راه‌اندازی کارخانه تایرسازی چقدر سرمایه نیاز دارد؟

تامین تایر ماشین‌آلات سنگین برای بازار داخل از طریق واردات، محدودیت‌های خاص خود را دارد. این در حالی است که کارخانه‌های فعال، منابع لازم برای تامین نیازهای داخل را ندارند به عبارتی تامین تایر رادیال برای ماشین‌های سنگین (ماشین‌آلات معدنی و کامیون‌ها) بسیار مشکل شده و سرمایه‌گذاری در این حوزه، با نرخ فعلی ارز امکان‌پذیر نیست. برای بررسی جوانب مختلف موضوع با سیدمحمد میرعابدینی، دبیر انجمن واردکنندگان لاستیک به گفتگو نشستیم. با گسترش‌نیوز همراه باشید.

به شهرک صنعتی نیاز نیست

گفته می‌شود که تولیدکنندگان این حوزه به شهرک صنعتی خاص خود نیاز دارند. سیدمحمد مبرعابدینی در این باره گفت: «مگر همه تولیدکنندگان انواع لاستیک در دنیا شهرک صنعتی دارند؟ ما کارخانه‌های بزرگی برای تولید تایرهای سبک و سنگین داریم و نیازی به شهرک صنعتی نیست. برخورداری از پتانسیل بالا در حوزه تولید لاستیک و تایر در داخل کشور؛ ربطی به تاسیس شرکت شهرک‌های صنعتی ندارد زیرا در درجه اول باید ببینیم که قرار است نیاز داخل را تامین کنیم یا صادرات انجام دهیم؟».

میر عابدینی در ادامه افزود: «ایران توان رقابت فناورانه، کیفیت و قیمت مناسب جهت رقابت با کشورهای دنیا را ندارد بنابراین بیشتر به دنبال تامین نیازهای داخل است و کارخانجات تا به امروز موفق به تامین نیازهای ۷۵ درصدی داخل شده‌اند. در نتیجه شرکت شهرک‌های صنعتی نمی‌تواند چندان بر تولید تایرهای سبک در داخل کشور تاثیر داشته باشد».

او در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به اینکه در عرصه تایرهای سنگین؛ فاصله زیادی تا خودکفایی و تامین تولید داخل داریم یادآور شد: «۷۵ درصد لاستیک‌های کامیونت و ماشین‌آلات سنگین وارداتی هستند اما حقیقت نخواهد داشت اگر بگوییم برای ارتقای کیفیت و دسترسی به دانش روز دنیا یا حتی ساخت تمامی تایرهای ماشین‌های سنگین و سبک باید برای صنعت لاستیک‌سازی، شهرک صنعتی ساخت».

دبیر انجمن واردکنندگان لاستیک ضمن بیان اینکه برای ارتقای دانش و تولید لاستیک باکیفیت، نیازمند واردات علم و فنّاوری خارج از کشور هستیم ادامه داد: «بیش از یک دهه از ممنوعیت استفاده از لاستیک‌های بایاس در دنیا می‌گذرد اما در ایران همچنان مورداستفاده است. بهتر است اتحادیه‌های مرتبط، در این خصوص اقداماتی انجام دهند چراکه فنّاوری درحال‌توسعه بوده و میل و رغبتی برای استفاده از این نوع لاستیک‌ها وجود ندارد. بنابراین بدنه تولید زمانی می‌تواند تغییراتی در خود ایجاد کند که همگام با فناوری حرکت کرده، کیفیت محصولات خود را  افزایش دهد و به بازاری جز بازار داخلی بیندیشد.

او با اشاره به این که در واردات تایرهای سنگین دچار مشکلات بسیاری هستیم به اجرای حمایت از تولید داخل به شکل اشتباه آن اشاره کرد و ادامه داد: به بهانه حمایت از تولید داخلی تعرفه واردات را افزایش داده‌اند و این خیانتی، بیش نیست زیرا امر منجر به عدم استفاده از فناوری روز دنیا و تحمیل محصولات مرتبط با این صنعت، بالاخص تایر شده است.

بازار فراتر از همسایگان باشد

دبیر انجمن واردکنندگان لاستیک با اشاره به این که تغییر فناوری در صنعت لاستیک بالاخص، تایر باعث ایجاد بازارهای هدف می‌شود اذعان کرد: «وقتی گفته می‌شود پتانسیل صادراتی داریم باید بررسی شود به کدام کشور؟ صادرات به کشورهای همسایه خوب است اما بهتر است دایره رقابتی به این کشورها محدود نشود و فراتر رویم».

