برنده بورس تهران در ۹۹ را بشناسید

مطالعات میدانی نشان می‌دهد: در دوره اخیر سنجش اندازه صف‌های خرید و فروش به مهم‌ترین سیگنال برای ورود و خروج سرمایه‌گذاران تبدیل شده است. در این میان محاسبات آماری حاکی است: چهار گروه فرآورده‌های نفتی، محصولات چرمی، خودرو و ساخت قطعات و اطلاعات و ارتباطات، بیشترین سهام قفل، در صف خرید را داشته‌اند.

سبک تازه معامله

این روزها با افزایش ضریب نفوذ بازار سرمایه میان عموم سرمایه‌گذاران چه خرد و چه کلان، فضای معامله‌گری با تغییرات جدی مواجه شده است. نه تنها طیف جدیدی از صاحبان نقدینگی عمده معامله‌گران تالار شیشه‌ای را تشکیل می‌دهند، بلکه سبک معامله و گزینش سهام نیز تغییر کرده است به‌طوری که در کنار برخی گروه‌های کالامحور، سهام گروه‌های کوچک و عموما تک سهم بورس تهران نیز سودی حداکثری نصیب سهامداران خود کرده‌اند. این مهم نشان از تغییر رویکرد سهامداران تالار شیشه‌ای در گزینش سهام نیز دارد. از این رو به نظر می‌رسد درحال‌حاضر صف خرید و فروش به مهم‌ترین سیگنال برای ورود و خروج سرمایه‌گذاران تبدیل شده است و به بنیاد سهام توجه کمتری می‌شود. معضلی که البته مهم‌ترین عامل آن محدودیت‌های خودساخته بورس تهران همچون دامنه نوسان و البته جدیدتر معامله برخی سهام در خارج از ساعت رسمی بازار است.

طیف جدید؛ سبک جدید

از یک سال‌و‌نیم گذشته تا به امروز، احتمالا بسیاری از اهالی قدیمی بازار سهام درخواست‌های مشابهی از اطرافیان خود برای پیشنهاد خرید سهام داشته‌اند. تب خرید سهام یا به قول برخی تازه‌واردها «بورس» در بین توده‌های مردم آنچنان شدت یافته که برخی حتی پس از کسب سودهای چشمگیر روی سرمایه‌های خرد خود در کوتاه‌ترین زمان ممکن که پیش از این در مخیله نمی‌گنجید، به فکر فروش خانه و دارایی‌های خود و افزایش سرمایه در بازار سهام افتاده‌اند. این وضعیت در زمانی در حال رخ دادن است که طیف گسترده‌ای از تحلیلگران از رشد یکپارچه و سریع شاخص‌های سهام ابراز نگرانی کرده‌اند. یعنی همزمان که قدیمی‌ها و ریش‌‌سفیدهای بازار سهام با ترس و اضطراب معاملات را دنبال می‌کنند، تازه‌واردها به مشارکت گسترده خود در خرید ادامه می‌دهند و احتمالا به سودهای قابل اعتنایی نیز در این مدت دست یافته‌اند. از این رو نه تنها طیف معامله‌گران تالار شیشه‌ای تغییر کرده، بلکه نوع معاملات و گزینش سهام نیز به خودی خود دگرگون شده است. از این رو می‌توان نتیجه گرفت داشتن آمار و اطلاعات مربوط به بنگاه‌های اقتصادی به خودی خود در تعیین ارزش اهمیت ندارد، بلکه این تفسیر گوناگون اطلاعات از سوی عاملان اقتصادی موجود در هر بازار و برداشت‌های متفاوت از روند آینده است که همواره باعث پویایی بازارها می‌شود. حتی اگر این نوع نگاه‌ها نادرست باشند. بورس این روزها نشان داده بورس‌بازان با توجه به میزان ریسکی که تحمل می‌کنند، پاداشی تحت عنوان سود دریافت خواهند کرد.

