بسته عقلانی جایگزین بسته حمایتی شود

این تصمیم در حالی گرفته می‌شود که نان بسیاری از مردم از فعالیت اقتصادی در بستر فضای مجازی به‌دست می‌آید. این افراد با بی‌توجهی کامل، نان‌شان آجر می‌شود و در نهایت تنها وعده‌ای به آنها داده می‌شود که برای دستیابی به آن باید کفش آهنین به پا کرده و روزهای زیادی را سپری کنند. حال باتوجه به اینکه کسب‌وکارهای اینترنتی طی مدت اخیر، تحت‌تاثیر قطعی اینترنت و آسیب‌های ناشی از آن قرار گرفته‌اند، وزیر اقتصاد از آمادگی این وزارتخانه برای حمایت از این بخش خبر داده و اعلام کرده که به‌زودی بسته حمایتی در این راستا نهایی می‌شود. برخی معتقدند از ابتدا چرا سد راه درآمد و تامین روزی افراد می‌شویم که در نهایت بخواهیم به آنها وام بدهیم؟ از سوی دیگر، زمانی که این افراد درآمدی ندارند، بازپرداخت همین وام چگونه و از چه محلی خواهد بود؟ محل تامین اعتبارات از سوی دولت از دیگر موارد مطرح شده است. در این گزارش به تاثیر ارائه بسته‌های حمایتی دولت به مشاغل آسیب‌دیده پرداخت.

توقف چرخه اقتصاد به دست دولت

قطعی اینترنت به‌عنوان نخستین اقدامی است که پس از هر اتفاق از سوی دولت انجام می‌شود. در لابه‌لای قطعی‌های ساعتی، فیلتر شدن نیز مطرح است. این روزها مردم دست به دامن فیلترشکن‌هایی شده‌اند که در جوار این اینترنت لاجون قدرت‌نمایی ندارد. برخی رسانه‌های وابسته به نهادهای خاص نیز شروع به فعالیت‌های پررنگی برای فیلتر دائمی برخی از شبکه‌های اجتماعی کرده‌اند که این موضوع ممکن است در برخی شبکه‌های اجتماعی بحران ایجاد کند. یکی از این شبکه‌های اجتماعی، اینستاگرام است. مرکز پژوهشی بتا در سال ۱۳۹۹ اعلام کرده بود از بیش از یک میلیون و ۷۰۰ هزار کسب‌وکار فعال در اینستاگرام، دست‌کم ۲۰۰ هزار کسب‌وکار بزرگ و متوسط و ۵۰۰ هزار کسب‌وکار استانی و بومی هستند؛ یعنی هر کدام از این صفحات، منبع درآمد ماهانه یک یا چند نفر بوده است؛ در نتیجه اینستاگرام در ایران یک شبکه اجتماعی برای به اشتراک گذاشتن فیلم و تصویر نیست، بلکه یک بستر کسب‌وکار و تامین معیشت است. فیلترینگ اینستاگرام چه در کوتاه‌مدت و چه بلندمدت، ضربه‌های سهمگینی به معاش بیش از ۹ میلیون نفر کاربر آن خواهد زد و با تشدید محدودیت‌های اینترنت در ایران درآمد این گروه به‌شدت کاهش می‌یابد. همچنین براساس سهم حوزه ‌آی‌تی در جی‌دی‌پی کشور، هر ساعت قطعی اینترنت یک میلیون و ۵۰۰ هزار دلار به اقتصاد ضرر وارد می‌کند. به بیانی دیگر می‌توان گفت با هر بار قطعی اینترنت بلند‌مدت، اقتصاد به معنای واقعی از بین می‌رود.

نباید شعری بسراییم که در قافیه آن بمانیم

مسعود دانشمند، عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی درباره ابلاغ بسته حمایتی دولت برای جبران آسیب‌های قطعی اینترنت به فعالان اقتصادی به گفت: این موضوع ابهامات زیادی دارد. یکی از این ابهامات، نحوه شناسایی افرادی است که در فضای کسب‌وکار خود به‌دلیل قطعی اینترنت دچار خسارت شدند و ابهام دیگر مشخص نبودن میزان درآمد آنها در شرایط عادی است.

وی با بیان اینکه فردا برای جبران این‌همه آسیب دیر است، افزود: شخصی که فضای کسب‌وکارش با اینترنت گره خورده، اکنون درآمدی ندارد و در خرج روزمره و معیشت خود مانده، بعد دولت برای آینده فعالان اقتصادی بسته تعیین می‌کند؟ این چه نوعی از حمایت است؟ اگر حمایتی وجود دارد باید همین امروز که سفره‌های این فعالان اقتصادی خالی است، اعمال شود. اگر وعده‌ای باشد که ۶ ماه دیگر اجریی می‌شود، چه فایده دارد؟ این در حالی است که در دوران شیوع کرونا ارائه تسهیلات طرح و در مقابل این تسهیلات، مالیات‌های سنگینی نیز از صاحبان مشاغل گرفته شد.

