چگونه تحول دیجیتال، نظام سلامت را دگرگون می‌کند

در دو دهه اخیر، کشورهای زیادی از فناوری‌های دیجیتال در حوزه‌ سلامت بهره گرفته‌اند، اما بسیاری از آنها، همچنان بر پایه همان الگوهای کسب‌وکار سنتی خود تمرکز دارند و رویکردی تدریجی نسبت به نوآوری­های متعدد پیش گرفته‌‌اند: از نصب سیستم‌های پرونده الکترونیک سلامت(EHR)  تا ساخت اپلیکیشن­ها و آزمایش فناوری‌هایی مانند هوش مصنوعی.

همه­‌گیری کرونا به روندهایی مانند تغییر اولویت­های بیماران، الگوهای جدیدتر استعدادها، نوآوری­های بالینی و فناوری­هایی که با سرعت در حال تکامل هستند، شتاب فزاینده‌ای بخشید. از آنجا که بیمارستان­ها و نظام­های سلامت برای انطباق کسب­وکار خود با شرایط تلاش می­کنند، در مواجهه با این روندها، انتظار می‌رود هسته اصلی رویکرد تحول آنها، مبتنی بر یک دیدگاه مشخص نسبت به فناوری­های دیجیتالی باشد. در یک پروژه تحقیقاتی شامل نظرسنجی از مدیران فناوری 25 نظام سلامت، مصاحبه با رهبران فناوری از پنج نظام سلامت و میزگردی متشکل از رهبران فناوری از سه سیستم، تلاش شده که درک بهتری از نحوه استفاده نظام‌های سلامت از تحول دیجیتال ایجاد شود، یافته‌های کلیدی این پژوهش به شرح زیر است:

تحول در روابط نظام سلامت با مخاطبان

نظام‌های سلامت، در چند سال اخیر رشد شتابان تقاضا و خدمات را تجربه کرده‌اند، از آنجاکه بیماران بطور فزاینده‌ای مسئولیت تصمیم‌گیری‌های سلامت خود را بر عهده می‌گیرند، نظام‌های سلامت سرمایه‌گذاری‌ در حوزه دیجیتال را با رویکرد بیمار محور همسو ‌می‌کنند، در این راستا 92درصد پاسخ­دهندگان این نظرسنجی تاکید کرده‌اند که رضایت و مشارکت بهتر بیمار، بهترین نتیجه‌ای است که سازمان­شان از تحول دیجیتال انتظار دارد. بهبود کیفیت مراقبت­ها در رتبه بعدی قرار می­گیرد. تجربه بیمار، فناوری اطلاعات/ سایبر و ارائه مراقبت­های بالینی دیگر کارکردهایی هستند که بیشترین سرمایه­­گذاری را در حوزه دیجیتال دریافت می­کنند (شکل1).

همچنین از شرکت­کنندگان در نظرسنجی پرسیده شد برای دستیابی به تحول چگونه برنامه‌ریزی کرده‌اند و روی چه فناوری‌هایی سرمایه‌گذاری می‌کنند و طی چند سال آینده برای تغییر مدل‌های کسب‌وکار خود چه برنامه‌ای دارند. پاسخ­دهندگان سرمایه­گذاری در بینش و تحلیل (76درصد)، خدمات سلامت مجازی (68درصد) و ابری (56درصد) را به عنوان اولویت­های امروز، گزارش کردند. آنها گفتند بر ایجاد داده­های یکپارچه و قابلیت­های هوش تجاری(BI)  تمرکز می­کنند که پایگاهی قوی برای تحلیل در لحظه کسب­وکار، تحلیل پیش‌بینی‌کننده و هوش مصنوعی است. یکی از مصاحبه شوندگان نیز خاطرنشان کرد که تمرکز باید روی کل طیف فناوری باشد و نه فقط بر فناوری­های جدید.

تمرکز برای ایجاد ارزش روی نقاط عطف موقت در مسیر تحول دیجیتال

تحول دیجیتال چیزی بیش از تبدیل فرایندهای کاغذی به محیط دیجیتالی، راه جدیدی برای ارائه خدمات نوین مراقبتی، بهبود فرایندها و رفع نیازهای رفاهی مصرف­کنندگان است. در یک کسب‌وکار دیجیتالی دگرگون شده، فناوری‌های دیجیتالی استفاده از فرایندهای بهبود یافته، استعدادهای خوب و مدل‌های تجاری جدید را امکان‌پذیر می‌کنند. این کار به زمان نیاز دارد و نیازمند بررسی دقیق اقدامات است. بنابراین به یک رویکرد متفکرانه برای اطمینان از همسویی با اهداف نهایی و همچنین ایجاد ارزش در طول مسیر نیاز دارد.

