یک دسته کروکودیل در راه است!

مهردادجمال ارونقی، معاون فنی و امور گمرکی گمرک کشور، درباره حدود اختیارات گمرک بر نظارت کالاهای وارد شده گفت: کالاهایی که ارزترجیحی دریافت می کنند از نظر کیفیت، سلامت و ارزش این کالاها به مجوزهایی که برای آن ها صادر می شود، برمی گردد. سازمان های مربوطه از کالاها کنترل لازم را به عمل می آورند.

گمرک تخصص این را ندارد که فرق بین گندم درجه یک و سه را بداند و حتی اگر گمرک کنترل فیزیکی بر کالاها داشته باشد هم نمی تواند به این نتیجه برسد که بین گندمی که برای آن ارز ترجیحی گرفته شده و گندمی که وارد شده است، فرقی وجود دارد. کنترل های از این دست به مجوزهایی مربوط است که توسط مراجع ذیصلاح صادر می شود.

وی درباره مسیرهای مشخص شده برای کنترل کالاها در گمرک افزود: در مورد سایر کالاها گمرک براساس مسیرهایی که مشخص شده کنترل های لازم را انجام می دهد و ارزش کالا براساس کالایی است که وارد شده است. معمولا سختگیری که برای کالاهای سلامت محور یا موادغذایی انجام می گیرد برای این کالاها انجام نمی گیرد.برای مثال خودکاری ثبت سفارش شده با ارزش مشخص و باید خودکاری وارد شود که با آن ارزش متناسب باشد. اینجا وظایف گمرک شروع می شود و کالایی که وارد شده را با ارزشی که در فاکتور قید شده و فقط هم به گمرک برمی گردد، چک می کند تا دقیقا مطابقت داشته باشد.

بر فرض برای لاستیک ارز نیمایی اختصاص داده شده بود و وارد شده بود. ارزش کالا یکسان بود، ثبت سفارش شده بود ، کشور سازنده یکسان بود و حمل آن هم یکسان بود و صرفا ما درخصوص تفاوت برند و مغایرتی که وجود داشت به وزارت صمت اعلام کردیم و وزارت صمت هم با بررسی ها و یکسان بودن همه موارد مجوز لازم را صادر کرد.

اما در مورد یک کالای دیگر ممکن است مساله فرق کند. برای مثال قرار است کالایی با برند چینی وارد شود، اما برند مربوط به کشور دیگری وارد می شود. اینجا کالا ممنوعه قانونی می شود و گمرک جلوی آن را می گیرد.

ارونقی تاکید کرد: نظارت گمرک براساس مسیرهایی است که برای آن مشخص شده است. درخصوص هر کالایی که می خواهد به گمرک ارسال شود، سه مسیر تعریف شده است. مسیر سبز، که در این صورت گمرک نظارت خاصی را نخواهد داشت و هنگام خروج، ممکن است در خروجی چک شود. اگر مسیر زرد باشد، مربوط به کالاهایی است که مجوز انرژی اتمی، بهداشت، وزارت جهادکشاورزی و سایر مجوزها را لازم دارد. اگر مسیر قرمز باشد ارزیابی فیزیکی گمرک هم اضافه بر مجوزهای دیگر بر آن افزوده می شود. نهایتا هم گمرک براساس فیلترهایی که تعریف شده است اجازه ترخیص یا عدم ترخیص یک کالا را صادر می کند.

خبر خوب گمرک به بازرگانان و تولیدکنندگان

معاون فنی و امور گمرکی گمرک کشور درباره نقش گمرک در تخصیص یا تامین ارز کالاها گفت: تخصیص ارز ارتباطی به گمرک ندارد.اگر کالای اساسی باشد ارز ترجیحی دریافت می کند. وزارتخانه های متولی مثل وزارت صمت و وزارت جهادکشاورزی میزان ارز را به صاحبان کالا اعلام می کنند و پس از آن به بانک مرکزی برای تامین ارز از محل درآمدهای نفتی اعلام می شود.