 دولت ابلاغ می‌کند و کنار می‌کشد

عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی درباره برخی از مشکلات بسته‌های حمایتی دولت اظهار کرد: در ابتدا باید بدانیم که بسته حمایتی تنها پول نقد نیست و باید فرمولی برای آن در نظر گرفته شود. برای مثال می‌توان برای برخی از فعالان اقتصادی بخشودگی مالیاتی یا تعویق انداختن هزینه‌های بیمه را جایگزین تسهیلات مالی کرد. از سوی دیگر، در بسیاری از موارد دولت بسته حمایتی در نظر می‌گیرد و پس از مدتی می‌گوید «ما تصویب کردیم، بانک‌ها تسهیلات نمی‌دهند» حالا مردم می‌دانند و بانک‌ها و دولت خود را کنار می‌کشد مانند مشکلاتی که در پرداخت وام‌های ازدواج، مسکن و... داریم.

دانشمند با اشاره به تسهیلاتی که در دوران کرونا برای مشاغل آسیب‌دیده در نظر گرفته شده بود، گفت: بسیاری از بسته‌های حمایتی در دوران کرونا پرداخت نشد. الان به‌گونه‌ای شده که برخی از بسته‌های حمایتی ابلاغ می‌شود، اما پرداخت نمی‌شود. این در حالی است که در دوران کرونا بسیاری از کشورها برای حمایت از مشاغل آسیب‌دیده از کرونا، بسته‌های حمایتی در نظر گرفتند. روند در نظر گرفتن بسته حمایتی سایر کشورها برای مشاغل آسیب‌دیده به این صورت است که درآمد، کاهش نیرو و عملکرد سالانه را بررسی می‌کنند، سپس بسته‌ای به‌صورت ماهانه تا عادی شدن شرایط ارائه می‌شود.

وی با توجه به صحبت‌های اخیر مسئولان درباره اینترنت ملی بیان کرد: اینترنت ملی واژه غلطی بوده و اینترانت درست است که قرار بر این است که شهروندان داخل کشور به این شبکه دسترسی داشته باشند و از آن برای کسب‌وکارهای خود استفاده کنند. اصل نخست در کسب‌وکار، مشتری است. برای کسب‌وکار در چنین فضایی باید مشتری‌های این مشاغل نیز در بستر این شبکه‌های داخلی باشند. در صورتی‌که همه مردم در شبکه‌های داخلی عضو باشند بستر فعالیت اقتصادی شکل می‌گیرد. اینها یک‌سری تصورات برای تبلیغات شبکه‌های داخلی است.

عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ضمن تاکید بر اینکه م باید به اینترنت بین‌المللی وصل باشیم و جدایی از آن امکان‌پذیر نیست، افزود: نباید به محض اینکه هوا ابری می‌شود، صحبت از اینترانت و شبکه داخلی شود، در هیچ جای دنیا این اتفاق رخ نمی‌دهد. به بیان دیگر نباید شعری سرود که در قافیه آن بمانیم. به علت اینکه شهروندان کلا از این بستر برای فعالیت‌های روزمره خود استفاده می‌کنند، این دقیقا شعری است که در قافیه آن خواهیم ماند.

گام نخست دریافت بسته حمایتی ثبت مشاغل است

دانشمند با اشاره به عدم‌ثبت بسیاری از مشاغل از ترس پرداخت مالیات در اوضاع بد اقتصادی، گفت: بسیاری از مشاغل اینترنتی به‌دلیل فرار از مالیات، ثبت نشده‌اند. گام نخست برای دریافت بسته حمایتی، ثبت مشاغل است و قبل از ثبت باید مالیات سال قبل پرداخت شود. این در حالی است که مشاغل آسیب‌دیده برای دریافت تسهیلات حمایتی مراجعه کردند و اکنون باید مالیات دهند. برای نمونه، پیک موتوری رستوران‌ها که به‌دلیل کمبود مشتری بیکار شده‌اند و جلو رستوران‌ها می‌نشینند، مگر مالیات می‌دهند که ضرر آنها با بررسی مالیات آنها جبران شود؟

اعتماد وجود ندارد!

عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ضمن تاکید بر اهمیت ایجاد اعتمادسازی برای مردم قبل از هر تصمیم، اظهار کرد: به‌دلیل اینکه در بسیاری از مسائل مربوط به دولت شفافیت وجود ندارد، مردم اعتماد لازم را ندارند. اعتمادسازی مهم‌ترین موضوع است. فعالان اقتصادی حتی اعتماد ندارند که میزان درآمد حقیقی خود را اعلام کنند و هنگامی که مردم اعتماد ندارند در نتیجه بسیاری از تصمیم‌گیری‌ها پیش نمی‌رود. متاسفانه برخی مسئولان از نبود اعتماد مردم استفاده کرده و تنها برای رفع مسئولیت، بسیاری از بسته‌های حمایتی را در حد مصوبه نگه می‌دارند.

بسته شایسته‌سالاری به جای طرح حمایتی

پیمان مولوی، اقتصاددان درباره ابلاغ بسته حمایتی دولت برای جبران آسیب‌های ناشی از قطعی اینترنت به فعالان اقتصادی به گفت: بسیاری از مسئولانی که درباره خسارت‌های ناشی از قطعی اینترنت صحبت می‌کنند، از ابعاد حقیقی میزان این خسارت آگاهی ندارند. متاسفانه برخی از این افراد، هیچ شناختی از اتفاقات‌های رخ داده در اکوسیستم اقتصاد دیجیتال ایران ندارند و این موضوع به‌دلیل این است که حتی یک ریال از این مسیر کسب درآمد نداشتند و حقوق‌بگیر دولت هستند. زمانی که فردی هر ماه بدون توجه به ارزیابی عملکرد خود، حقوق دریافت می‌کند، چه درکی از ضرر مالی دارد؟ از سوی دیگر، آقای وزیری که از بسته حمایتی صحبت می‌کند، باید بسته‌های حمایتی دوران کرونا را ارزیابی کند. همچنین زمانی که بودجه نیست این وام از کجا می‌آید؟

فعالان اقتصادی چیزی از دولت نمی‌خواهند

مولوی افزود؛ پرسش این است که این بسته حمایتی از کجا قرار است تامین شود. نبود شناخت کافی از اقتصاد، یکی از دلایل اصلی تصمیم‌گیری‌های یک شبه و بی‌اساس است.

 کاش بسته فکر کردن برای مسئولان کشور بود که مردم را در این شرایط بد اقتصادی با وجود تحریم‌ها و شرایط کرونا تحت‌فشار بیشتری نگذارند. بسته‌ای که کشور بیش از اندازه به آن نیاز دارد، بسته شایسته‌سالاری و عقلانیت است.

مولوی با توجه به اجرایی نشدن بسیاری از مصوبه‌ها اظهار کرد: بسیاری از این تصمیم‌گیری‌ها یک‌سری شعارها و اهداف بی‌نتیجه است. فعالان اقتصادی چیزی از دولت نمی‌خواهند و تنها خواسته فعالان اقتصادی این است که مسئولان اطلاعات کارشناسی کافی از حوزه فعالیت آنها داشته باشند.

محدودیت به معنای رفتار سلیقه‌ای است

این اقتصاددان درباره اینترنت ملی اظهار کرد: ما چیزی به اسم اینترنت ملی نداریم و نام آن اینترانت است.

ایرانی‌ها باید بتوانند به وب‌سایت‌ها و پلتفرم‌های موردنیاز خود دسترسی داشته باشند. ایجاد محدودیت به معنای رفتار سلیقه‌ای و محدود کردن حق انتخاب ایرانیان است.

 بسیاری از کارشناسان بر این عقیده‌اند که به هیچ وجه شبکه‌های داخلی مانند شبکه‌های بین‌المللی جوابگو نخواهند بود و متاسفانه بسیاری از شهروندان اعتمادی به پلتفرم‌های داخلی ندارند.

 این اتفاق هرگز نخواهد افتاد که مردم به اجبار به سمت پلتفرم‌های داخلی بروند.

سخن پایانی

روزی بستری برای فعالیت بسیاری از مشاغل ایجاد شد و حال آقایان می‌گویند که باید کسب‌وکارها به‌جای استفاده از ابزاری خارجی مانند اینستاگرام برای فعالیت، از پلتفرم‌های رسمی که حاکمیت آماده کرده، استفاده کنند و آنجا را رونق دهند.

از سوی دیگر، مدیرعامل شرکت ملی پست عنوان کرد: «الان نوک تیز پیکان انتقادات به سمت مسئولان است، اما دلیل آن بی‌توجهی کسب‌وکارها به صحبت‌های مسئولان درباره استفاده از پلتفرم‌های داخلی است.» در این شرایط باید گفت جناب مدیر، تیغ تیز پیکان تنها بر گلوی مردمی است که به امیدی کسب‌وکار خود را در این فضا ایجاد کردند و حالا روزی آنها قطع شده است.