ثروت ایران در جیب کشورهای همسایه
مشاور عالی وزیر صمت گفت: کاهش تقاضا برای فرش ایرانی در داخل و خارج از ایران سبب شد بسیاری از استادکاران به هند، پاکستان، مالزی، اندونزی و چین مهاجرت کنند و این کشورها به تدریج بازارهای جهانی که در اختیار فرش ایرانی بود را تصاحب کردند.
یحیی آل اسحاق، مشاور عالی وزیر صمت از نزول جایگاه فرش دستباف ایرانی در بازار داخلی و بازارهای جهانی در طول چند دهه گذشته گفت و توضیح داد: فرش ایرانی علاوه بر اینکه یک محصول اقتصادی است از ارزش‌های فرهنگی نیز برخوردار است به این معنا که این کالا برای طبقات گوناگون اقتصادی ایران در شهر و روستا اشتغالزا و درآمدزا بوده و از نظر فرهنگی به هویت تاریخی اقوام ایرانی گره خورده است؛ این کالا در پیشینه تاریخی ایرانی‌ها جایگاه ویژه‌ای به خود اختصاص داده و وزرا و سفرای ایرانی در نقاط مختلف جهان از فرش دستباف در دفاتر خود برای معرفی هویت کشور استفاده می‌کردند و جالب آنکه حتی تابوت حامل جنازه پاپ فرانسیس که به تازگی درگذشته نیز در واتیکان بر فرش ایرانی قرار گرفته بود.
وی افزود: با چنین جایگاهی که فرش ایرانی از آن برخوردار است در دهه‌های گذشته این صنعت فرش یک فاجعه را تجربه کرد؛ از سال ۱۳۷۲ تا ۱۳۷۶ که من وزیر بازرگانی بودم و فرش دستباف در زیرمجموعه این وزارتخانه قرار داشت، ارزش صادرات این کالا به رقم ۱.۵ میلیارد تا ۲ میلیارد دلار رسیده بود؛ این رقم اکنون به ۴۰ میلیون دلار نزول کرده است.
آل اسحاق اظهار کرد: در چهار ساله یادشده بدون اغراق حدود ۵ میلیون نفر به طور مستقیم و غیرمستقیم در این صنعت مشغول به کار بودند.
رئیس شورای عالی فرش دستباف ادامه داد: نخستین و مهم‌ترین اتفاقی که یک فاجعه را در صنعت فرش ایران رقم زد این بود که در دهه‌های گذشته و در سال‌های پس از انقلاب فرش در ایران به رقابت‌های سیاسی داخل کشور آلوده شد، به این معنا که یک گروه سیاسی در کشور با این تصور که صنعت فرش با این میزان از درآمدزایی در اختیار یک جریان سیاسی خاص است که گروه یادشده با آن موافق نیستند به مقابله با فرش برخواستند.
آل اسحاق خاطرنشان کرد: در واقع این گروه با هدف ناتوان‌سازی جریان سیاسی مخالف خود صنعت فرش کشور را هدف گرفتند و چون قدرت را هم در اختیار داشتند با ابلاغ قوانین بر سر راه صادرات فرش مانع‌تراشی کردند و یا در قیمت‌گذاری آن اعمال نفوذ کردند تا صنعت توجیه اقتصادی خود را از دست دهد و به طور کلی با برخورد سیاسی تیشه به ریشه صنعت فرش ایران زدند.
وی در ادامه از ورود فرش ماشینی به بازار به عنوان عامل دیگری یاد کرد که بازار فرش دستباف را کساد کرد و گفت: فرش‌های ماشینی بخشی از تقاضا و سرمایه‌گذاری‌های صورت گرفته در صنعت را به خود جذب کردند.
مشاور وزیر صمت تصریح کرد: متاسفانه فرش دستباف ایرانی در سال‌های گذشته خود را با نوآوری‌های جهانی همراه نکرد و بخشی از تقاضا را نیز این گونه از دست داد.
مهاجرت استادکاران ایرانی به کشورهای رقیب
آل اسحاق از مهاجرت فعالان صنعت فرش دستباف گفت و بیان کرد: کاهش تقاضا برای فرش ایرانی در داخل و خارج از ایران سبب شد بسیاری از استادکاران به هند، پاکستان، مالزی، اندونزی و چین مهاجرت کنند و این کشورها به تدریج بازارهای جهانی که در اختیار فرش ایرانی بود را تصاحب کردند.
وی افزود: صنعت فرش دستباف تنها ۱۵ درصد ارزبری دارد در حالی که ارزبری فرش ماشینی ۷۰ درصد است بنابراین تضعیف فرش دستباف خسارت سنگینی به اقتصاد کشور وارد کرد، با این حال به باور من همچنان می‌توان این صنعت را در بازارهای داخلی و خارجی احیا کرد.
رئیس شورای عالی فرش دستباف از چین، هند، پاکستان، مالزی و افغانستان به عنوان مهم‌ترین رقبای کنونی ایران در بازار جهانی نام برد و اظهار کرد: متاسفانه قیمت تمام‌شده تولید فرش دستباف در این کشورها در مقایسه با ایران پایین‌تر است و این از قدرت ما در رقابت‌های بین‌المللی می‌کاهد با این حال شهرت، اصالت و وجه هنری فرش ایرانی نقاط قوت ماست.
عده‌ای هنوز در برابر بخش خصوصی مقاومت می‌کنند
آل اسحاق در پاسخ به اینکه بخش خصوصی فعال در صنعت فرش به ویژه بازرگانان هنوز از عملکرد وزارت صمت در نظرخواهی از بخش خصوصی در سیاست‌گذاری‌ها رضایت ندارند، تصریح کرد: بخش خصوصی در کشور ما هنوز در امور اقتصادی میدان‌دار نیست و ریل‌گذاری که در دهه ۶۰ انجام شده و اقتصاد را دولتی کرده همچنان برقرار است و گویا عده‌ای برای واگذاری امور اقتصادی به بخش خصوصی همچنان از خود مقاومت نشان می‌دهند و این موضوع در صنعت فرش هم برقرار است.
وی ادامه داد: با این حال وزیر به صراحت اظهار کرده‌اند که دولت در امور اقتصادی تسهیل‌گر باشد و ما در شورای عالی فرش دستباف بر آن هستیم در اجرا و سیاستگذاری با بخش خصوصی مشارکت داشته باشیم ضمن اینکه اکنون در شورای عالی فرش چهره‌هایی از بخش خصوصی از قبیل روسای اتحادیه‌ها و تعاونی‌ها حضور دارند.
ارسال نظر