صف‌نشینان بورس ۹۹

بررسی صنایع ۳۸ گانه بورس از ابتدای امسال تاکنون نشان از قرار گرفتن گروه محصولات چرمی با رشد ۷۱۷ درصدی در صدر دیگر صنایع بازار دارد. این گروه از تک‌سهم «وملی» تشکیل شده و بر اساس آمار از ۸۶ روز معاملاتی سپری شده از امسال، ۴۵ روز یعنی بیش از نیمی از روزهای کاری را در صف خرید سپری کرده است و در مقابل کمتر از یک هفته گرفتار صف فروش شده است. در این میان برای اثبات تغییر ذائقه معاملاتی سهامداران نگاهی به نسبت گردش نقدینگی در این صنعت خالی از لطف نیست. نسبت گردش نقدینگی یا گردش معاملات (turnover ratio) یکی از معروف‌ترین نسبت‌های مزبور است. این نسبت را می‌توان از تقسیم جمع ارزش کل معاملات بر متوسط ارزش کل بازار آن در یک دوره زمانی خاص محاسبه کرد. تفسیر نسبت گردش نقدینگی از این قرار است که اگر این رقم ۱۰۰درصد باشد، یعنی در بازه مشخص مورد بررسی، تمامی سهام معامله‌شده در بازار حداقل یک‌بار دست به‌دست شده‌اند. بررسی‌ها نشان می‌دهد گروه تک سهم محصولات چرمی که لقب برنده بورس تهران از ابتدای سال ۹۹ تاکنون را نیز یدک می‌کشد، از نسبت گردش نقدینگی ۴۸ درصد برخوردار است. به عبارتی نیمی از سهام این شرکت در ۸۶ روز گذشته یک‌بار به‌طور کامل دست‌به‌دست شده است. این متغیر از آنجا حائز اهمیت است که نگاهی نیز به معاملات سال‌های گذشته این گروه بیندازیم. جایی که نسبت مذکور برای گروه محصولات چرمی عموما کمتر از ۱۰ درصد بود و حال به سبب تغییر ذائقه معامله‌گری شاهد افزایش دادوستدها در این‌گونه سهام هستیم. در این میان اما گروه‌های ارزنده و بنیادمحور نیز یافت می‌شوند. گروه فرآورد‌ه‌های نفتی در حالی از ابتدای سال تاکنون با رشد ۵۰۰ درصد شاخص همراه شده است که میانگین قیمت سهام زیرمجموعه این گروه ۸۲ درصد از روزهای معاملاتی خود را در محدوده مثبت سپری کرده‌اند. «شپنا» را شاید بتوان پرسودترین سهام این گروه در سال ۹۹ نامید که ۴۸ روز معاملاتی از سال ۹۹ را با صف طولانی خرید پشت سر گذاشته است و ۱۲ روز کاری نیز گرفتار صف فروش شد.

و اما خودرویی‌ها. گروه پرحاشیه بورس تهران که با وجود زیان‌ده بودن اما همچنان در مرکز توجه بورس‌بازان قرار دارند. این گروه در امسال توانسته با بازده ۷۰۸‌درصدی رتبه دوم را به خود اختصاص دهند. دو غول خودروساز یعنی سایپا و ایران‌خودرو بیشترین روزهای معاملاتی خود را در سال جدید در صف خرید سپری کرده‌اند. از این رو «خساپا» ۳۳ روز از ۴۷ روز کاری و «خودرو» ۳۷ روز از ۴۳ روز کاری خود را در سقف قیمتی روزانه با تقاضای حتی چند میلیارد سهمی پشت سر گذاشتند. البته ضعف هسته معاملاتی باعث شد تا معاملات این دو شرکت عموما در ساعات خارج از زمان رسمی بازار و به دور از هیجانات معاملاتی دنبال شود که این مهم نیز در صف‌نشینی این دو خودروساز بی‌تاثیر نبود. دیگر گروهی که در امسال با بیشترین تعداد صف خرید همراه بود نیز یکی از صنایع تک‌سهم بازار است. گروه اطلاعات و ارتباطات با تک‌سهم «های‌وب» ۲۵ روز معاملاتی از امسال را در صف خرید سپری کرده و در مقابل ۵ روز نیز گرفتار صف فروش شد. نسبت گردش نقدینگی در این گروه ۷۰ درصد است که نشان می‌دهد از ابتدای سال تاکنون دست به‌دست شدن ۷۰ درصد سهام این شرکت بوده‌ایم. «های‌وب» در امسال با رشد بیش از ۳۰۰ درصدی قیمت همراه شده است. دیگر گروه‌های کوچک بازار نیز در امسال وضعیت مشابهی را تجربه کردند.