|
کدخبر: 85519

بزرگ‌ترین ضعف‌ کتاب‌های اول تا سوم ابتدایی

یک زبان شناس و دانشیار دانشگاه علامه طباطبایی با اشاره به تکمیل نشدن چرخه برنامه‌ریزی آموزشی گفت: مگر نقدهای معلمان را نمی‌شنوید پس چرا آن را اجرا نمی‌کنید؟ رابطه بین معلم، مولف و زبان آموز باید تعریف شود.

گسترش‌نیوز: رضا مراد صحرایی در نشست علمی نقد کتاب درسی فارسی دوره اول ابتدایی که در سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی برگزار شد با بیان اینکه اکنون در حوزه زبان دیگری آموزی حداقل ۱۰ نظریه فعال داریم گفت: هر کدام از این نظریه‌ها پیروان و دلایل و مستندات خود را دارند و ما تنها کنشگر چندزبانه جهان نیستیم، گاهی دردسر تلقی شده در حالی که فرصت بی‌نظیری است.

وی افزود: ۲۰ زبان زنده در کشور داریم ولی کتاب واحدی را برای همه کودکان با زبان‌های مختلف نوشته‌ایم و هیچ نظریه‌ای چنین عملی را تایید نمی‌کند.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه ما فرق بین زبان و سواد را در نظر نگرفته‌ایم گفت: همچنین دوره سکوت بین مهارت شنیدن و صحبت کردن و دوره سکوت بین مهارت شنیدن و صحبت کردن با خواندن را در نظر نمی‌گیریم و همچنین تمایز بین زبان و سواد را نادیده گرفته‌ایم که پیامدهایی به دنبال دارد.

مراد صحرایی با بیان اینکه ما تمایز بین زبان و ادبیات را نیز نادیده می‌گیریم اظهار کرد: درباره زبان آموزش می‌دهیم، اما خود زبان را خوب آموزش نمی‌دهیم. دانش آموز ما در کنکور درصد بالایی تست زبان می‌زند اما مهارت مکالمه و ترجمه ندارد.

وی ادامه داد: پیامد نداشتن نظریه این است که از تهران یک کتاب برای همه می‌نویسیم. در آموزش زبان، ۹ برنامه درسی داریم که برنامه درسی کار محور، ژانر محور، مهارت محور، مذاکرهای و... از جمله آنهاست. نقش برنامه درسی در تولید محتوا نیز نادیده گرفته شده است. این اتفاق یعنی نداشتن نظریه، باعث شده چرخه برنامه‌ریزی آموزش تکمیل نشود.

صحرایی افزود: مگر نقدهای معلمان را نمی‌شنوید پس چرا آن را اجرا نمی‌کنید؟ رابطه بین معلم، مولف و زبان آموز باید تعریف شود.

صحرایی با بیان اینکه برنامه‌ریزی درسی، جامعه شناسی و روان شناسی زبان، جامعه شناسی زبان و زبان شناسی فرهنگی برای آموزش زبان موثر و موفق بسیار مهم است گفت: ۱۲ نظریه فعال در زمینه زبان وجود دارد.

این استاد دانشگاه افزود: بعد از انقلاب در زمینه علم آموزش و سواد پیشرفت فوق العاده‌ای داشتیم و جزو کشورهای باسواد جوان هستیم و بیش از ۹۸ درصد مردم کشور ما سواد دارند.

وی با بیان اینکه گره گور توسعه نیافتگی در کشور ما بی‌توجهی و کم توجهی به مقطع دبستان و پیش دبستانی است گفت: پیش دبستانی در کشور ما رها است و بر سر اداره آن هنوز دعواست.

صحرایی با بیان اینکه زبان دوم آموزشی مانند زبان آموزی سن بحران دارد گفت: توسعه انسانی هم سن بحران دارد و کسی که بخواهد توسعه یابد باید تا پیش از هفت سالگی بناهای آن در وجود فرد گذاشته شود که این امر اهمیت کتاب‌های درسی را نشان می‌دهد.

