در گفت‌وگو با فعالان صنایع معدنی مطرح شد
کمبود زیرساخت حمل، تهدید جدی صنایع معدنی
کمبود در زیرساخت‌های حمل‌ونقل کشور یکی از مهم‌ترین چالش‌های بخش معدن و صنایع معدنی محسوب می‌شود.
چالشی که هرروز و با تقویت و توسعه ظرفیت‌های معدنی و اجرایی شدن طرح‌های توسعه‌ای بیش‌ازپیش نمایان می‌شود. هزینه حمل بخش قابل‌توجهی از هزینه تمام‌شده تولید در حوزه معدن و صنایع وابسته به آن را به خود اختصاص می‌دهد و ازاین‌رو نیز اهمیت دارد. توسعه صنعت حمل‌ونقل همگام با توسعه فعالیت صنایع ضروری به نظر می‌رسد. در طول سال‌های گذشته صنایع معدنی با توجه به ظرفیت‌هایی که در اختیاردارند موردتوجه بیشتری قرارگرفته‌اند و نقش آنها در اقتصاد بیش‌ازپیش نمایان شده است.
بر همین اساس نیز شاهد توسعه در این بخش بوده‌ایم. بنابراین انتظار می‌رود همگام با توسعه معدن و صنایع وابسته به آن توسعه صنایع لجستیک نیز موردتوجه قرار گیرد.
حمل‌ونقل، معیاری در سنجش توسعه‌یافتگی کشورها
منصور یزدی‌زاده فعال صنعت فولاد در گفت‌وگو با صمت اظهار کرد: صنعت حمل‌ونقل کشور و توسعه ناوگان جاده‌ای و ریلی و صدالبته در کنار آن رشد و توسعه اصولی و علمی راه‌های ارتباطی و خطوط ریلی، یکی از اولویت‌های مهم دولت‌ها محسوب می‌شود، چراکه به رشد و توسعه اقتصادی منجر خواهد شد، تا جایی که صنعت حمل‌ونقل معیاری مهم برای توسعه‌یافتگی کشورها محسوب می‌شود.
وی افزود: سهم صنعت حمل‌ونقل از GDP (تولید ناخالص داخلی) کشور حدود ۱۲ درصد برآورد می‌شود. این رقم حکایت از اثرگذاری و اهمیت این بخش دارد. تا جایی که می‌تواند پایه‌گذار رشد و بالندگی سایر بخش‌های اقتصادی یا ایجاد بحران برای آنها باشد. بدیهی است صنایع معدنی و فولادی کشور نیز از تأثیرپذیری حمل‌ونقل مستثنا نیستند.
یزدی‌زاده گفت: در این میان، بخش معدن، صنایع معدنی و همچنین صنعت حمل‌ونقل کشور وابستگی کاملی به هم دارند و درواقع بودونبود آنها بستگی به هم دارد و به‌شدت به هم متکی هستند. توجه به این نکته ضروری به نظر می‌رسد که صنایع معدنی و فولادی طی یک دهه اخیر رشد بسیار قابل‌توجهی داشته است.
این در حالی است که بخش حمل‌ونقل باوجود تمام زحمات و دستاوردهای اخیر به‌ویژه در بخش ریلی نتوانسته به‌پای بخش معدنی و فولاد رشد و توسعه یابد. بنابراین این‌گونه به نظر می‌رسد که کمبود زیرساخت‌های حمل‌ونقل کشور، چالش عمده‌ای است که با آن مواجه هستیم، چراکه این زیرساخت‌ها جوابگوی نیاز معادن و صنایع معدنی نیستند. در همین حال، با توجه به دوسویه بودن معدن و حمل‌ونقل، هر دو طرف ممکن است دچار آسیب‌های شدیدی شوند که بر اقتصاد کشور تأثیرگذار باشد.
از سوی دیگر، آمارهای منتشرشده در دهه اخیر حکایت از آن دارد که هزینه حمل‌ونقل در کشورهای توسعه‌یافته و درحال‌توسعه به ترتیب ۳.۴ و ۸.۲۵ درصد از قیمت تمام‌شده کالا را شامل می‌شود.
این فعال صنعت فولاد گفت: این در حالی است که قیمت حمل‌ونقل در کشور ما به‌مراتب بالاتر است و همین موضوع تأثیر به‌ویژه منفی بر عملکرد تولیدکنندگان ایرانی دارد. به‌عنوان‌مثال، برآوردها حکایت از آن دارد که هزینه حمل‌ونقل صادرات فولاد در کشور بیش از ۹ درصد قیمت تمام‌شده این محصول را به خود اختصاص می‌دهد. این رقم حتی بالاتر از متوسط هزینه جابه‌جایی در کشورهای درحال‌توسعه است و جای تأمل بسیار دارد.