با اینکه شرکت‌کنندگان در نظرسنجی در مراحل مختلفی از سفر تحول دیجیتال قرار داشتند، هیچ­یک از آنها معتقد نبودند که به وضعیت دیجیتال ایده­آل نزدیک هستند. 60 درصد از پاسخ دهندگان گفتند سازمان آنها در اواسط سفر تحول دیجیتال است کمی بیش از نیمی از آنها معتقد بودند 3 سال یا بیشتر تا تکمیل تحول دیجیتال­شان باقی مانده است. 20درصد هنوز در مراحل برنامه­ریزی هستند و 40 درصد دیگر ممکن است رویکرد کاملاً تعریف شده­ای نداشته باشند (شکل 2).

طولانی بودن سیر تحول نیاز به بازبینی‌های پی‌درپی برای سنجش ارزش نوآوری­ها، بجای منتظر ماندن تا تکمیل آنها برای سنجش نسبت هزینه‌ها و سودآوری برپایه معیار ROI را نشان می‌دهد. سازمان‌ها باید اهدافی را برای نقاط عطف خاص در مراحل مختلف تحول تعیین کنند تا از ایجاد ارزش در مراحل مختلف و قرار داشتن در مسیر اهداف نهایی مطمئن شوند.

چالش­ها و راهکارهای تحول دیجیتال در حوزه سلامت

ارائه‌دهندگان پیشتاز خدمات سلامت، در مسیر تحول دیجیتال با چالش­های متعددی روبرو هستند، آنها می‌گویند که کیفیت داده­ها، دسترسی و استعداد، موانع اصلی تحول دیجیتال هستند (شکل 3)

• داده‌ها و سنجش: برای رسیدگی به چالش­های مرتبط با‌ داده‌ها، سرمایه‌گذاری بر محوریت و حکمرانی داده‌ها و راه‌حل‌های API (رابط برنامه‌نویسی نرم‌افزارهای کاربردی) اهمیت دارد. محوریت داده به افزایش هماهنگی در مراقبت­ها، مراقبت مبتنی بر ارزش و برابری در سلامت کمک می‌کند.

لازم است شاخص‌های کلیدی عملکرد برای سنجش نوآوری­ها در تحول دیجیتال ایجاد بشود و این شاخص‌ها در طول زمان تکامل پیدا می‌کنند. برای مثال، چند سال پیش «تعداد اپلیکیشن­های دانلود شده»، یک شاخص کلیدی عملکرد برای سنجش درک و دریافت بیمار بشمار می‌آمد. اما هم‌اکنون بسیاری از سازمان‌ها از معیارهای پیشرفته‌تری مانند تعداد کاربران فعال در ماه و میانگین طول جلسه برای سنجش میزان مشارکت و رضایت بیماران استفاده می‌کنند.

در رویکرد جدید نظام‌های سلامت درصورت عدم امکان ارائه خدمات، بیماران به رقبا ارجاع می‌شوند، به این امید که بیماران در نیازمندی­های بعدی­شان به دریافت خدمات سلامت به آنها مراجعه کنند. هدف در اینجا، ایجاد یک رابطه طولانی­مدت با بیمار و تبدیل شدن به یک مشاور قابل اعتماد در طول عمر اوست و نه فقط ارائه­ خدمات در یک مقطع زمانی.

• استعداد: کمبود استعداد برای حمایت از طرح­های تحول دیجیتال یکی از بزرگ‌ترین موانع کنونی شناخته می‌شود. 12 درصد از پاسخ­دهندگان گفتند فقط یک­سوم کارکنان آنها دارای مهارت­های مناسب برای حمایت از تحول دیجیتال هستند. یک­سوم هم گفتند استعداد، اولویت اصلی سرمایه­گذاری آنها در 3 سال آینده است. در این زمینه نیاز به گسترش مجموعه استعدادهایی فراتر از حوزه­های سنتی هست، هم از نظر جغرافیایی (استفاده از مزایای کار مجازی و دستیابی به دامنه جغرافیایی گسترده­ای که بتوانیم از آن استعدادها را استخدام کنند) و هم در خارج از صنعت (به عنوان مثال، شرکت­های فناوری با دیدگاه­ها و مجموعه مهارت­های مختلف).

• بودجه: با اینکه کمبود بودجه مهم‌ترین محدودیت است، اما دو نفر از هر سه پاسخ­دهنده انتظار داشتند سرمایه­گذاری در طرح­های تحول دیجیتال به عنوان درصدی از کل بودجه فناوری اطلاعات در سه سال آینده افزایش یابد.

رهبری سازمان کلید موفقیت در تحول دیجیتال

بر پایه این نظرسنجی، رهبری (80درصد) و مدیریت پیاده­سازی (68درصد) شتاب­دهنده تحول دیجیتال هستند (شکل 4). در مسیر تحول دیجیتال درک رهبری سازمانی و پشتیبانی از تلاش­های تحول دیجیتال و پیگیری منابع، استخدام نیروی کار و داشتن اختیار در تصمیم‌گیری بسیار اهمیت دارد. این شرایط به رهبران تحول دیجیتال اجازه می­دهد خارج از چهارچوب‌های مرسوم فکر کنند، چرخه­های توسعه محصول را تسریع کنند و فرهنگ سازمانی خود را در حوزه دیجیتال تغییر بدهند.

