دوره «خوشنشینی» به تاریخ پیوست
رشد نرخ مسکن در سالهای گذشته که چندین بار هم جهشی بود موجب شد مسکن در مسیر منحنی تورم قرار بگیرد تا دیگر واژه مستاجری خوشنشینی به تاریخ بپیوندد.
گسترش نیوز- ۷ میلیون خانوار در ایران مستاجر هستند و هر خانوار ایرانی برای تأمین مسکن خود به طور میانگین و بر اساس آمار سرشماری نفوس و مسکن در سال ۹۵ و قبل از رشد شدید نرخ مسکن بیش از ١٢میلیون تومان در سال هزینه میکرد اما به نظر میرسد این مبلغ به شکل قابل توجهی افزایش یافته و حتی میتوان گفت به بیش از ۲۰ میلیون تومان رسیده است.
نتایج سرشماری سال ۹۵ نشان میدهد اجاره نشینی در ایران به ٣٦،٨درصد افزایش پیدا کرده است. این در حالی است که آمار غیر رسمی شمار اجاره نشینان در ایران را تا دو برابر اعداد مراجع آماری رسمی اعلام میکنند. با این وجود برخی مسئولان دولتی و مدیران ارشد وزارت راه و شهرسازی در سال ۹۵ تا ۹۶ یعنی قبل از رشد ۱۰۰ درصدی نرخ مسکن معتقد بودند که نسبت اجارهنشینی در ایران پایین تر از میانگین جهانی است و سود بازار اجاره در کشور تنها ٦ درصد بوده که نسبت به سایر بازارها سود نسبتا کمی دارد.
کارشناسان مسکن بر این باور هستند که بسیاری از مردم دنیا نه از سر ناچاری بلکه با ترجیح شخصی به اجاره نشینی روی آوردهاند. آنها به کنترل بازار مسکن در این کشورها اشاره کرده و میگویند مردم کشورهای پیشرفته ترجیح میدهند به جای هزینه کردن سرمایه خود برای خرید ملک، پول و نقدینگی خود را در سایر بازارهای سودآور سرمایهگذاری کنند. این در حالی است که تورم دو رقمی و بازار سوداگرانه مسکن به دلیل نبود ابزارهای مالیاتی و همچنین نبود ثبات شغلی در ایران باعث میشود که مردم کشور ما خرید مسکن را به اجاره نشینی ترجیح دهند.
بنابراین گزارش، جهش نرخ مسکن در دهه ۹۰ آن هم دو بار باعث شد تا نرخ اجاره نشینی و تعداد مستاجران در کشور به خصوص کلانشهرهایی مثل تهران، تبریز، اصفهان و مشهد روند صعودی به خود بگیرد.این جدول نشان میدهد که روند صعودی اجاره بها در تهران تنها در طول سالهای ۹۶ تا ۹۷ به چه شکل بوده است.
*افزایش آمار در اجاره نشینی حکایت از کاهش قدرت خرید دارد
فردین یزدانی کارشناس مسکن و مدیر سابق علمی طرح جامع مسکن کشور درباره افزایش آمار اجاره نشینی میگوید: این افزایش برای بازار مسکن نه اتفاقی خوب و نه اتفاقی بد است اما میتوان گفت که این افزایش آمار در اجاره نشینی حکایت از کاهش قدرت خرید مردم دارد.
وی ادامه میدهد: در ایران متقاضیان مسکن که توانایی خرید ملک دارند، به عنوان مالک وارد بازار میشوند و عموما این طور نیست که خانوادهای پول کافی داشته باشد و مستاجر بماند. در ایران بیشترین تعداد مستاجران مربوط به دهکهای پایین درآمدی هستند پس به نظر میرسد که دیگر نباید از واژه مستاجری خوش نشینی استفاده کرد.
* چرا دیگر مستاجری خوش نشینی نداریم؟
حسام عقبایی نایب رئیس اتحادیه مشاوران املاک در پاسخ به این سئوال که چرا دیگر اجاره نشینی خوش نشینی نیست گفت: زمانی که گفته میشد اجاره نشینی خوش نشینی زمانی بود که نرخ اجاره بها به شکل قابل توجهی پایین بود و دیگر توجیه اقتصادی نداشت که مسکن خریداری شود.
وی افزود: پس اگر متقاضیان سرمایه خود را در حوزه دیگری استفاده و اقدام به اجاره نشینی میکردند تلاش میکرد مسکن مورد نظر و مناسبی تهیه کند و اتفاقا در محله خوبی هم اقدام به اجاره مسکن کند.
عقبایی خاطر نشان کرد: اما درحالحاضر به دلیل رشد نرخ مسکن خرید ملک آرزوی متقاضیان بهخصوص خانه اولیها شده است و نرخ اجاره بها به قدری نامتعارف رشد کرده است که دیگر مستاجری خوش نشینی نیست.
*عمر سکونت مستاجران در یک ملک نهایتا ۲ سال است
نایب رئیس اتحادیه املاک تاکید کرد: وقتی وضعیت نرخ مسکن و نرخ اجاره بها هر سال از یک رشد قابل توجهی برخوردار میشود عمر مستاجران برای سکونت تنها محدود به یک و یا دو سال میشود پس وقتی نگرانی از بابت آینده اجاره مسکن وجود دارد دیگر نمیتوان گفت که مستاجری خوش نشینی است.
