نتیجه قیمت‌گذاری دستوری فولاد بر قیمت آهن‌آلات

قیمت آهن‌آلات و خیلی محصولات دیگر براساس عرضه و تقاضا متعادل می‌شود‌‌. با این وجود وقتی قیمت‌گذاری دستوری در این بازار اعمال می‌شود، تعادل قیمت‌ها به هم می‌خورد. این پدیده علاوه بر افزایش غیرمنطقی قیمت‌ها، زمینه را برای فساد مالی و رانت نیز فراهم می‌کند. اما آیا می‌دانید قیمت‌گذاری دستوری به چه معنی است و چگونه بر روی قیمت‌ ها اثر می‌گذارد؟

قیمت‌گذاری دستوری فولاد به چه معنی است؟

منظور از قیمت‌گذاری دستوری نرخی است که تحت‌تأثیر دستورات و از طرف وزارت صمت و البته با هدف تعیین قیمت‌ها به بازار فولاد ابلاغ می‌شود. این دستورات به نوعی استاندارد قیمت‌گذاری موجود در بازار فولاد را مختل کرده و باعث افزایش بی‌دلیل قیمت‌ها از جمله قیمت ورق سیاه می‌شود. 

البته این تنها اثر قیمت‌گذاری دستوری بر روی بازار فولاد نیست. یکی دیگر از این اثرات افزایش رانت است. یعنی قیمت‌گذاری دستوری فضا را برای رانت در بازار فولاد فراهم می‌کند. این اثر از بررسی دیگر عوامل قیمت‌گذاری فولاد مشخص می‌شود. برای مثال در بازار فولاد کشور تولید این محصول دو برابر بیشتر از تقاضا است. در این شرایط منطقی است که قیمت فولاد مطابق با استانداردهای موجود در بازار باشد. اینجاست که دولت با قیمت‌گذاری دستوری و مداخله در بازار، اوضاع را به هم می‌زند.

بازار عرضه و تقاضای فولاد در سال گذشته و نقش قیمت‌گذاری دستوری در آن

در سال گذشته مانند سال‌های قبل تولید و عرضه فولاد دو برابر تقاضا و مصرف این محصول است. رقم دقیق تولید فولاد در سال جاری برابر با ۳۴ میلیون تن است. درحالیکه رقم مصرف فولاد در بازار برابر با ۱۵ میلیون تن است. یعنی اگر اثر قیمت‌گذاری دستوری در این بازار اعمال نشود، تعادل در عرضه و قیمت‌گذاری حفظ خواهد شد. 

از طرفی ادعا می‌شود که تمرکز وزارت صنعت، معدن و تجارت و حتی خود وزیر بر روی اصلاح بازار است. یعنی قرار است که قیمت فولاد کاهش پیدا کرده و حباب‌های موجود در بازار محصولات معدنی از بین برود. البته اگر قیمت‌گذاری دستوری ادامه پیدا کند، سود تولیدکنندگان کم می‌شود. این فرآیند به کاهش تولید و عرضه در بازار فولاد منتج می‌شود. با کاهش عرضه، قیمت‌ها باز هم افزایش پیدا می‌کنند.

چرا قیمت‌گذاری دستوری همچنان اعمال می‌شود؟

باوجود اینکه تقریباً تمام فعالان و تصمیم‌گیرندگان این صنعت از آسیب‌های بازار دستوری فولاد مطلع هستند، باز هم این پدیده به قوت خود باقی است. دلیل این تداوم اثر به ظاهر مثبتی است که بازار دستوری بر روی بخشی از زنجیره خرید و فروش می‌گذارد. یعنی ضرورت افزایش قیمت در بورس کالا البته اگر در حد و اندازه و با کیفیت منطقی انجام بگیرد، غیرقابل انکار است. اما لازم است چشم‌اندز درازمدت هرتغییر و تحولی را نیز مدنظر قرار داد.

نقش مجلس دراین پدیده چیست؟

مجلس بارها و بارها حمایت خود را از مصرف‌کننده اعلام کرده‌است. این نهاد خواستار تعیین نرخ مشخص برای فولاد و محصولاتی از این قبیل است. 