وی ادامه داد: «هنوز پتانسیل های کافی و وافی برای صادرات نداریم. زمانی می‌توانیم مدعی صادرات باشیم که توان رقابت با کشورهای طراز اول آسیا و کشورهای خارج از آسیا صادرات را داشته باشیم».

کما پس از افزایش نرخ ارز

 مصطفی تنها، سخنگوی اسبق انجمن تولیدکنندگان تایر نیز در گفتگو با گسترش‌نیوز گفت: «تایر بایاس از جمله تایرهایی است که اگرچه در ایران استفاده بسیار دارد اما در خیلی از کشورها یا استفاده نمی‌شود یا درصد ناچیزی از سهم تولیدات خود را به این نوع لاستیک اختصاص داده‌اند».

وی ادامه داد: «درصد ناچیزی از تولید تایر، بالاخص تایرهای بایاس به کشورهایی همچون آمریکا، چین و هند مربوط می‌شود. این نوع لاستیک همچنان مورداستفاده قرار می‌گیرد اما اکثر کشورهای جهان سوم به اجبار از آن به ویژه در ماشین‌های سنگین قدیمی استفاده می‌کنند».

به گفته وی در حال حاضر کامیون‌های جدیدی تولید می‌شود که معمولا از تایرهای بایاس استفاده نمی‌کنند و اگر کشور توانایی تولید تایرهای رادیال برای ماشین های سنگین را نداشته باشد باید وارد شود اما متاسفانه واردات هم مشکلات خاص خود را دارد.

تنها در تشریح بیشتر موضوع اظهار داشت: «در حال حاضر تایرهای بایاس خودرهای سبک، توسط یک یا دو کارخانه تولید می‌شود و سه درصد تولید ملی را به خود اختصاص داده است. کشور در تولید تایر رادیال خودرو مشکل چندانی ندارد اما چون تامین تایر سنگین برای تولیدکنندگان دشوار است بیشتر از تایرهای بایاس استفاده می‌شود».

سخنگوی اسبق انجمن تولیدکنندگان تایر در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به اینکه ناوگان حمل و نقل کشور بسیار کهنه است و میانگین عمر آن به ۲۰ تا ۲۵ سال بالغ می‌شود افزود: «در حال حاضر دوکارخانه، تایر رادیال تولید می‌کنند. طبق آمار، حجم مصرف این دو تایر در کشور برابر است. به نظر می رسد اگر کارخانه‌های جدیدی، تاسیس یا از کارخانه‌های قدیمی برای تولید تایر رادیال استقبال شود تا حدودی بتوانیم پاسخگوی نیاز تایرهای سنگین و در برخی مواقع تایرهای سبک باشیم.»

وی ادامه داد: «در تولید تایرهای رادیال، کمبود ظرفیت داریم و برای افزایش تولید، نیازمند سرمایه‌گذاری هستیم اما در شرایط فعلی و نوسانات نرح ارز، سرمایه‌گذاری در این حوزه به صرفه نبوده و توجیه اقتصادی نیز ندارد».

وی با انتقاد از این که پیش از این دولت، یک طرح توسعه برای ارتقای کیفیت تولید تایر رادیان و مسائل مرتبط ارائه کرده بود گفت: اما تا به امروز هیچ کدام از اهداف پیش‌بینی‌شده، محقق نشده است و به نظر می‌رسد طراحان این طرح به کما رفته‌اند. به گفته وی به نظر می‌رسد وضعیت تولید تایر باکیفیت یا راه‌اندازی کارخانه های مرتبط؛ تا  زمان سر و سامان پیدا کردن شرایط اقتصادی کشور به تعویق بیفتد.

تنها در پایان تصریح کرد: کارخانه تولید تایر اردبیل، تا دو سال آینده پتانسیل تولید دوسوم مصرف کشور را خواهد داشت. در افزایش ظرفیت تایر مشکلی نداریم ولی نبود منابع مالی لازم از مشکلاتی است که صنعت را با نگرانی‌هایی مواجه کرده است. به گفته او باید مکانیسمی برای تامین ارز، پیش‌‌بینی شود یا طرحی برای دستیابی به ریال ارزان فراهم شود تا نه تنها تولید تایر به خوبی انجام شود بلکه محصولات از کیفیت مناسبی نیز برخوردار باشد».