وی افزود: کلان سیاست ما در آموزش نا امید است و خطوط قرمز نانوشته‌ای داریم. باید این خطوط را شفاف و تبیین کنیم. یکی از سیاست‌های کلان ما که ناپیداست. نسبت توسعه ما با نظام‌های آموزشی جهان است. نسبت خودمان با تمدن غرب را هم باید بسنجیم. نسبت آموزش عالی به آموزش و پرورش باید برقرار شود و اکنون این دو نهاد دو جزیره جدا هستند. دانشگاه سست و خواب آلوده شده و باید دانشگاه‌ها را بیدار کرد تا مشکلات جامعه را حل کنند.

پرویز اقبالی، تصویرگر، پژوهشگر و عضو هیات علمی دانشگاه شاهد نیز درباره تصویرگری کتب درسی گفت: کتابهای تصویر‌سازی را اصولا جدا از کتابهای درسی به سه قسمت تقسیم می‌کنند که معمولا یا بی‌کلام هستند، یا کم کلام و یا کتابهای مصور هستند که متن آنها زیاد و تصویر کم است و معمولا آنها را برای نوجوانان آماده می‌کنند.

وی افزود: این تقسیم بندی درباره کتابهای درسی در برخی موارد قابل اجرا و در برخی موارد غیر قابل اجرا است. کتابهای درسی مخاطب محور است و بر اساس نظریه مخاطب محوری بحث اصلی این است که وقتی کتاب یا قصه برای کسی می‌نویسید باید مخاطب را هم بشناسید.

اقبالی افزود: خیال، اساس زندگی کودک است و کودک با تصویر ارتباط برقرار می‌کند. وی اول به تصویر نگاه می‌کند و بر اساس تصویر تلاش می‌کند متن را بشناسد و بزرگترین ایراد سه کتاب اول، دوم و سوم ابتدایی ایراد اجرایی است و تصاویر آنها از نظر ساختار طراحی، نحوه ترکیب بندی، فرم و رنگ بسیار ضعیف و سوم از لحاظ تکنیک اجرا نیز ضعیف هستند و برای کودک مناسب نیستند.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه کسانی که این تصاویر را آماده کرده‌اند فقط خودشان را راحت کرده‌اند، از امکانات فتوشاپ استفاده کرده‌اند که بدترین کار است اظهار کرد: این کتابها ضعف اجرایی بسیاری دارد.

وی با اشاره به ضعف در ترسیم قومیتها در کتب درسی گفت: هویت برای ما اهمیت دارد سه هویت ایرانی، اسلامی و عربی داریم. هویت دارای دو خصوصیت تداوم و تمایز است و تداوم و تمایز بر اساس سنت‌ها اتفاق می‌افتد و ما چون در تفکرمان ساختار ملیت ایرانی بودن باساختار اعتقاداتمان بر هم منطبق است، هویت ایرانی اسلامی کامل داریم.

اقبالی ادامه داد: ما هویت ایرانی اسلامی داریم ولی نشانههای هویت تصویر ما در کتب درسی کجاست؟ ما تاریخی داریم که بر اساس آن هویتهای تصویری ما به وجود آمده و نمود عینی آن در چند خصوصیت است. ما به نشانههای هویت تصویری چون نقشه، پرچم، اعیاد و رسوم، قهرمانان ملی و مذهبی خود وابسته هستیم اما در کتاب درسی فارسی نسبت به این هویتهای تصویری بی‌نهایت سهل انگاری و بیمهری شده است.

این استاد دانشگاه ادامه داد: هویت ملی مذهبی ما در نماز، احترام به پیامبر، زادروزها و رحلتهای آنان و انقلاب اسلامی و اعیاد انقلاب است که باید به آن توجه کنیم. همچنین قومیتهایی در ایران داریم که از بعد مکانی، رسوم، شخصیت، لباس و حوادث تاریخی دارای نشانه‌های تصویری هستند. کتابهای درسی برای کل ایران ارائه می‌شود ولی نوع ارتباط با قومیتها قابل هضم نیست.

منبع: ایسنا

ارسال نظر