برنامه محرمانه ۵۰ میلیارد دلاری | سهم مردم ایران از این ثروت بزرگ چقدر است ؟
هیاهوی ۵۰ میلیارد دلاری در قلب معدن مس جهان؛ ادغام غول‌های معدنی نقشه تولید مس را چگونه تغییر می‌دهد؟
پیشنهاد ادغام شرکت‌های معدنی آنگلو امریکن و تک ریسورسز، با ارزشی بیش از ۵۰میلیارد دلار، می‌تواند نقشه تولید مس جهان را دستخوش تغییر کند. این معامله نه تنها قادر است تولید سالانه مس را به بیش از یک‌میلیون تن برساند، بلکه ممکن است معدن اسکوندیدا شرکت بی‌اچ‌پی، که اکنون بزرگترین معدن مس جهان محسوب می‌شود، به جایگاه دومین معدن بزرگ سقوط کند.
گره کور در دل بزرگترین ادغام معدنی
اما در قلب این ادغام، معدنی جنجالی به نام کیوبی (Quebrada Blanca) در صحرای آتاکاما شیلی قرار دارد که چالش‌های فنی و عملیاتی این معدن، ادغام بزرگ را به خطر انداخته است. شرکت آنگلو امریکن، یکی از غول‌های معدنی جهان با تمرکز بر تولید مس، الماس و سایر مواد معدنی، در حال مذاکره برای ادغام با تک ریسورسز کانادایی است. این معامله، که ارزش آن حدود ۵۳میلیارد دلار تخمین زده می‌شود، بزرگترین معامله دهه در بخش معدن خواهد بود.
از بودجه فراتر رفته تا خرابی بارگیر کشتی
تک ریسورسز، که عمدتا در تولید مس و روی فعالیت دارد، برنامه‌های توسعه خود را بر پایه معدن کیوبی بنا نهاده، اما این معدن با مشکلات عدیده‌ای روبه‌رو بوده است. کیوبی، واقع در ارتفاعات صحرای آتاکاما شیلی، یکی از بزرگترین پروژه‌های معدنی جهان است. بازسازی عمده این معدن بیش از ۸۰ درصد بیش از بودجه اولیه هزینه‌برده و سال‌ها تاخیر داشته است. چنین تاخیرها و هزینه‌های اضافی در صنعت معدن رایج هستند، اما کیوبی با مشکلات عملیاتی بیشتری مانند ناپایداری در گودال معدن، اختلال در کارخانه، خرابی بارگیر کشتی و مشکلات ذخیره‌سازی پسماند روبه‌رو شده است. این مسائل باعث شد تک ریسورسز در ژوئیه گذشته پیش‌بینی تولید خود را کاهش دهد و تنها چند روز پیش از اعلام توافق ادغام، تصمیم‌گیری در مورد پروژه‌های رشد را به تعویق بیندازد تا بر رفع مشکلات کیوبی تمرکز کند.
در مرکز این معامله، ادغام کیوبی با معدن کُلاهوآسی، که یکی از مهم‌ترین دارایی‌های شرکت آنگلو امریکن است، قرار دارد. کُلاهوآسی، که آنگلو مالک ۴۴ درصد از آن است (به همراه گلنکور با ۴۴درصد و کنسرسیومی به رهبری میتسوی با ۱۲درصد)، به طور مستقل مدیریت می‌شود. از سوی دیگر کیوبی نیز با سهم ۶۰درصدی تک ریسورسز و ۳۰ درصدی سومیتومو ژاپن ساختار مالکیتی پیچیده‌ای دارد. رئیس شرکت مشاوره معدنی GEM در شیلی، در همین راستا اظهار کرد: «کیوبی چالش‌های فنی قابل‌توجهی برای رسیدن به ظرفیت کامل دارد. ادغام و هم‌افزایی با معدن کُلاهوآسی فرآیندی ساده نیست.»
دستمزدهای کارگران در گروی حل بحران کیوبی
مشکلات کیوبی شامل ناپایداری گودال، مشکلات کارخانه، خرابی تجهیزات و ذخیره‌سازی پسماند است. دیوید مونوز، یکی از مسوولان اتحادیه اصلی این معدن، گفت: «این مشکلات مستقیما به جیب ما ضربه می‌زند. ما کمتر از معادن دیگر کار نمی‌کنیم، اما به دلیل این مسائل کمتر دریافت می‌کنیم.» تک ریسورسز اخیرا تلاش‌های خود را برای حل مشکلات پسماند افزایش داده و یک مدیر سابق بی‌اچ‌پی را به عنوان مشاور ویژه استخدام کرده است.
سهامداران در دوراهی
این چالش‌ها باعث نگرانی سهامداران شده است. برخی سهامداران تک ریسورسز معتقدند که ادغام در زمان ضعف کیوبی، کنترل یک شرکت غنی از مس را بدون پرداخت اضافه بهایی به شرکت آنگلو می‌دهد. از سوی دیگر، سرمایه‌گذاران آنگلو نگران هستند که با نهایی شدن این ادغام شرکت بیش از آنچه انتظار دارند، به چالش کشیده شود.
