شیوه مدیریتی روزنامه «صمت» الگوی جدید در تاریخ مطبوعات ایران

مدیر مسئول روزنامه سهامداری صمت به شایعه‌ها درباره این روزنامه پاسخ داد و الگوی مدیریتی آن را مدل جدید در تاریخ مطبوعات ایران معرفی کرد.

گسترش‌نیوز: از اواسط سال ۹۶ که بحران افزایش نرخ دلار در کشور شکل گرفت و به‌دنبال آن وضعیت بازار کاغذ به‌هم ریخت، هفته‌ای نیست که از تحریریه نشریه‌ها و روزنامه‌های گوناگون خبرهای متاثرکننده‌ای به گوش نرسد. روزی یک روزنامه خبر می‌دهد که تا اطلاع ثانوی تعطیل شده و روز دیگر روزنامه‌ای اعلام می‌کند چند صفحه را کم یا قطع‌اش را کوچک کرده تا بتواند به حیات خود ادامه دهد. در این میان هر روز خبرنگاران بیشتری کارشان سخت‌تر می‌شود و روزگار خوشی ندارند.

البته در این فضای نامناسب هرازگاهی ازسوی دولتمردان هم خبر می‌رسد که برای رفع مشکل کاغذ مطبوعات دست به‌کار شده‌اند اما تا لحظه نگارش این گزارش هنوز هیچ مدیر مسئولی به‌طور رسمی شهادت نداده که مشکلش برای تهیه کاغذ به‌طور کامل رفع شده یا سهمیه‌ای که دولت به آنها تخصیص داده تکافوی نیازشان را می‌دهد. باوجود چنین فضای سختی برای فعالیت مطبوعاتی و مشکلات تهیه کاغذ جولان برخی شایعه‌ها بیش از پیش بر مشکلات افزوده و ذی‌نفعان مطبوعات کشور را متاثر کرده است.

تعطیلی روزنامه صمت؛ شایعه یا واقعیت؟

یکی از اخباری که در نخستین روز هفته -شنبه، ۶ مهر- در میان فعالان حوزه رسانه دست‌به دست می‌شد خبر «تعطیلی قریب‌الوقوع روزنامه صمت» بود. آنچه که در لابه‌لای این اخبار به شکل برجسته‌ای مطرح می‌شد این بود که روزنامه یادشده ازسوی سازمان ایدرو زیر فشار قرار گرفته تا ساختمانی را که تحریریه روزنامه در آن مستقر است به این سازمان پس دهد و روزنامه هم تعطیل شود. گویا این خبر ازسوی برخی خبرنگارانی که همکاری‌شان با این روزنامه به پایان رسیده منتشر شده است.

«ناصر بزرگمهر»، مدیر مسئول این روزنامه که از چهره‌های باسابقه مطبوعاتی است در گفت‌وگو با مهر از این ماجرا روایت دیگری دارد. او می‌گوید: روزنامه صمت هم در شرایطی مانند شرایط سایر روزنامه‌ها به سر می‌برد و مشکلات این روزهای مطبوعات کشور دامن این روزنامه را هم گرفته است. اما آنچه که در جزئیات خبر تعطیلی این روزنامه و... گفته می‌شود «شایعه‌هایی حول و حوش این روزنامه است.»

تعطیلی بسیاری از روزنامه‌ها

بزرگمهر می‌افزاید: مجموعه‌ای که روزنامه صمت را منتشر می‌کرده تا پیش از این ۷ نشریه و روزنامه مانند «گسترش صنعت»، «گسترش تجارت» و «روزگار اقتصاد» را منتشر می‌کرده که اینها در ماه‌های گذشته تعطیل شده‌اند. درحال‌حاضر هم باوجود گران شدن کاغذ، روزنامه صمت که نشریه اصلی این مجموعه است کماکان منتشر می‌شود.

مدیر مسئول روزنامه صمت اشاره می‌کند: مشکلات کاغذ برای روزنامه‌هایی که به‌شکل کاغذی منتشر می‌شوند وضعیت سختی ایجاد کرده، در حالی که برخی نسخه الکترونیکی (pdf) را منتشر می‌کنند و مشکلی برای تهیه کاغذ ندارند. اما روزنامه‌های اصلی که مخاطب دارند نمی‌توانند به چنین شیوه‌ای منتشر شوند.