سایر کالاها هم پس از آن که مجوز ثبت سفارش توسط صاحب کالا گرفته شد، از طریق وزارتخانه های مربوطه برای تخصیص و تامین ارز به بانک مرکزی اعلام می شود و از هر محلی که برای آن کالا در نظر گرفته شده، تامین ارز اتفاق می افتد و کالا وارد کشور می شود.

وی افزود: گمرک هیچ دخالتی در تخصیص و تامین ارز ندارد. اما وقتی ارز برای کالا تامین می شود، گمرک می تواند ترخیص کالا را رقم بزند. در حال حاضر که ممکن است فرآیند تخصیص و تامین ارز زمانبر باشد، گمرک درخصوص کالاهای اساسی و غیراساسی ۲ پیشنهاد داده است و ۲ مصوبه گرفته است.

گمرک براساس این مصوبات می تواند قبل از تخصیص و تامین ارز برای کالاهایی که ثبت سفارش شده اند و اجازه ورود به کشور را اخذ کرده اند، ۹۰ درصد از کالا را ترخیص کند و در اختیار صاحب کالا قرار دهد که به بازار و خط تولید در کمترین زمان رسانده شود. صاحب کالا چه در صف تخصیص باشد و چه در صف تامین ارز می تواند از این ظرفیت استفاده کند.

در دولت قبل برخی مصوبات اجرا شد اما دیگر کار از کار گذشته بود!

ارونقی در پاسخ به این سوال که چرا کالاهای بازرگانان و تولیدکنندگان در شرایط سخت تحریم و کرونا به سرعت ترخیص نمی شود، گفت: در سال گذشته تولید کنندگان و گمرک با چالش های زیادی روبه رو بودند. سال ۱۳۹۹ به اسم سال جهش تولید نامگذاری شد. در ۴ ماه اول سال مدیران انواع شرکت های تولیدی به گمرک مراجعه می کردند و درخواست داشتند که کالاهایشان که در صف تخصیص یا تامین ارز قرار داشت ترخیص شود.

متاسفانه گمرک به دلیل عدم مجوزهای قانونی آن زمان نمی توانست کالا را ترخیص کند. نهایتا گمرک به دولت پیشنهاد داد که از این واحدهای تولیدی باید حمایت شود. پس از پیگیری های گمرک مصوباتی در تاریخ ۲۴ تیر ۹۹ ابلاغ کردند، اما به دلیل مخالفت برخی سازمانها، در عمل اجرا نشد.خواهش کردیم و از معاون اول دولت وقت خواستیم برای بازدید به گمرک بیایند.

اما پس از آن یک سری مصوبات جدید که کپی مصوبات قبلی بود نوشته شد. باز هم در عمل اجرا نشد.نهایتا در آبان ۹۹ بود که بعد از ۸ ماه مصوباتی که قبلا نوشته شده بود به نحوی اجرا شد، اما بسیار دیر بود و کار از کار گذشته بود و تمامی اختیاراتی که گمرک می توانست در این زمینه کمک کند را گرفته بودند و گمرک را خلع سلاح کرده بودند.

وی ادامه داد: درخصوص تسریع در ترخیص کالا یا تعیین تکلیف کالاهای رسوب شده، به غیر از گمرک سازمانی را پیدا نمی کنید که به اندازه یک صدم گمرک پیشنهادی را داده باشد و تمامی پیشنهادات درخصوص ترخیص کالا از سوی گمرک بوده است. ناهماهنگی، کوتاهی و قصور هر یک از دستگاه ها نهایتا منجر به این می شود که صاحب کالا ترخیص نشدن کالا را از سوی گمرک ببینند. تولیدکنندگان می گویند کالای من در گمرک مانده است.

اما نمی گویند کالای من به دلیل عدم مجوز از دستگاه مربوطه در گمرک مانده است. حتی این سخن از سوی مسئولین بلند پایه در دولت قبلی هم شنیده شد که کالایی هنوز از سوی دستگاه های مربوطه اظهار نشده است را می گفتند چرا در گمرک مانده و ترخیص نمی شود. به این دلیل همیشه دیوار گمرک کوتاه تر بود که متهم کنند که کالا از گمرک ترخیص نشده است.

