مسکن چینی تهران را به هم ریخت / این شغل در خطر افتاد!

چند روز قبل، معاون معماری و شهرسازی شهرداری تهران در گفت‌وگویی اعلام کرد که شرکت‌های چینی قصد دارند به طور گسترده در زمینه ساخت و ساز مسکن در تهران فعالیت کنند. در این زمینه، روز گذشته بحث و بررسی‌هایی درباره همکاری با چین در زمینه ساخت مسکن صورت گرفت. نایب‌رئیس شورای شهر اعلام کرد که در گذشته نیز از ظرفیت‌های یک کشور خارجی برای ساخت مسکن در تهران استفاده شده است.

اما اصل ماجرا چیست؟

شهردار تهران در آبان امسال گفت: «شهرک الگو را چینی‌ها نمی‌سازند بلکه فقط از فناوری و منابع آنها استفاده می‌کنیم و اجرای این شهرک‌ها توسط شرکت‌های متخصص داخلی و خارجی صورت می‌گیرد. همچنین این شهرک‌ها متناسب با اقتضائات بومی اسلامی - ایرانی طراحی می‌شود.»

در روزهای گذشته معاون شهرسازی و معماری شهرداری تهران در گفت‌وگو با یک روزنامه، جزئیات طرح شهرداری برای ساخت مسکن چینی و همچنین مذاکرات اولیه با چینی‌ها را تشریح کرد.

حمیدرضا صارمی گفت: «فرایند مذاکره با شرکت‌های ساختمانی چینی، صرفا با سازندگان بخش خصوصی این کشور بوده و هنوز توافق یا قرارداد نهایی صورت نگرفته است. موضوع این توافق‌ها هم این است که چینی‌ها با ورود به بازار مسکن پایتخت، با روش‌های صنعتی‌سازی، مسکن بسازند.

در محتوای قرارداد با چینی‌ها دیده شده که آنها در مقیاس‌های بزرگ، یعنی ساخت هزار تا ۲ هزار واحد مسکونی در قالب محله، ورود پیدا کنند و کار در بافت فرسوده با روش کلید به کلید با مشارکت شهرداری انجام شود. آن هم در چارچوب یوزانس (قسطی)؛ به این معنا که همزمان با تامین منابع مالی ساخت، انتقال تکنولوژی نیز به تهران صورت خواهد گرفت.» معاون شهردار تأکید کرده بود که اصل برنامه شهرداری واگذاری زمین‌های ذخیره به چینی‌ها در مناطق پایین شهر است اما تک‌پلاک‌ها باید از طرف خود مالکان نوسازی شوند.

زمین‌هایی که صارمی به آنها اشاره کرده بود در محور جنوب قرار دارند و بافت فرسوده محسوب می‌شوند. این اراضی که از آنها با عنوان زمین قهوه‌ای نام برده می‌شود مسکونی نیستند بلکه انبار، کارخانه یا زمین‌های متروکه و خام هستند که به فضای مرده تبدیل شده است.

ساختمان‌سازی شرکت ترکیه‌ای کوزو

پرویز سروری، نایب‌رئیس شورای شهر در جلسه روز یکشنبه درخصوص ساخت مسکن گفت: «این نخستین باری نیست که در حوزه مسکن از ظرفیت‌های یک کشور خارجی استفاده می‌شود؛ با مراجعه به پردیس فازهای مختلفی را مشاهده می‌کنیم‌ که آنها را شرکت ترکیه‌ای کوزو ساخته و همچنان امکان انعقاد قرارداد با این مجموعه وجود دارد.» پرویز سروری افزود: «از نظر منطقی و عقلی هم اگر ما بتوانیم از سایر ظرفیت‌ها بهره ببریم تا بتوانیم در این حوزه به‌ویژه در بافت‌های فرسوده ظرفیت‌سازی‌ کنیم این اقدام باید مورد تقدیر قرار گیرد. رویه ما نباید تبدیل فرصت‌ها به تهدید باشد. اگر شهرداری تهران بتواند این اقدام ارزشمند را انجام دهد باید دستش را بوسید. ما از مشکلات موجود در این حوزه اطلاع داریم و می‌دانیم که مهم‌ترین آنها بحث سرمایه‌گذاری است.»

موضوع حضور چینی‌ها در بخش تولید مسکن ایران قبلا بارها بیان شده بود. بنا به گزارش خبرگزاری‌ها در آبان سال ۱۴۰۰ و پس از برخی اظهارات نمایندگان مجلس شورای اسلامی، محمود محمودزاده، معاون وزیر راه و شهرسازی اعلام کرد که انتقال فناوری ساخت مسکن از چین به ایران باعث کاهش ۳۰ درصدی قیمت خانه خواهد شد و زمان ساخت هم تا یک سال کاهش پیدا می‌کند.

یکی از ویژگی‌های ورود چینی‌ها به بازار مسکن ایران، مشکلات انتقال پول فروش نفتی است که به چین تحویل داده می‌شود. درصورت سرمایه‌گذاری چین در بخش مسکن ایران قسمتی از پول نفت به این شکل به ایران بازخواهد گشت. از سوی دیگر برخی انبوه‌سازان داخلی نیز شرکت‌های چینی را رقیب خود می‌دانند؛ اما به‌دلیل وسعت بافت فرسوده در پایتخت، شهرداری تهران طرح‌های متعددی برای نوسازی دارد؛ رکود بازار املاک توانایی بخش خصوصی و مالکان را کاهش داده است.