چند سیاست صمت برای مقابله با مشکلات

وی ادامه می‌دهد: باتوجه به مشکلات کاغذ سیاست توزیع هدفمند و تیراژ کمتر را در پیش گرفته‌ایم و البته تعدیل نیروی انسانی را در مجموعه دنبال کرده‌ایم. هرچند برای‌مان سخت است با نیروهای متخصص این نشریه قطع همکاری کنیم اما به‌دلیل اینکه تعدادی از روزنامه‌های این مجموعه تعطیل شده‌اند امکان حفظ تمام نیروی انسانی را نداریم.

بزرگمهر با اشاره به اینکه اصلی‌ترین عامل قطع همکاری با نیروهای انسانی این مجموعه نداشتن حامی برای روزنامه است، تاکید می‌کند: یکی از مشکلاتی که روزنامه صمت دارد قرار گرفتن در معرض توطئه‌ها و اتهام‌های گوناگون است.

تغییر شیوه مدیریت صمت از ۵ سال پیش

مدیر مسئول روزنامه صمت می‌افزاید: روزنامه صمت عمر ۳۰ساله دارد که در 25 سال نخست با عنوان روزنامه گسترش صنعت وابسته به سازمان ایدرو و وزارتخانه صنعت، معدن و تجارت فعالیت می‌کرد، اما در دوران وزارت محمدرضا نعمت‌زاده به پیشنهاد وی قرار شد وابستگی این روزنامه از مجموعه وزارتخانه قطع شود و در قالب راه‌اندازی یک موسسه مطبوعاتی متشکل از تمام اعضای تحریریه و کارمندان، کارکنان این مجموعه به‌عنوان سهامدار معرفی شدند. این برای نخستین بار در تاریخ مطبوعات ایران بود که در کنار ۲ مدل مدیریتی در روزنامه‌ها (مدیریت شخص حقیقی و مدیریت شخص حقوقی) نوع سومی از مدیریت یعنی مدیریت موسسه‌ای متعلق به کارکنان سهامدار هم ایجاد شد.

از نگاه بزرگمهر شیوه‌های مدیریت شخص حقیقی باعث می‌شد مدیرمسئول خودش از مزایای مدیریتی مانند دریافت یارانه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بهره‌مند شود یا در شیوه مدیریت شخص حقوقی یارانه وزارتخانه یادشده به جیب یک سازمان و نهاد دولتی می‌رفت؛ اما شیوه سوم باعث می‌شود یارانه ارشاد (و مزایا) در اختیار همه کارکنان موسسه قرار گیرد. مدیر مسئول روزنامه صمت با طرح این موضوع می‌گوید: شیوه مدیریتی اخیر هنوز در ایران جا نیفتاده اما بسیاری از افراد به ما اتهام می‌زنند؛ به‌عنوان مثال هنوز می‌گویند روزنامه وابسته به وزارت صنعت، معدن و تجارت است.

یارانه ارشاد به کدام بخش روزنامه صمت می‌رود؟

بزرگمهر ادامه می‌دهد: یارانه وزارت ارشاد در روزنامه صمت به جیب مدیر مسئول نمی‌رود بلکه وارد حساب بانکی می‌شود که در اختیار بخش مالی موسسه است و آنها متناسب با نیاز مجموعه این پول را هزینه می‌کنند. به‌عنوان مثال دستمزدها و هزینه اقلام چاپی مورد نیاز از این محل پرداخت می‌شود. اداره روزنامه صمت به‌شیوه سهامداری باعث شده کارکنان خودشان در امور آن دخیل باشند و حتی می‌توانند مدیر مسئول را تغییر دهند.

مدیر مسئول روزنامه صمت با اشاره به اینکه هم‌اکنون ۹۰ نفر از کارکنان سهامدار این روزنامه هستند، می‌افزاید: افراد براساس مسئولیت‌شان در این روزنامه سهمی مساوی از سهام دارند؛ البته حدودا مساوی است. ما این شیوه مدیریت روزنامه را در هر شماره قید می‌کنیم و در کلیشه آن عبارت «نخستین روزنامه سهامداری ایران» درج می‌شود و امیدواریم این شیوه مدیریتی در ایران رشد و توسعه پیدا کند.

پایان زمان قرارداد اجاره صمت

در پایان این گفت‌وگو بزرگمهر در پاسخ به این پرسش که آیا پس دادن ساختمان تحریریه این روزنامه به سازمان مالک آن صحت دارد، می‌گوید: ساختمانی که تحریریه روزنامه در آن مستقر است متعلق به سازمان ایدرو است و این سازمان اجاره‌ای به‌عنوان مالک از موسسه صمت دریافت می‌کند. درحال‌حاضر قرارداد اجاره در حال اتمام است و امیدواریم این قرارداد تمدید شود.

منبع: مهر