مکاتبات ما با دولت قبل درخصوص تسریع ترخیص کالا بیش از ۵۰ زونکن ۳۰۰ صفحه ای است

ارونقی در ادامه افزود: گمرک درخصوص ترخیص نشدن کالاها به دلیل عدم تامین و تخصیص ارز پیشنهاداتی ارائه داد و نهایتا مصوباتی از ستاد هماهنگی اقتصادی دولت قبل اخذ کرد. اگر پیشنهاداتی از سوی گمرک ارائه نمی شد به هیچ عنوان مصوبه ای درخصوص ترخیص ۹۰ درصدی کالاهای اساسی بدون کد رهگیری، ترخیص ۹۰ درصدی اقلام تولید، مواد اولیه، مواد واسطه ای و ماشین آلات خطوط تولید را صادر و اعلام نمی کردند. گمرک علیرغم این که یک سازمان مجری است، درخصوص موارد مختلف در سیاستگذاری دخالت کرد و از دولت استمداد کرد که اجازه دهید این کالا صادر شود.

وی افزود: مکاتباتی که در این زمینه با دولت قبل انجام شده بیش از ۵۰ زونکن ۳۰۰ صفحه ای است. حتی برای تعیین تکلیف کالاهای رسوبی برای اولین بار گمرک پیشنهاد داد و از طریق وزارت امور اقتصادی و داریی در سال ۹۸ اعلام کرد و پس از ارسال به دولت مصوبه ای توسط دولت صادر شد. اما سازمانی که باید این مصوبه را اجرا می کرد، گفت چون گمرک این مصوبه را از دولت گرفته خودش هم اجرا کند.

به دلیل عدم هماهنگی برخی از سازمان ها و دستگاه ها گمرک پا پیش گذاشت اما متاسفانه همکاری های لازم درخصوص مصوبات انجام نشد. در صورتی که اگر همکاری های لازم انجام می شد و مانع نمی شدند، بسیاری از کارها روانتر انجام می گرفت.ظرفیت و توانایی داشتیم و باید سال گذشته و سال های گذشته هماهنگ تر عمل می کردیم. عدم هماهنگی ها باعث شد یا کار انجام نشود یا بسیار دیر انجام شود.

۲۰ میلیون جوجه را زیر خاک کردند و گفتند نهاده مرغی نداریم / نهاده های مرغی در گمرک دپو شده بود / ۵۰۰ هزار تن گوشت مرغ با ارز ترجیحی وارد کشور کردند

معاون فنی و امور گمرکی گمرک کشور درخصوص تصمیم های غلط دولت قبل گفت: ۲۰ میلیون جوجه را زیر خاک کردند و گفتند نهاده مرغی وجود ندارد. در حالی که تاریخ از بین بردن جوجه ها را با وجود نهاده های مرغی در گمرک بررسی کنید. ما بیشترین میزان نهاده مرغی در آن زمان در گمرک داشتیم.

بعد هم نتیجه این شد که مجبور شدند ۵۰۰ هزار تن گوشت مرغ را با ارز ترجیحی وارد کشور کردند. نتیجه این شد که ۶ ماه بعد از آن مردم در صف مرغ ایستادند و مانند زمانی که کوپن پخش می شد، توسط رسانه ها زیر سوال رفتیم که مردم ایران هنوز در صف کالاهای اساسی قرار دارند.نتیجه این شد که در شرایط کرونا چندین نفر در این صف ها مبتلا شدند. چرا؟ چون ۶ ماه پیش تصمیمی که برای یک کالا اتخاذ شده بود، ۶ ماه دیگر آثار خود نشان داد و عدم هماهنگی که وجود داشت، منجر به این اتفاقات شد.

چوب لای چرخ گمرک می گذاشتند

وی تاکید کرد: مطرح کردن این موضوعات مربوط به امروز نمی شود. ۲ سال است که همه ناهماهنگی ها را به تصویر کشیده ام. حتی اعلام می کردم که قصور از سوی کدام سازمان بوده و کدام سازمان باید همکاری بیشتری را انجام می داد. حتی درخصوص گمرک که باید هماهنگی انجام بگیرد که نهایتا این چرخ دنده ها با هماهنگی هم به حرکت درآید.