مدیریت تغییرات در فرایند تحول دیجیتال بسیار مهم است. بدون هماهنگی و ارتباط بین تیم­ها، پیاده‌سازی تغییرات ناشی از تحول دیجیتال بسیار دشوار است. این موارد با نظرات پاسخ‌دهندگان همسو است که معتقدند فرهنگ سازمانی (60درصد) و فقدان مالکیت/ ارتباطات (48درصد) موانع تحول دیجیتال هستند. ازآنجاکه بخش­های متعدد از جمله تحول دیجیتال، فناوری اطلاعات، امنیت سایبری، نوآوری، بخش­های درمانگاهی وگردانندگان سازمان، می‌توانند در نوآوری­هایی مشارکت داشته باشند که با بیمار ارتباط مستقیم دارد، باید فرایندی مدیریتی برای اولویت‌بندی پروژه‌ها و ایجاد درک مشترک از اهداف، برای همه ذی­نفعان وجود داشته باشد.

امنیت سایبری در نظام سلامت

تهدیدهای امنیت سایبری از بزرگ‌ترین چالش‌هایی است که نظام‌های سلامت در تکاپوی دیجیتالی شدن سریع با آن مواجه می‌شوند. از آنجا که بیماران در نقطه ثقل تحول دیجیتال قرار می‌گیرند، حریم خصوصی و امنیت اطلاعات بیمار جزو اولویت‌های دیجیتالی بالا در نظام‌های سلامت است. در نظرسنجی انجام شده، امنیت سایبری جزو سه اولویت اصلی سرمایه­گذاری تا سه سال آینده بود.

سفر بیمار، فراتر از مراجعه به بیمارستان

دانشگاه سلامت ویسکانسین، یکی از برترین مراکز پزشکی دانشگاهی آمریکا، این سال‌ها پیشتاز تحول دیجیتال بوده است. چرودیپ گاسوامی، معاون سیستم و مدیر اطلاعات این دانشگاه تاکید دارد: «راهبرد دیجیتال از راهبرد سازمانی جدا نیست.» از نظر او حوزه‌های کلیدی که فناوری دیجیتال در آن تحول سازمانی گسترده‌تری را ممکن می‌سازد عبارتند از:

• فراهم کردن دسترسی آسان­تر برای بیماران، مراقبان، و پزشکان

• بهبود ارائه خدمات مراقبتی با تمرکز بر پزشکی شخصی شده و مراقبت­های تخصصی

• ساختار هزینه­ای کمتر و درنتیجه عملکرد مالی بهتر

اتریوم هلث که یک نظام یکپارچه سلامت در امریکا است با فروکش کردن همه‌گیری کرونا، همچنان تاکید دارد شتاب در سلامت مجازی کاهش ندهد و تمرکز بر تجربیات بهتر بیمار و کیفیت مراقبت‌ها را بهبود بخشد. برای اتریوم، آسایش بیمار، نظارت از راه‌دور و مدیریت مراقبت به اندازه ویزیت‌های مجازی (از راه دور) مهم است. برای اطمینان از تجربه بهتر بیمار و مراقب، اتریوم از فناوری­هایی مانند ربات­های سخنگو برای درک بهتر انتظارات بیمار استفاده می­کند. اتریوم، تحلیل پیش‌بینی‌کننده و هوش مصنوعی در تماس با بیمار را بکار می­گیرد  تا نیازهای او را بفهمد و برای رفع آنها سریع­تر اقدام کند.

تحول دیجیتال در نظام سلامت در یک نگاه

نظام­های سلامت پذیرفته­اند که تحول دیجیتال برای بهبود مراقبت­های سلامت و تقویت روابط با بیمار ضروری است، این تحول چیزی فراتر از سرمایه­گذاری صِرف در فناوری است، تحولی است که به تغییر در فرهنگ سازمانی و مشارکت کارکنان می‌انجامد. این سرمایه­گذاری در سازمان، نیازمند مشارکت همه ارکان سازمان است. تأثیر تحول دیجیتال در تمام جنبه‌های مراقبت‌های سلامت احساس می‌شود و به دسترسی آسان‌تر به مراقبت­ها و به بهبود کیفیت و کاهش هزینه‌ها کمک می‌کند. تحول دیجیتال همچنین افزون بر روابط قوی­تر با بیمار، می­تواند به بهبود کارایی عملیاتی و مالی کمک کرده و رویکردهای بلندمدت سیستم­های سلامت را به واقعیت تبدیل کند.