وی در پاسخ به این سئوال که آیا دولت نخواست و یا نتوانست بازار اجاره بها را ساماندهی کند گفت: به نظر بنده بحث نخواستن نیست چرا که تمام دولتها علاقمند هستند که اقدامات خوبی در بخش مسکن انجام دهند پس به نظر میرسد که دولت نتوانست اقدامی در خصوص ساماندهی اجاره بها انجام دهد.
عقبایی ادامه داد: در دوره چهار ساله ابتدایی دولت یازدهم وزیر سابق راه و شهرسازی اعتقادی به تولید مسکن نداشت و در دوره جدید وزارت راه و شهرسازی نیز نه زیرساختها و نه منابع در اختیار این وزارتخانه قرار ندارد که بخواهد اقدامات بلند مدت برای ساماندهی بخش مسکن و اجاره بها انجام بدهد.وی تصریح کرد: برای ساماندهی بازار اجاره بها و بخش مسکن نیازمند اقدام جهادی و انقلابی است و نمیتوان مشکلات این بخش را در مدت کوتاه حل کرد.
*رشد ۱۰۰ درصدی نرخ مسکن نشان داد که نباید سرمایه را جای دیگر برد
عباس زرکوب رئیس هیات مدیره انجمن کارشناسان رسمی نظام مهندسی ساختمان نیز معتقد است که چون مسکن سرمایه است و وقتی یک فرد دارای مسکن است در یک کشتی مطمئن حرکت میکند گفت: قطعا وقتی مالکان به این نتیجه رسیدهاند سرمایه آنها با خرید ملک بالا میرود قطعا سرمایه و نقدینگی خود را به سمت خرید ملک میبرد.وی ادامه داد: پس وقتی سرمایهگذاری در ملک مشکل شرعی ندارد و سالانه هم رشد ۳۰ درصدی به صورت عادی و در حد تورم خواهد داشت قطعا کمتر کسی سرمایه خود را به جای دیگری میبرد و سعی میکند به جای اجاره نشینی ملک خریداری کند.
وی با بیان اینکه دیگر مستاجری خوش نشینی نیست گفت: رشد ۱۰۰ درصدی نرخ مسکن در یک و نیم سال گذشته نشان داد که دیگر نباید سرمایه خود را در جای دیگر برد و اجاره نشین شد چرا که افرادی هستند که ۵۰ سال است با این تصور مستاجری خوش نشینی هنوز هم مستاجر هستند و توانایی خرید ملک ندارند.
زرکوب در پاسخ به این سئوال که آیا آمارهای سرشماری نفوس و مسکن مبنی بر اجاره نشینی ۷ میلیون نفر در کشور را قبول دارد گفت: به نظر من در این چند سال اخیر تعداد مستاجران افزایش یافته است و دلیل آن هم رشد نرخ ملک و کاهش قدرت خرید است.
وی افزود: مسائل اقتصادی به هم پیوسته است و هر گونه تصمیم بهصورت مستقل برای یک بخش اقتصاد بخش دیگر را متضرر خواهد کرد پس باید دولت برای حل مشکل بخش مسکن هم بخش تولید و عرضه و هم بخش تقاضا را توام با یکدیگر ببیند چرا که اگر سازندهها بدانند ملک ساخته شده متقاضی دارد و ملک آنها سالها به دلیل پایین بودن قدرت خرید خالی نخواهد ماند اقدام به تولید مسکن خواهد کرد و قطعا متعادل شدن عرضه و تقاضا میتواند به ثبات قیمتها کمک کند.
* در ایران فرهنگ مالکیت غلبه دارد
ایرج رهبر عضو هیأت مدیره انجمن انبوه سازان نیز عقیده دارد که در ایران فرهنگ مالکیت بیشتر حاکم و مورد علاقه مردم است و افزایش نرخ اجاره نشینی نشانه خوبی نیست.
وی افزود: در کشور ما زمانی که واحد مسکونی در مالکیت یک فرد باشد، خیال او از بابت هزینهها راحت است و دیگر مجبور به پرداخت اجاره خانه نیست و از آنجا که مسکن، کالای سرمایهای محسوب میشود، افزایش نرخ اجاره نشینی را نمیتوان اتفاق خوبی تلقی کرد و باید گفت باتوجه به این موضوع که در ایران سال به سال اجاره بها افزایش پیدا میکند و از سوی دیگر افراد از ثبات شغلی و تامین مالی خود اطمینان ندارند، مردم ترجیح میدهند که صاحب خانه باشند.کاهش قدرت خرید ملک که بواسطه رشد نرخ مسکن شکل گرفته هر روز قدرت مالی و کیفیت زندگی مستأجران را کاهش میدهد رخدادی که گویا از آن گریزی نیست و هر سال با آغاز فصل نقل و انتقلات موج جدید دلسوزیهای مجلسیها و تعدد برنامهها از سوی دولت برای ساماندهی بخش مسکن و اجاره بها به جامعه سرازیر میشود اما هیچ کدام از این برنامهها به مرحله اجرا نزدیک نمیشود.
منبع: فارس
ارسال نظر