اگر یک چرخ دنده بایستد چون یک سازمان حاکمیتی است، نتیجه این می شود که سال های گذشته شاهد آن بودیم. امروز تبعاتی را متحمل می شویم که نتیجه تصمیم گیری سال های گذشته ما است. ما در بحث واردات پارچه مشکل داریم و امروز ظهور و بروز تصمیمات متوالی غلط آن را می بینیم. در واردات میوه می بینیم که ۵ هزار تن موز می رسد و به دلیل تصمیمات غلط یا درستی که قبلا صادر شده و الان دولت جدید دارد تبعات آن را متحمل می شود.

ارونقی ضمن بیان این که کالاهای اساسی در سال گذشته تامین ارز نشد و مشکلات امروز به دلیل تصمیمات سال های گذشته است، بیان کرد: در زمان عدم تخصیص و تامین ارز، اگر مصوباتی با پیگیری گمرک از سوی ستاد هماهنگی اقتصادی دولت گرفته نمی شد، ۹۰ درصد کالاهای اساسی ترخیص نمی شد و وضعیت در سال گذشته بسیار بسیار بحرانی تر می شد.

ما بدون تخصیص و بدون تامین ارز برغم وجود این که مقاومت هایی هم وجود داشت و چوب لای چرخ گمرک می گذاشتند، کالاهای اساسی را ترخیص کردیم تا خط تولید متوقف نشود و تولیدکنندگان آسیب کمتری ببینند.

اما ناهماهنگی ها و مقاومت هایی که صورت گرفت، منجر به این شد که مقام معظم رهبری امسال گفتند علیرغم این که سال گذشته سال جهش تولید بود، اما شعار سال به صورت کامل محقق نشد.در صورتی که می توانستیم محقق کنیم و عدم هماهنگی ها و مقاومت ها باعث شد که تولیدکنندگان و واردکنندگان مواد اولیه تولید و کالاهای اساسی با مشکلات عدیده ای مواجه شوند.

انسان و جسد انسان کالا حساب نمی شود

وی در ادامه درباره موضوع جالبی که با آن مواجه شده است، گفت: یک مورد جالب را هم می گویم چون هیچ جایی به آن پرداخته نشده است. تمامی کالاهایی که در دنیا وجود دارد ،حتما باید طبقه بندی شود. طبقه بندی با کدهایی چهار و شش رقمی که از سوی سازمان جهانی گمرک اعلام می شود.

تمامی زبان مشترک کشورهای جهان درخصوص کالا همان کدهای چهار رقمی و شش رقمی است.ممکن است یک کالای جدید تولید یا اختراع و کشف شود، این کدها با چنان نظم و ترتیب و درنظر گرفتن جمیع جهات در کنار هم قرار گرفته اند که اگر کالای جدید بخواهد به بازار بیاید حتما در یکی از این زیر مجموعه ها قرار می گیرد.مثل اسکوتر که تازه ساخته شده بود و توانست در ردیف تعرفه سایر یکی از این کدها طبقه بندی شود.

گمرک حتی اکسیژن، برق و جریان الکتریسیته را هم به عنوان کالا می شناسد.تنها چیزی که در کتاب نمانکلاتور* تعرفه یاطبقه بندی کالا قید نشده بحث انسان است.یعنی خود شخص انسان به عنوان کالا شناخته نشده و حتی جسد هم به عنوان کالا شناخته نمی شود.

ماجرای اجسادی که به فرودگاه امام می رسد چیست؟

ارونقی درباره مراحل ترخیص اجسادی که به ایران می رسد گفت: من هر زمان که برای ورود پروازهای حمل واکسن به فرودگاه می رفتم که حمل یکسره این واکسن ها را ببینم که اکثرا هم شب ها بود ، با جسد افرادی که در خارج از کشور فوت کرده و به کشور برمی گشت مواجه بودم. مسئله عجیب این بود که در گمرک این مورد نباید به عنوان کالا حساب شود و هیچ تشریفات گمرکی ندارد. افراد مختلفی به من مراجعه و اعلام می کردند که فرآیند و پروسه ترخیص جسد از گمرک و فرودگاه بسیار زمانبر و پروسه مختلفی دارد.

