فامیل رئیس‌جمهور چقدر از موز سود می‌ کند؟

«پدر داماد رئیس جمهور» عنوانی بود که برای بار نخست در رسانه‌ها، در زمان دولت احمدی‌نژاد به سردار احمد خورشیدی که پدر داماد احمدی‌نژاد بود اعطا شد. خورشیدی در آن زمان به علت مخالفت‌هایش با رحیم مشایی و احمدی‌نژاد مشهور شده بود. اکنون که عنوان پدر داماد رئیس‌جمهور به فردی دیگر منتقل شده است، نگاه‌ها از مواضع سیاسی نه چندان شفاف او دور شده و به عملکرد اقتصادی‌اش معطوف شده است.

محمدحسین بهشتی، که اکنون عهده‌دار این عنوان در ایران است، در گفت‌وگویی، ضمن رد انتساب لقب سلطان موز به خودش، اظهار داشت که به صورت هفتگی، فقط ۵ تریلی موز وارد کشور می‌کند! که البته در نوع خودش جالب توجه است. با توجه به اینکه نامگذاری افراد اخلالگر در نظام اقتصادی کشور با لقب سلطان، معمولا با عواقب خوشایندی همراه نبوده است، انتظار می‌رفت که بهشتی پیش از این خودش را از این عنوان مبرا بداند.

ادعای پیشتازی واردات موز!

هرچند وی مدعی سابقه ۴۵ ساله در واردات و صادرات میوه است و می‌گوید که از نخستین وارد کنندگان موز به کشور است اما سابقه کشت موز در منطقه سیستان و بلوچستان در ایران، بسیار فراتر از تاریخ شده است به گونه‌ای که در سفرنامه ابن بطوطه و همچنین قانون ابوعلی سینا عبارت بنان‌الموز بکار رفته است. در رابطه با شکل امروزین موز هم که دچار دستکاری ژنتیکی شده، نخستین مرحله از انتقال ریزوم‌های موز به ایران در سال ۱۳۱۹ بوده و کلون‌های اصلاح شده این میوه نیز در سال ۱۳۳۴ وارد ایران شدند و پس از آن نیز ۵۰۰۰ ریزوم و پاجوش موز در سال ۱۳۴۲ در ایران به زیر کشت رفتند. ملاحظه تقویم حیات این میوه در ایران، دستکم ادعای بهشتی برای پیشتازی در واردات موز به کشور را رد می‌کند.

گردش مالی ۳۳۲ میلیارد تومانی واردات موز فامیل رئیس‌جمهور

با این حال یک محاسبه سرانگشتی، با فرض صحت حرف او مبنی بر واردات تنها ۵ تریلی موز در هفته که به شکل ماهانه بر ۲۱ تریلی بالغ می‌شود، با در نظر گرفتن سقف ۲۲ تنی برای ظرفیت تناژ حمل بار، به شکل هفته‌ای ۱۱۰ تن و به شکل ماهانه ۴۶۲ تن موز از کانال این فرد وارد کشور می‌شود. با این حساب سالانه ۵۵۴۴ تن موز توسط این فرد وارد کشور می‌شود. با احتساب واردات سالانه ۳۰۰ هزار تن موز به کشور، شاید اعطای لقب سلطان موز به فرد یاد شده صحیح نباشد اما برآورد قیمت موز وارده به کشور با محاسبه رقم ۶۰ هزار تومان برای هر کیلو موز، از مرز رقم ۳۳۲ میلیارد تومان ارزش ریالی عبور می‌کند.

عدم شفافیت ارز تخصیصی برای واردات موز

مطالعه آمارهای گمرک اما نشان می‌دهد که عمده حجم واردات موز از مبادی ورودی کشور ترکیه بوده (که کشور تولید کننده موز نیست) و خبری از واردات مستقیم موز از فیلیپین و اکوادور به عنوان تولیدکنندگان اصلی موز جهان نیست که شاید این موضوع تا حد بسیاری زیادی در قیمت تمام شده واردات این کالا اثر گذاشته است. ممنوعیت واردات موز نیز که تا روز گذشته تداوم داشت، باعث شده بود که انحصارگرایان منفعت بسیار زیادی از این ممنوعیت برده‌اند. هرچند مصوب شده بود که یک و نیم برابر ارزش ارز صادرات سیب، امکان واردات موز به کشور وجود داشته باشد اما آمارهای دولتی از انباشت ۶۵۰ هزار تن سیب در انبارها و سردخانه‌های استان آذربایجان غربی و مقادیر نامعلوم دیگری از سیب تولید شده در سایر استان‌های کشور در آستانه پوسیدگی قرار گرفته است، مشخص نیست این حجم از موز وارداتی با ارز حاصله از کدام صادرات سیب، وارد کشور شده است؟

به نظر می‌رسد آزادسازی قیمت موز و عدم تخصیص ارز برای واردات، همچنین آزادسازی صادرات سیب بدون هیچ گونه محدودیتی، این مشکل را از پیش پای باغداران و مصرف‌کنندگان ایرانی برخواهد داشت.