موج جدید بیکاری در راه است؟

عمده مشاغل موجود در کشور پیرامون بخش خدمات شکل گرفته‌اند که در سالیان اخیر همواره بیش از نیمی از حجم اقتصاد و تولید ناخالص داخلی ایران را به خود اختصاص داده است. تعطیلی‌های پیاپی و همچنین رکود ناشی از تشدید پاندمی کرونا، منجر به از بین رفتن بسیاری از مشاغل نیز خواهد شد. همچنین از بین رفتن مشاغل بحران بزرگ بدهی‌های عمومی در کشور را در پی خواهد داشت. بیت‌الله ستاریان اقتصاددان و استاد دانشگاه در گفت‌وگو با گسترش نیوز از تبعات‌ عدم واکسیناسیون عمومی بر اقتصاد و فضای کسب‌وکار کشور سخن گفت که مشروح این گفت‌وگو را از نظر می‌گذرانید: 

تعطیلات دستوری، بیکاری را افزایش می‌دهد!

این استاد دانشگاه در پاسخ به پرسشی پیرامون نتیجه تعطیلات کرونایی بر اقتصاد کشور، ضمن اظهار تاسف از اقدامات یکسویه دولت در این زمینه، اظهار داشت: ببینید مشاغل کشور در سه بخش عمده قابل تقسیم‌بندی هستند: صنعت، خدمات و کشاورزی که اولی به علت مشکلات تحریم و تورم و تعمیق رکود در کشور، مدت بسیار طولانی است که فقط در حال مزمزه کردن زیان انباشته است و دولتی و خصوصی‌اش هم در این زمینه فرق چندانی ندارد فقط از یک طرف سرمایه افراد مستقیم از بین می‌رود و در حالت دوم با تصمیم دولت در هدر رفت منابع عمومی! بخش خدمات که به طور عمده مرکب از فعالین اقتصادی خرد و خصوصی است و بیش از ۵۴ درصد نیروی کار فعال کشور را در بر می‌گیرد در این بخش متمرکز شده است. 

دولت بیکاری را افزایش می‌دهد

وی افزود: به علت تجربه کردن چندین سال رشد اقتصادی منفی و همچنین تشدید بیماری هلندی در اقتصاد ایران، این بخش هم به طور عمده مشغول زیان‌دهی بود اما این تعطیلات دستوری نه تنها تاثیری در مدیریت پیک بیماری کرونا نداره اما باعث ورشکستگی بسیاری از مشاغل خواهد شد. شما یک فروشگاه را تصور کنید که باید ماهانه ۱۰ میلیون تومان هزینه پرسنل و ۱۰ میلیون تومان هم سایر هزینه‌ها اعم از برق و آب و گاز و عوارض و مالیات و اجاره… را بپردازد، آیا با این تعطیلی‌ها، اراده دولت برای اخذ مالیات از این مشاغل هم تعطیل خواهد شد؟ آیا اراده دولت برای‌عدم اخذ عوارض از این کسب‌وکارها کند خواهد شد؟ من به شما می‌گویم که به هیچ وجه! خللی در این رویکرد دولت ایجاد نخواهد شد اما این بیزینس‌ها ورشکسته خواهند شد و دولت ککش هم نمی‌گزد که سرمایه مردم به این شکل تلف شود و بچه‌های مردم بیکار شوند. 

تصمیمات دورهمی فاقد منطق متوقف شود

بیت‌الله ستاریان در ادامه ضمن مردود دانستن اقدام دولت، خاطرنشان ساخت: بسیاری از افرادی که در این ستادها زیر باد کولر می‌نشینند و به شکل گعده‌ای تصمیم‌گیری می‌کنند، حقوق ضمانت شده کارمندی از جیب ملت دارند و برایشان مهم نیست که نتایج رویکردهایشان چه باشد. هر سال حدود ۱ میلیون نفر به بازار کار وارد می‌شوند که بیش از نیمی از این افراد از یافتن شغل، ناامید می‌شوند و اکنون در دو سال گذشته این معضل که حدود ۷۰۰ تا ۸۰۰ هزار نفر از شاغلین پیشین نیز به جمع بیکاران افزوده شود، به سایر بدبیاری‌های اقتصادی مملکت افزوده شده است. به همین دلیل دولت باید برای رفع و رجوع این عوارض سنگین در نظام تصمیم‌گیری گعده‌ای، تدبیری فوری بیاندیشد که تا این اندازه سرمایه مردم بدون دلیل به هدر نرود. 

چند راهکار برای خروج از بحران

این اقتصاددان در پایان گفت: دولت می‌تواند با تسریع در واکسیناسیون عمومی، از این وضعیت با هزینه کمتری جلوگیری کند و در غیر این صورت باید هرچه سریع‌تر بسته‌های مشوق مبتنی بر بیمه بیکاری و معافیت‌های مالیاتی و عوارض و پرداخت یارانه‌های محدود (به لحاظ زمانی) تدوین کرده و آن را عملیاتی کند. در غیر این صورت ممکن است که در پایان سال جاری با ۲ میلیون نفر بیکار جدید در جمع بیکاران ایرانی مواجه شویم.