اولویت مصرف گاز مایع اعلام شد

شهاب‌الدین متاجی، مدیر سابق برنامه‌ریزی تلفیقی شرکت ملی پالایش و پخش و مشاور وزیر نفت اظهارکرد: در برخی رسانه ها، مصاحبه‌ای اخیراً از بنده منتشر شده که در آن به سودآوری جایگزینی LPG به جای بنزین در خودروها اشاره شده؛ در حالی که این مصاحبه مربوط به چندین سال قبل است؛ در آن سال‌ها قیمت‌های بین‌المللی فرآورده‌های نفتی از جمله گازمایع و بنزین، متفاوت با امروز بود.

وی افزود: در طی این سال‌ها مصرف گازمایع در دنیا رو به افزایش نهاده است و مثلا در صنایع پتروشیمی، گازمایع با نفتا، به عنوان خوراک پتروشیمی‌ها، رقابت دارد و در برخی موارد نرخ آن از نفتا فزون می‌یابد.

این مدیر و کارشناس باسابقه صنعت پالایش نفت کشور گفت: در الفین سازیها، انعطاف‌پذیری نسبت به خوراک وجود دارد و با توجه به نرخ خوراک، نیاز بازار به اتیلن و پروپیلن و موارد دیگر مانند بوتادین و بنزین و سایر آروماتیکها، درصد خوراک نفتا و گازمایع تنظیم می‌شود.

وی ادامه داد: به عبارت دیگر بر اساس شرایط اقتصادی، بهینه‌سازی خوراک صورت می‌گیرد و الزامی که حتما گاز مایع یا نفتا مصرف شود در کار نیست.

متاجی در خصوص مصوبه اخیر مجلس شورای اسلامی برای بازگشت گازمایع به سبد سوخت خودروها گفت: بین بازگشت گازمایع به سبد سوخت خودروها و تخصیص سالانه ۲ میلیون تن به سوخت خودروها باید تفاوت گذاشت؛ رسیدن به این رقم باید حاصل بررسی‌های فنی و اقتصادی باشد و این بررسیها، دو حوزه وزارت نفت بعنوان تأمین‌کننده گازمایع و بخش خصوصی بعنوان سرمایه‌گذاری ایستگاههای سوخت گیری را در برمی گیرد.

مدیر سابق برنامه‌ریزی تلفیقی شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی با بیان اینکه "انتخاب نوع سوخت مصرف داخل بستگی به عوامل مختلفی دارد"، گفت: این عوامل مانند نرخ انواع سوختها در بازار بین‌المللی، هزینه انتقال سوخت از مراکز تولید به سیستم توزیع و مناطق صادراتی و اثرات زیست محیطی مصرف سوخت است.

وی ادامه داد: به عنوان مثال در زمانی که گازطبیعی مازاد بر مصرف نیروگاهها، مصارف تجاری و خانگی و صادراتی وجود دارد، مصرف گازمایع به جای آن در خودروها فاقد توجیه اقتصادی است و کشور را از درآمدزایی ارزی حاصل از صادرات گازمایع محروم می‌کند؛ در واقع بر اساس قیمت‌های تجاری گاز مایع و الزام تخصیص ۲ میلیون تن برای مصرف داخلی در خودروها، کشور از درآمدزایی حدود ۶۵۰ میلیون دلار در سال محروم می‌شود؛ چرا که می‌توان به جای آن از CNG استفاده کرد.

متاجی با بیان اینکه "ظرفیت تأسیسات نصب شده برای سوخت گیری CNG بیشتر از میزان مصرف داخلی است"، گفت: درواقع استفاده بیشتر از CNG نیازی به سرمایه‌گذاری بیشتر ندارد.

وی افزود: در صورتی که در مناطقی مثلا برای مواردی مانند اتوبوسها و وسایل نقلیه سنگین، امکان استفاده از CNG فراهم نباشد، استفاده از گازمایع برای جایگزینی نفت‌گاز مناسب است و در اینصورت نیز باید ارزیابی دقیق تری صورت گیرد.

مدیر سابق برنامه‌ریزی تلفیقی شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی تصریح کرد: بنابراین مصوبه مجلس نیاز به تغییر و اصلاح دارد، به عنوان مثال به جای الزام به تخصیص می‌توان گفت وزارت نفت مجاز است در نقاطی که از توجیه فنی و اقتصادی برخوردار باشد، مجوز احداث ایستگاههای سوخت گیری LPG را صادر کند.

وی ادامه داد: از سوی دیگر برای سرمایه‌گذاری بخش خصوصی برای احداث جایگاه لازم است توجیه اقتصادی وجود داشته باشد، مثلا احداث یک جایگاه سوخت گیری گازمایع به ظرفیت هفتادهزار لیتر و ۶ نازل، به حدود یکصد و پنجاه میلیارد ریال هزینه جهت تجهیزات مکانیکی نیاز است و حداقل زمین مورد نیاز حدود ۸۰۰ مترمربع و با رعایت فاصله مخزن ۵۵ متر از ساختمانهای مجاور باید در نظر گرفته شود؛ که با توجه به نرخ زمین و سایر هزینه‌های احداث، سرمایه‌گذاری برای احداث یک جایگاه به ظرفیت روزانه هفتاد هزار لیتر حدود سیصد میلیارد ریال می‌شود؛ در این صورت جایگاه دار باید اطمینان حاصل کند که به تعداد کافی مشتری خواهد داشت تا کار توجیه پذیر باشد.

این کارشناس صنعت پالایش نفت خاطرنشان کرد: موضوع دیگری که باید مدنظر قرار داده شود، استفاده از گازمایع به عنوان خوراک واحدهای پتروشیمی الفین‌سازی است؛ این ماده در مقایسه با نفتا، اتیلن و پروپیلن بیشتری و مصرف آن در دنیا روبه افزایش است.

وی افزود: تأمین خوراک واحدهای پتروشیمی نسبت به مصرف سوخت آن، از اولویت برخوردار است و مازاد بر مصرف خوراک پتروشیمی، صادرات آن نسبت به سوخت خودروها ترجیح دارد، زیرا که به جای آن می‌توان از CNG استفاده شود.