در آن شرایط که عزیزان متوفی می آمدند برای ترخیص جسد، باید به ایستگاه های مختلفی بروند و یا عوارض مربوطه را واریز کنند و مجوز های لازم را بگیرند. این افراد درخواست داشتند که این فرآیندها به حداقل برسد، زیرا این اشخاص در نیمه های شب فرصت و روحیه انجام این فرآیندها را ندارند.

البته این فرآیندها به گمرک مربوط نمی شود. چون گمرک انسان و جسد انسان را کالا حساب نمی کند و صرفا اجازه خروج می دهد. این هم برای من مورد عجیبی بود و من را ملزم کرد که شماره این افراد را گرفتم تا با آنها صحبت کنم و ببینم که فرآیندها به چه صورت است تا با پیگیری هایی که از مراجع ذی ربط صورت می پذیرد این موضوع را به حداقل ترین زمان ممکن برسانیم.

یک دسته کروکودیل در راه است / مرغ شاخداری وارد گمرک جنوب کشور شد!

معاون فنی و امور گمرکی گمرک کشور در ادامه درباره کالاهای عجیب وارد شده به گمرکات کشور گفت: ما هر روز با موارد عجیب روبه رو می شویم. در حال حاضر یک دسته کروکودیل در راه است و به گمرک می آیند. گمرک هم باید در حداقل زمان ممکن آنها را ترخیص کند. اعلام هم شده که در قفس این کروکودیل ها را باز کنید ممکن است خطرناک باشد.اگر به آنها نزدیک شوید ممکن است به این حیوانات شوک وارد شود. همه این توجهات و تذکرات به گمرک داده شده است.

وی در ادامه افزود: چند نفر شتر وارد گمرک بندر لنگه شد و بدون هیچ تشریفاتی مراحل ترخیص صورت گرفت. چون شاهد بودم یکی از آنها از بین رفت و قبل از این که به گمرک برسد، بدون هرگونه تشریفاتی بلافاصله نسبت به ترخیص شترها اقدام کردیم و سایر پیگیری ها را به بعد از ترخیص موکول کردیم.

ارونقی گفت: هیچ کدام از این موارد در قانون دیده نشده است و اگر گمرک بخواهد در این زمینه عین قانون را اجرا کند، خیلی از این موجودات و حیوانات از بین می روند. یا صاحبان کالا خسارت شدیدی دریافت کنند و حتی وجهه بین المللی گمرک یا فرآیندهایی که ممکن است انجام شود، زیر سوال می رود.

وی افزود: شخصی ظرف دو سه ماه گذشته جانداران زنده ای مثل مار ، عقرب و رتیل وارد کرده بود که به نحوی پیگیری های لازم انجام شد که از کشور خارج شود زیرا مجوز های لازم برای آنها صادر نشده بود. ساعت یازده شب با من تماس می گیرند که گوسفند وارد شده و باید بلافاصله ترخیص شود. یا یک شب دیگر زنگ می زنند چند راس گاو آمده و باید ترخیص شود. یا در یک مورد که مربوط به سال قبل بود مرغ شاخداری به یکی از گمرکات جنوب کشور وارد شده بود و گفتند که اگر بلافاصله ترخیص نشود ممکن است از بین برود. این موارد در خصوص جانداران بود.

وی ادامه داد: درکنار این موارد برای برخی کالاهای غیرضرور هم ممکن است مجوزهای لازم صادر و وارد کشور شود. مثل نانچیکو(سلاح سرد سنتی ژاپنی است که از دو میله باریک تشکیل می‌شود که در انتها با یک زنجیر یا طناب کوتاه به هم متصل شده‌اند.) که طی سال های گذشته به کشور وارد می شد یا پد مدیتیشن و یوگاو عود که همه در یک برهه زمانی وارد می شد اما نسبت به قبل ورود این کالاها خیلی کمتر شده است.

