ۳۰۰٬۰۰۰ تومان (در اغلب موارد رایگان) |
| هزینه اتوبوس‌های داخلی عراق | ۸٬۰۰۰ تا ۱۲٬۰۰۰ دینار |
| هزینه کلی سفر به کربلا در ایام اربعین | بسته به نوع سفر از ۵۰ دلار و یا کمتر تا حدود ۲۰۰ الی ۳۰۰ دلار یا بیشتر برای هر نفر متغیر است |
مسیرهای ویژه اربعین ۱۴۰۴
| سفر مستقیم به عراق | پایانه مهران | پایانه چذابه | پایانه خسروی | پایانه شلمچه | پایانه باشماق | پایانه تمرچین |
| تهران به نجف و برعکس | تهران به مهران و برعکس | اصفهان به چذابه و برعکس | تهران به خسروی و برعکس | اصفهان به شلمچه و برعکس | تهران به باشماق و برعکس | ارومیه به تمرچین و برعکس |
| تهران به کربلا و برعکس | اصفهان به مهران و برعکس | یزد به چذابه و برعکس | کرج به خسروی و برعکس | تهران به شلمچه و برعکس | کرج به باشماق و برعکس | اردبیل به تمرچین و برعکس |
| ———– | کرج به مهران و برعکس | ایرانشهر به چذابه و برعکس | ——— | ایرانشهر به شلمچه و برعکس | تبریز به باشماق و برعکس | تبریز به تمرچین و برعکس |
| ———- | ارومیه به مهران و برعکس | تهران به چذابه و برعکس | ——— | بندرعباس به شلمچه و برعکس | همدان به باشماق | مشهد به تمرچین و برعکس |
| ———- | رشت به مهران و برعکس | ——— | ——— | کرمان به شلمچه و برعکس | زنجان به باشماق و برعکس | تهران به تمرچین و برعکس |
| ———- | قم به مهران و برعکس | ——— | ——— | رفسنجان به شلمچه و برعکس | اردبیل به باشماق و برعکس | ——— |
| ———- | اراک به مهران و برعکس | ——— | ——– | شیراز به شلمچه و برعکس | ——– | ——– |
| ———- | تبریز به مهران و برعکس | ——— | ——– | مشهد به شلمچه و برعکس | ——– | ——– |
| ———- | مشهد به مهران و برعکس | ——— | ——– | ——— | ——– | ——– |
ارسال نظر