درواقع تصمیم‌گیرندگان در مجلس می‌خواهند که فولاد با کمترین قیمت ممکن به دست مصرف‌کننده برسد. هرچند که رسیدن به این هدف با وضعیت کنونی بازار ممکن نیست. با کاهش ارزش پول ملی قیمت تمام شده این محصول نیز خود به خود افزایش پیدا می‌کند. 

همین موضوع آسیب زیادی به اقتصاد کشور رسانده‌است. یعنی چند هزار میلیارد سرمایه سهامداران با پدیده‌هایی از این قبیل نابود شده‌است.

بازار بورس فولاد چطور به این وضعیت پایان می‌دهد؟

ماهیت بازار معاملات بورس به گونه‌ای است که در آن اطلاعات هر خریدار به طور کامل ثبت می‌شود. درواقع دلالان در این بازار هیچ جایی ندارند. هر فردی که به عنوان مصرف‌کننده وارد این بازار می‌شود اگر مصرف‌کننده نباشد به زودی تشخیص داده خواهد داشت. یکی از دلایل اصلی مخالفت دلالان با بازار بورس فولاد نیز دقیقاً همین حقیقت است.

خوشبختانه به تازگی وزارت صمت به سازمان‌های تحت‌نظر خود اعلام کرده‌است که باید تمام معاملات در بازار بورس انجام بگیرد. اگر این دستور به طور کامل اجرا شود نه جایی برای دلالان باقی می‌ماند و نه برای رانت و بازار دستوری!

به‌علاوه تنظیم عرضه و تقاضا در بورس فولاد، از بروز تکانه‌های شدید قیمت پیشگیری کرده و آرامش را برقرار می‌کند. البته اگر علاوه بر شمش فولادی، معاملات همه محصولات فولادی در بورس انجام شود، اثرات مثبت آن دوچندان خواهد شد. 

پیش‌بینی آینده نه چندان دور بازار فولاد و اخبار مثبت

براساس آمار منتشر شده قیمت فولاد در داخل، کمتر از نرخ‌های جهانی این محصول است. مشابه این روند برای قیمت تیرآهن و میلگرد نیز گزارش داده شده‌است. این اختلاف قیمت‌ها به خاطر رشدی است که کشور در زمینه تکمیل زنجیره تولید کرده‌است. 

یعنی واحدهای تولیدی در داخل از صفر تا صد تولید فولاد را انجام داده و هزینه‌های هنگفت واردات جای خودش را به سودهای چشمگیر صادرات داده‌است. با اینجا هنوز هم افزایش ۴۰ درصدی دستمزدها و افزایش سه برابری قیمت گاز مصرفی و افزایش نرخ حمل‌و‌نقل؛ اثر خودش را در این بازار دارد.

درضمن ایران به عنوان دهمین کشور تولیدکننده فولاد در جهان، فعالیت‌های گسترده‌ای در زمینه صادرات این محصول دارد. تنها در همین سال معادل ۶.۵ میلیون تن فولاد به کشورهای خارجی صادر شده‌است. 

نیک فولاد مرجع آمار و اخبار بازار فولاد

با وجود تمام عوامل ریز و درشتی که در این بازار وجود دارد، حتماً تا کنون به ضرورت آگاهی از اخبار این صنعت پی برده‌اید. 

نیک فولاد (http://www.nikfoolad.com) به عنوان مرجع تخصصی محصولات فولادی تمام این اطلاعات را در اختیار شما قرار می‌دهد. در نیک فولاد قیمت روز انواع محصولات فولادی به صورت جدول در اختیارتان قرار داده می‌شود. به علاوه امکان استعلام قیمت‌ها در تماس با کارشناسان و دریافت مشاوره در این مجموعه وجود دارد. درضمن، در نیک فولاد آخرین اخبار بازار فولاد و معاملات بورس در اختیارتان قرار می‌گیرد. 

به‌علاوه تمام این موارد، فروش انواع محصولات فولادی با خدمات متفاوتی در نیک فولاد انجام می‌گیرد. فروش اعتباری، تحویل بدون تأخیر، تحویل سفارش در تمام نقاط کشور و حتی خارج از کشور و پشتیبانی ۲۴ ساعته از جمله خدمات نیک فولاد است.