گمرک باید حساسیت های لازم را درخصوص موجودات زنده داشته باشد

معاون فنی و امور گمرکی گمرک کشور درخصوص تمهیدات لازم برای رفتار با حیوانات در گمرک گفت: این موضوع ارتباطی به گمرک پیدا نمی کند و در کنار آن پرسنل گمرک هم در این زمینه آموزش لازم را ندیده اند. اما موضوعی است که گمرک باید حساسیت های لازم را داشته باشد. گلایه ای که از همکارانم در ورودی گمرک بازرگان داشتم، این بود که این گورخرها وارد شده بودند و یک هفته معطل مانده بودند، تا صاحب کالا مجوزهای دیگری را بگیرد. این موضوع هم ارتباطی به گمرک نداشت. یا مربوط به تایید مرجع دیگری بود و یا وسیله حمل برای تعویض محیط نگهداری این گورخرها نرسیده بود، یا تعلل از سوی صاحب کالا بود و نتوانسته بود کالای خود را اظهار کند و یا ثبت سفارش نداشت، یا کد رهگیری بانک را دریافت نکرده بود. همه این موارد به سازمان های دیگر ارتباط دارد.

ورود گورخرها را به من اطلاع نداده بودند

ارونقی با اشاره به ماجرای گورخرهای وارد شده به گمرک، گفت: اخیرا دو گورخر از گمرک بازرگان وارد کشور کردند که بعد از ترخیص یکی از آنها تلف شد. در فرآیند و سازمانی که قرار گرفته ایم، خیلی از اینگونه موارد نیاز به صدور مجوز از سازمان های مختلف داردکه اگر من بخواهم قانون را به صورت کامل اجرا کنم، قطعا و یقینا حیوانات از بین می روند. از ابتدا نباید این فرآیندها به این صورت رقم بخورد. اگر من می خواستم کد رهگیری بانک گورخری که وارد گمرک شده بود را بگیرم باید هنوز منتظر می ماندند تا آن فرآیند انجام شود.

وی تاکید کرد: تنها گله من از همکارانم این بود که ورود گورخرها را به من اطلاع نداده بودند و زمانی که یک هفته از ورود این کالا به گمرک بازرگان گذشته بود و یک روز هم در گمرک تهران مانده بود، من متوجه شدم و به من اطلاع دادند. اگر روز اول که این فرآیندها را نیاز داشت و صاحب کالا به صورت نادرست، هیچ کدام از این فرآیندها را انجام نداده بود و علیرغم آن نسبت به واردات این حیوانات اقدام کرده بود و به من هم اطلاع می دادند با مسئولیتی که می پذیرفتم حتما اجازه می دادم ادامه مسیر دهد و به گمرگ تهران برسد و از آنجا بلافاصله حمل یکسره آن انجام شود.

اگر هم یکی از این گورخر ها قرار بود تلف شود، این به یک هفته بعد بازمی گشت و شائبه ای ایجاد نمی شد که این حیوان در گمرک دچار شوک شده و از بین رفته یا تلف شده است. مشاهده شد که یکی از این گورخرها تلف شد و این موضوع رسانه ای شد.چه گمرک و چه کشور ما مورد اتهام قرار گرفت که چرا این رفتار شده است.

رونقی در پایان گفت: در قانون آمده است که اگر در گمرک زیرساخت و تجهیزات لازم برای نگهداری کالاهایی که سریع الفساد هستند و برای گمرک ایجاد هزینه می کنند و یا خطرناک هستند، مثل فشفشه در یک بار ترانزیتی، گمرک باید این کالا را متروکه اعلام کند و در اختیار سازمان اموال تملیکی قرار دهد. وقتی یک موجود زنده در حال تلف شدن است، یا ۵۰۰ کامیون موز وارد شده است و در حال ازبین رفتن است، نباید این کالاها را در فرآیند ترخیص متوقف کنیم. باید بلافاصله تعیین تکلیف شود.