قیمت جدید انواع وام‌ های فروشی

مرد میانسال از کارمند درباره «تسهیلات آنی بدون ضامن» سوال می‌کند. پاسخ خانم بانکی به مشتری چندساله، شنیدنی است. خلاصه توضیح او از این قرار است: «حساب سپرده سرمایه‌گذاری بلندمدت افتتاح کنید تا به اندازه ۷۵ درصد از مقدار سپرده به شما وام داده شود. درصد سود وام هم بسته به تعداد اقساط بین ۴ تا ۷ درصد است. کارمند بخش تاکید می‌کند که به حساب شما ۵ درصد سود تعلق می‌گیرد. به نظر می‌رسد که توضیح کارمند با آنچه مشتری، فکر می‌کرده زمین تا آسمان تفاوت دارد. می‌پرسد: «یعنی از پول خودم به من وام می‌دید؟». مردی که در صندلی کناری من نشسته است به من می‌گوید: «به جای وام دادن از مردم وام می‌گیرند! ».

وام گرفتن در ایران، دست‌کم برای شهروندان عادی، اصلاً کار آسانی نیست. بیشتر بانک‌ها و موسسات برای اعطای یک وام ۲۰ میلیونی دو ضامن کارمند می‌خواهند؛ آن هم کارمندی که گواهی کسر از حقوق ارائه کند. گرانی افسارگسیخته، بی‌سابقه و لحظه‌‌ای سال‌های اخیر با کرونا و رکود بازار و کسب و کارها همراه شده است. اقشار متوسط و آسیب‌پذیر در عصرِ مرغ ۴۰ هزار تومانی، خانه‌های نقلی یک و نیم میلیاردی و گوشتی که کارگر و کارمند برای خرید هر کیلوی آن باید دو روز کار کند بیش از هر زمان دیگری به وام نیاز دارند اما بیشتر از همیشه از بانک‌ها، نه می‌شنوند. بخشی از آنهایی که نیاز فوری دارند و از سیستم بانکی، قطع امید کرده‌اند به ربا‌خواران متوسل می‌شوند و زیر بار سود ۳۰، ۴۰ و حتی ۵۰ درصدی می‌روند.

نرخ سود کمرشکن

در این شرایط بازار خرید و فروش وام و انتقال امتیاز آن، حسابی داغ است. وامی که دیگران دریافت کرده است شما را از آوردن ضامن و دردسرهای آن بی‌نیاز می‌کند اما نرخ سودی که دارندگان وام طلب می‌کنند دست‌کمی از نرخ رباخواران ندارد. فردی، امتیاز وام بانک رسالت را می‌فروشد. اگر می‌خواهید این وام ۱۰۰ میلیونی را دریافت کنید باید در عرض ۱۲ ماه ۱۳۳ میلیون به صاحب وام پرداخت کنید. فرد دیگری وام تعمیرات و بازسازی مسکن را می‌فروشد. مبلغ وام ۳۷۰ میلیون است. برای به دست آوردن این یکی باید ۶۰ قسط ۹ میلیون و ۴۰۰ هزار تومانی را پرداخت کنید. در واقع وام ۳۷۰ میلیونی برای شما ۵۷۰ میلیون آب می‌خورد. اقساط وام‌های جانبازی طولانی است بنابراین متقاضیان زیادی دارد. برای مثال وام ۱۶۰ میلیونی به قیمت ۲۳۵ میلیون واگذار می‌شود. برای استفاده از این وام باید ۲۴۰ قسط ۹۶۵ هزار تومانی دریافت کنید. بازار فروش وام ازدواج هم به شدت داغ است اما قیمت‌ این نوع وام هم تعریفی ندارد. برای خرید وام ۱۰۰ میلیونی باید ۱۳۵ میلیون (بازپرداخت ۸۴ ماهه) پرداخت کنید.

بانک‌ ها وام می ‌گیرند

سایت بانک‌های مختلف پر از نظرات ‌وام‌جویان است. با مروری گذرا متوجه می‌شوید که یاس، خشم و البته تمسخر در کامنت‌های آنها موج می‌زند. صحنه‌ای که در بانک دیدم کنجکاوم می‌کند پس به سایت آن سری می‌زنم. در یکی از مطالب آن مطلبی طولانی درباره طرح «تسهیلات آنی» درج شده و شرایط و محاسن و مزایای آن توضیح داده شده است. این نوع وام‌دهی احتمالا از نظر خود بانک‌ها، منصفانه و ابتکاری است اما آیا مردم هم این‌ گونه فکر می‌کنند؟ برای یافتن پاسخ سوال خود کافی است به تعدادی از نظرات آنها نگاهی بیندازید:

«واقعاً خیلی منت گذاشتین سر ملت ایران با این وام دادن! خسته نباشین! رسماً طوری برنامه‌ریزی می‌کنند که هیچکس اون طرفا پیداش نشه

مدیران بانک جمع شدن و چنین آشی برا مشتریان پختن. خب مردم مگه دیوانه هستند که پولشون رو بدن دست بانک و دوباره بانک پولشون رو بده به خودشون به اسم وام. بعد ۱۵ تا ۱۸ درصد هم ازشون سود بگیره. خب من این دویست میلیون رو عوض بلوکه شدن در بانک استفاده می‌کنم و سود بیشتری هم می‌کنم.

شما نمیخواد به فکر مردم باشید لطفا

شما خودتون تنهایی فکر کردین؟؟؟؟

واسه ۸ میلیون وام باید ۱۰ میلیون بذاری تو بانک تا وامو بهت بدن. بعدشم اون ۱۰ میلیونو چندسال نگه میدارن تا قسطات تموم شه. تازه سود پولی که بهت میدن بیشتر از پولیه که سپرده کردی مثل اینه که من ۱۰ تومن از شما بگیرم بعد ۸ تومن به شما بدم بعد بگم پولمو با سودش بده تا ۱۰ تومنتو بهت بدم. اخه نامردا کسی که واسه چند میلیون پول دنبال وام میگرده از کجا پول بیاره سپرده کنه که شما تازه ۸۰ درصدشو بهش برگردونین.

بنظرم بانک وام بهت نمیده بلکه وام ازت میگیره. ملت وام میگیرن که بتونن با پول خودشود اون چیزی که میخوان رو بخرن و بعدش اقساطی با کمی بهره وام رو پس بدن نه اینکه پولی که داری بدی بعد یه مقدارشو بانک نگه داره، تازه از پول خودت به خودت میده سودهم میگیره واقعا خنده داره!!!!».

بررسی‌های تطبیقی مختلف نشان می‌دهد که نرخ سود بانکی در کشور ما در مقایسه با بسیاری از کشورهای دیگر بسیار بالاست اما وام گرفتن برای بسیاری از شهروندان به حدی سخت و دشوار است که چندان به نرخ سود توجه نمی‌کنند. وقتی وضعیت نظام بانکی و رویه‌های سیستم اعتباردهی را با کشورهای دیگر مقایسه می‌کنیم به عمق فاجعه پی می‌بریم.