به عبارتی، با توجه به حاشیه سود بسیار اندک صنایع فولادی، نوسان‌های قیمتی در حوزه حمل‌ونقل و جابه‌جایی محصول تأثیر بسیاری بر رقابت‌پذیری فولاد و محصولات فولادی در بازارهای داخلی و به‌ویژه صادراتی دارد. ایجاد، توسعه و بهسازی خطوط جاده‌ای، گسترش و توسعه خطوط حمل‌ونقل ریلی در قالب شبکه‌های عنکبوتی، ۲ خطه شدن خطوط ریلی، تأمین اقلام خودروهای سنگین مانند لاستیک، تجهیزات و قطعات برقی و تأمین دیزل ازجمله موارد عمده بخش حمل‌ونقل کشور است.
توسعه این موارد ضروری به نظر می‌رسد. هرچند در شرایط کنونی و با توجه به رشد روزافزون قیمت‌های حمل‌ونقل، کمبودهای این صنعت چالش و کمبود بزرگی برای صنایع معدنی کشور به شمار می‌رود.
الزامات توسعه صنایع
محمدرضا احمدی، مدیرعامل شرکت صنایع فولاد کردستان در گفت‌وگو با صمت درباره زیرساخت‌های صنعت حمل‌ونقل کشور و تأثیر آن بر عملکرد صنایع معدنی و فلزی، گفت: باوجود توسعه صنعت حمل‌ونقل در سال‌های پس از انقلاب، متاسفانه هنوز سرمایه‌گذاری و برنامه‌ریزی به‌منظور حمل مواد معدنی و محصولات صنایع معدنی انجام‌نشده است. این محصولات اغلب از شاهراه‌های اصلی کشور که محل عبور و مرور مسافران است، انتقال می‌یابند. از سوی دیگر، توسعه نیافتن زیرساخت‌های ریلی به‌ویژه در مناطقی مانند سنگان که ذخایر عظیمی از سنگ‌آهن ایران در آن وجود دارد، مشکلات بزرگی را ایجاد کرده است. فاصله طولانی بسیاری از واحدهای تولیدی کشور از زیرساخت‌های حمل‌ونقل دریایی نیز این واحدها را با چالش‌هایی در تأمین مواد اولیه موردنیاز خود در تولید روبه‌رو می‌کند. احمدی در ادامه افزود: انتقال مواد معدنی از فاصله‌های طولانی انجام می‌شود و همین موضوع قیمت حمل این مواد را افزایش و حاشیه سود را برای شرکت‌های فعال در حوزه معدن و صنایع‌معدنی کاهش می‌دهد؛ بنابراین امید است با توسعه هرچه بیشتر صنعت حمل‌ونقل در کشور، گرهی از مشکلات این فعالان اقتصادی باز شود. مدیرعامل شرکت صنایع فولاد کردستان خاطرنشان کرد: با توجه به برنامه تولید ۵۵ میلیون فولاد در افق ۱۴۰۴ و با در نظر گرفتن استخراج حدود ۲۰۰ میلیون تن سنگ‌آهن و بیش از ۱۰۰ میلیون تن کنسانتره و گندله و حجم بزرگی از جابه‌جایی‌ها، به‌طورقطع شبکه جاده‌ای چاره‌ساز نخواهد بود و باید شبکه ریلی به‌طور گسترده ایجاد شود و به بهره‌برداری برسد. احمدی درباره ایمنی در حمل‌ونقل گفت: حمل‌ونقل در داخل شبکه معادن و صنایع‌معدنی با نظارت کامل واحد HSEE انجام می‌شود، اما به دلیل فرسوده بودن ماشین‌آلات، مشکلات ناشی از تحریم و نبود قطعات یدکی، سطح ایمنی ماشین‌آلات کاهش‌یافته است؛ بنابراین نیاز اساسی برای نوسازی ناوگان حمل‌ونقل کشور وجود دارد.
سخن پایانی
حمل‌ونقل در ۴ دسته جاده‌ای، ریلی، دریایی و هوایی تقسیم‌بندی می‌شود. از میان ۴ مورد یادشده سیستم حمل‌ونقل ریلی از سوی فعالان صنعتی با استقبال بیشتری روبه‌رو شده، چراکه بهره‌گیری از آن از منظر راندمان، حفظ محیط‌زیست و ایمنی از توجیه بیشتری برخوردار است. در همین حال با توجه به امکان حمل انبوه صرفه اقتصادی دارد. بااین‌وجود توسعه‌نیافتگی زیرساخت‌های حمل ریلی، فعالان صنعتی را ناچار به استفاده از ناوگان حمل جاده‌ای و پرداخت هزینه به‌مراتب بیشتر می‌کند. بر همین اساس نیز اصلاح فرآیند توسعه در بخش حمل‌ونقل ضروری به نظر می‌رسد.
ارسال نظر