با وجود چالش‌ها، مزایای این ادغام چشمگیر است. شرکت‌ها برنامه‌ای برای ساخت یک نوار نقاله ۱۵کیلومتری دارند تا سنگ معدنی با کیفیت بالا از کُلاهوآسی را به کارخانه‌های پردازش جدید کیوبی منتقل کنند. این اقدام می‌تواند با هزینه و زمان بسیار کمتر معادل تولید یک معدن جدید، حدود ۱۷۵هزار تن مس اضافی در سال از ۲۰۳۰ تا ۲۰۴۹ ایجاد کند.
بزرگترین معدن مس جهان در خطر؟
تحلیلگران گروه CRU پیش‌بینی می‌کنند که تولید ترکیبی می‌تواند در اوایل دهه ۲۰۳۰ به یک‌میلیون تن در سال برسد و حتی از اسکوندیدا پیشی بگیرد. معدن اسکوندیدا در سال ۲۰۲۴ حدود ۱.۲۸میلیون تن مس تولید کرد، درحالی‌که ادغام آنگلو-تک می‌تواند تولید سالانه را به ۱.۳۵میلیون تن برساند و شرکت را در میان پنج تولیدکننده برتر جهان قرار دهد. همچنین صرفه‌جویی سالانه ۸۰۰میلیون دلاری از طریق خریدهای مشترک و بهینه‌سازی عملکردهای شرکتی، همراه با افزایش ۱.۴میلیارددلاری سود ناخالص عملیاتی حاصل از پردازش سنگ معدنی غنی‌تر کُلاهوآسی در کارخانه‌های کیوبی، بخشی از آثار مثبت مالی این ادغام است.
این ادغام می‌تواند الگویی برای کل صنعت معدن باشد، جایی که معادن همسایه با سرمایه‌گذاری نسبتا کم قادرند از مزایای قابل‌توجهی بهره‌مند شده و تولید جهانی مس را افزایش دهند؛ موضوعی که برای گذار به انرژی‌های پاک حیاتی است. با این حال، چنین معاملاتی معمولا روندی کند و پرچالش دارند؛ نمونه آن مذاکرات طولانی کُدِلکو و آنگلو برای ادغام معادن لوس برونسس و آندینا است که تاکنون به نتیجه نهایی نرسیده است.
رقص شرکا؛ چالش حکمرانی در ادغام ۵۰ میلیارد دلاری آنگلو-تک
یکی از مهم‌ترین چالش‌ها برای تبدیل آنگلو-تک به رهبر بازار مس، مسائل حاکمیتی و تعدد شرکا است. به گفته خوان کارلوس گوآجاردو، بنیان‌گذار شرکت مشاوره پلاس‌ماینینگ، «مدیریت و حکمرانی در چنین ساختاری به دلیل وجود چندین شریک، چالشی اساسی است.» معدن کُلاهوآسی به صورت مستقل مدیریت می‌شود و کیوبی نیز شرکای ژاپنی و شیلیایی دارد. از این رو، آنگلو کنترل کامل ندارد و باید روابط خود با گلنکور، میتسوی و دیگر شرکا را به دقت مدیریت کند.
ارزش ۱۰.۸ میلیارد دلاری تک ریسورسز؛ آیا مشکلات کیوبی قیمت واقعی را پنهان کرده است؟
تحلیلگران وود مکنزی ارزش کل شرکت تک ریسورسز را حدود ۱۰.۸میلیارد دلار تخمین زده‌اند که شامل معادن مس و روی می‌شود. اگر مشکلات فنی و عملیاتی کیوبی حل شود، این ادغام می‌تواند آنگلو-تک را در جایگاه رهبر تولید مس قرار دهد و حتی معدن اسکوندیدا را پشت سر بگذارد. با توجه به کمبود عرضه جهانی مس، چنین معاملاتی می‌تواند نقش مهمی در بازار ایفا کند.
وضعیت معادن مس ایران
ایران با برخورداری از ذخایر قابل توجه مس، جایگاه مهمی در میان کشورهای تولیدکننده این فلز ارزشمند دارد. معادنی همچون سرچشمه، میدوک، و سونگون در استان کرمان، از بزرگترین و غنی‌ترین مراکز استخراج مس در کشور به شمار می‌روند. با وجود این پتانسیل عظیم، صنعت مس ایران همواره با چالش‌های متعددی از جمله فرسودگی تجهیزات، نیاز به سرمایه‌گذاری‌های کلان برای توسعه و به‌روزرسانی فناوری، و همچنین مسائل مربوط به بهره‌وری و مدیریت مواجه بوده است.
تحریم‌های بین‌المللی نیز مانعی بر سر راه جذب فناوری‌های نوین و سرمایه‌گذاری خارجی بوده است. با این حال، تمرکز بر افزایش ظرفیت تولید، اکتشافات جدید، و همچنین فرآوری بیشتر محصولات مس، می‌تواند ایران را در بازار جهانی مس قدرتمندتر سازد و از خام‌فروشی جلوگیری کند. توسعه پایدار این معادن، نه تنها به اقتصاد کشور کمک شایانی خواهد کرد، بلکه در تأمین نیاز جهانی به مس برای صنایع نوین و انرژی‌های پاک نیز نقش بسزایی ایفا خواهد نمود.
ارسال نظر