قیمت واقعی دلار چقدر است؟

با توجه به زیان‌ده بودن سرمایه‌گذاری در بخش تولید و همچنین حاشیه سود پایین بخش خدمات در کشور، بدیهی ست که افراد برای حفظ دارایی‌های خود اقدام به سرمایه‌گذاری سفته‌بازانه در حوزه‌های اقتصادی غیرمولد کنند. خرید دلار، سرمایه‌گذاری در بورس، خرید رمزارز، خودرو یا ملک برای حفظ پس‌انداز از جمله راهکارهای محدود در برابر اقتصاد خانوار ایرانی است.

مطلوبیت بالای دلار برای خانوار

نخستین گزینه‌ای که در شرایط تورمی همواره از مطلوبیت نسبی اقتصادی برای خانوارهای ایرانی با سطح پس‌انداز خرد جذاب می‌نماید، بازار ارزهای خارجی و به طور مشخص دلار آمریکاست. هرچند دلار آمریکا از ابتدای دهه هفتاد میلادی سده پیشین، همواره با کاهش ارزش برابری با طلا مواجه بوده اما به علت نرخ تورم نسبتا پایین در آمریکا و همچنین پذیرش جهانی دلار، این پول دولتی پرقدرت همواره با تقاضای بالا برای حفظ پس انداز ایرانیان مواجه است. این در حالیست که ایران در سالیان گذشته منابع درآمد دلاری خود را از طریق فروش نفت، گاز و محصولات پتروشیمی از دست داده است.

افزایش تقاضا برای دلار، دولت را مجبور می‌کند که از ذخایر ارزی فوق‌العاده محدود کشور، برای کنترل نرخ دلار و به عبارت دقیق‌تر سرکوب نرخ ارز استفاده کند و بعد از کاهش کوتاه مدت و ناچیز قیمت، در نهایت قیمت دلار مجددا در سری زمانی بعدی بالا می‌رود.

با این رویه بازهم تورم افزایش می‌یابد

الزام زورگویانه دولت به صادرکنندگان بخش خصوصی برای فروش دلار خود به قیمت مصوب دولتی در سامانه ارز نیمایی، نهایتا جز التهاب در بازار ارز، نتیجه دیگری در بر نخواهد داشت. دولت در شرایط یاد شده مجبور به پیش‌خور کردن منابع ارزی بلوکه شده در کشورهای دیگر خواهد شد که به ازای پولی که در کنترل دولت نیست، ریال بیشتری توسط بانک مرکزی برای جبران کسری درآمدها و هزینه‌ها منتشر می‌شود که هیچ گونه پشتوانه دلاری ندارد.

به همین جهت با افزایش نرخ تورم ناشی از افزایش نقدینگی، ارزش طبیعی ریال در برابر دلار بازهم کاهش می‌یابد و در نتیجه علاوه بر افزایش ارزش طبیعی دلار، با افزایش شدیدتر تقاضا برای خرید دلار در کشور، سقوط شدیدتر ریال در برابر دلار ادامه خواهد داشت.

ارز را به بازار بسپارید

بهترین راه برای کنترل نرخ ارز، عدم کنترل آن است و سپردن تعیین قیمت به بازار، جلوی افزایش تقاضای کاذب را خواهد گرفت و دیگر دولت مجبور به افزایش نقدینگی و زدن چوب حراج بر منابع ارزی ناچیز کشور نخواهد بود. همچنین تعیین یک نرخ یارانه ارزی برای دلار ۴۲۰۰ تومانی، نتیجه‌ای جز ایجاد فشار بیشتر بر منابع ارزی کشور نخواهد داشت و دلار یارانه‌ای هم در نهایت فقط باعث ایجاد آربیتراژ سود ترسناکی برای عده‌ای رانتخوار خواهد شد.

هرچند مسئول دفتر رئیس جمهور حرف خودش را پس گرفت اما قیمت واقعی دلار به علت سیاست‌های پولی انبساطی و تورمی دولت، بسیار بالاتر از ۲۰ هزار تومان است و تنها راه کنترل تقاضا برای دلار، ایجاد ثبات در سیاست‌های پولی است که در نهایت باعث کاهش قیمت دلار در میان مدت خواهد شد.