هر سال موضوع تعیین حداقل دستمزد جامعه کارگری که از سوی کارفرمایان بهعنوان حداکثر حقوق لحاظ میشود، محل مناقشه بین سه ضلع شورای عالی کار است. تعیین این کف مزدی، وضعیت معیشت اقشار کارگر را طی یک سال رقم میزند؛ اما معمولاً طی دو ماه با انفجار قیمتها در بازارهای مختلف بهویژه کالاهای اساسی، این افزایش خنثی میشود و حتی قدرت خرید کارگران نسبت به سال قبل عقبگرد دارد.
بر اساس مقررات، حداقل عیدی معادل دو برابر حداقل دستمزد سالانه تعیین میشود. به همین دلیل، حداقل مبلغ عیدی در سال ۱۴۰۵ به رقم ۲۰ میلیون و ۷۸۰ هزار تومان رسیده است. سقف عیدی نیز برابر با سه برابر حداقل دستمزد محاسبه میشود که برای سال آینده حدود ۳۱ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان خواهد بود. این سقف مانع از پرداخت بیش از حد قانونی نمیشود، اما حداقل تعهدات کارفرمایان را مشخص میکند.
تعیین حداقل مزد سرنوشت عیدی پایان سال را نیز مشخص میکند. بر اساس قانون، حداقل عیدی نباید از ۶۰ روز کاری کمتر باشد و سقف آن نیز ۹۰ روز اعلام شده است. محسن باقری، عضو کانون هماهنگی شوراهای اسلامی کار استان تهران، در خصوص عیدی امسال گفت: «بر اساس قانون مصوب سال ۱۳۷۲، فرمول تعیین عیدی هر کارگر حداقل معادل ۶۰ روز آخرین دستمزد وی بوده و سقف آن نیز سه ماه، معادل ۹۰ روز است.»
وی افزود: «برخی کارگران مزدی بالاتر از حداقل پایه دارند که اگر بر اساس فرمول مصوب عیدی دریافت کنند، رقم آن بسیار بالاتر از حداقلبگیران خواهد بود. از اینرو، سقف برای سایر سطوح مزدی نباید از حداکثر پایه حقوق مشخصشده شورای عالی کار فراتر رود.» باقری یادآور شد: «پرداخت عیدی بالاتر از سوی کارفرما منع قانونی ندارد و در برخی کارگاهها، در قالب پیمان دستهجمعی یا عرف کارگاه، عیدی بیشتر از سقف مصوب پرداخت میشود.»
عضو کانون هماهنگی شوراهای اسلامی کار استان تهران در ادامه به دور زدن قانون از سوی برخی کارفرماها اشاره کرد و گفت: «در بعضی نهادهای دولتی و اجرایی هنگام پرداخت عیدی با کارگران مثل کارمند رفتار میکنند و به جای دو حقوق، فقط یک حقوق عیدی میدهند.» وی توضیح داد: «این کارگران در واقع ۱۱ ماه کارگر بوده و دستمزد کارگری دریافت میکنند، اما هنگام دریافت عیدی در پایان سال کارمند محسوب میشوند و مطابق قانون کارمندان با آنان رفتار میشود.»
باقری تصریح کرد: «این کارفرمایان هنگام مزایایی که کارمندان دریافت میکنند، کارگران را در رسته کارگری قرار میدهند و مزایایی نمیدهند، اما هنگام عیدی دادن، آنان را جزو کارمندان محسوب میکنند. این برخورد دوگانه خلاف قانون است و باید حل و فصل شود.»
