قیمت ارز چگونه متعادل می شود؟

انزوای کشور به سبب تشدید تحریم‌ها و حذف عملی ایران از تبادلات اقتصادی ایران به مدت بیش از یک دهه، باعث شده تا کشور از تکنولوژی‌های روز دنیا بیش از گذشته عقب بماند و نتواند همگام با صنعت دنیا اقدام به نوسازی صنایع و بهینه‌سازی بخش خدمات خود شود. تداوم این وضعیت به عنوان یک خطر بالقوه، امکان حذف کامل ایران از بازارهای جهانی را در پی دارد. فریدون مجلسی دیپلمات، استاد دانشگاه و آینده‌پژوه در گفت‌وگو با گسترش نیوز در ارتباط با تبعات احتمالی تداوم انزوای بین‌المللی ایران بر اقتصاد خرد و کلان کشور اظهار نظر کرد:

خودکفایی محکوم به شکست است!

وی در پاسخ به اثرات احتمالی تداوم تحریم‌ها بر اقتصاد کشور اذعان کرد: در علم اقتصاد سال‌هاست که اصل مزیت نسبی در تجارت کالا و خدمات و فناوری به رسمت شناخته شده و مورد پذیرش همگان است. اصولا سیاست‌های مشهور به خودکفایی، همواره در تاریخ محکوم به شکست بوده‌اند و نتوانستند که تداوم وضعیت خودبسندگی در اقتصاد را تضمین کنند. نمونه بارز این فقدان توانایی در حفظ سیاست‌های موسوم به خودکفایی را باید در فروپاشی اقتصادی شوروی متصور شویم که بر سرزمین‌های بسیار وسیعی از جهان و با منابع بسیار زیاد معدنی و طبیعی حکمرانی می‌کرد.

این استاد دانشگاه ادامه داد: هم‌اکنون کنسرسیوم‌های بسیاری در اقتصاد جهان شکل گرفته است که تولید قطعات بسیار حساس در صنایع استراتژیک را به کشورهای در حال توسعه واگذار کرده و در تولید این قطعات در کشورهای آسیایی مثل هند، مالزی، تایوان، ویتنام، بنگلادش و در ابعاد بسیار وسیعی در چین انجام می‌دهند. قدرت اقتصادی چین هم از محل همین سرمایه‌گذاری‌های وسیع حاصل شده است وگرنه که در دهه شصت و هفتاد میلادی ده‌ها میلیون تن از مردم این کشور بر اثر قحطی و گرسنگی جان خود را از دست دادند. کشور ما به رغم داشتن زیربنای کافی و نیروی انسانی جوان و مستعد و البته منابع خدادای بسیار غنی، از تمامی این سرمایه‌گذاری‌های مشترک محروم است و نتوانسته که از هزاران میلیارد دلار سرمایه شناور و تکنولوژی‌های پیشرفته چیزی جذب کند.

باید میان چین شدن و شوروی بودن انتخاب کنیم!

این کارشناس سابق بانک جهانی یادآور شد: چین به عنوان یک کشور با سبقه کمونیستی غلیظ که مشکلات شدیدی با کشورهای غربی داشت، توانست خود را از یک تحریم و انزوای سه دهه‌ای بیرون بکشد و سرمایه‌های بسیاری را به خود جلب کند و اکنون توانسته به بزرگترین صادر کننده جهان بدل شود. . حذف شوروی به عنوان یک قدرت نظامی و موشکی از جهان بسیار ساده‌تر از تقابل با چین بود. چینی‌ها اکنون علاوه بر مشکلاتی که با ایالات متحده دارند، بزرگترین شریک تجاری این کشور و بزرگترین صادرکننده کالا به این کشور نیز هستند.

حذف از بازارهای جهانی نتیجه انزواست

وی افزود: حذف ایران از بازار جهانی نفت، گاز و محصولات پتروشیمی و بسیاری از کالاهای سنتی نظیر زعفران، فرش، خشکبار و خاویار خزری، بخشی از نتیایج اولیه این انزوای بین‌المللی است و در نتیجه آن می‌بینید که اقتصاد ایران سال‌های متمادی در رکود به سر می‌برد و باعث شده تا فقر در کشور تشدید شود و بسیاری از مشاغل خصوصی از میان بروند و بنگاه‌های بزرگ دولتی نیز از همیشه زیان‌ده‌تر شوند. اکنون امکان ترابری و لجستیک بین‌المللی برای ایران به شکل دریایی و هوایی وجود ندارد و باعث شده که این تحریم و انزوا تشدید شود. حالا شما تحریم‌های بیمه‌ای و بانکی و تحریم‌های فلزات و بخش انرژی را به این انزوای یاد شده اضافه کنید و آن را به مدت یک دهه در شدیدترین حالت ممکن تداوم دهید. نتیجه آن از روز روشن‌تر است؛ ما باید از میان دو الگوی شرقی شوروی و چین که سابقه انزوا را در کارنامه دارند، یکی را انتخاب کنیم!

این استاد دانشگاه در پایان اظهار داشت: ایران باید بتواند با تلاش برای خروج از انزوا، راه را برای جذب سرمایه و تکنولوژی با کیفیت خارجی باز کند و در نهایت بتواند امکان صادرات کالاهای تولیدکنندگان داخلی را فراهم کند و واردات ماشین‌آلات صنعتی و مواد اولیه برای تولیدکنندگان به کشور نیز تسهیل شود. در این حالت، نرخ ارز نیز متعادل خواهد شد و بخش خصوصی کشور در نتیجه اتخاذ این رویکرد، رشد خواهد کرد.