حذف یارانه با شاخص های مبهم؛ کارگران هم قربانی شدند
پیش از دو دهه از اجرای سیاست هدفمندی یارانه‌ها می‌گذرد، اما ناکارآمدی این سیستم هر روز آشکارتر می‌شود. در حالی که دولت موظف است تا پایان سال ۱۴۰۴ یارانه ۱۸ میلیون نفر از دهک‌های بالای درآمدی را حذف کند، قطع یارانه سه میلیون نفر در مردادماه با ابهامات و اعتراضاتی همراه شده است.
مطابق قانون بودجه ۱۴۰۴، دولت مکلف است یارانه سه دهک بالای درآمدی (حدود ۱۸ میلیون نفر) را تا پایان سال حذف کند. در همین راستا، یارانه سه میلیون نفر در مردادماه قطع شد و انتظار می‌رود این روند در ماه‌های آینده ادامه یابد. اما این اقدام از همان ابتدا با ابهامات و انتقادات گسترده‌ای مواجه شده است. شاخص مورد استفاده برای حذف یارانه‌ها، درآمد ماهانه خانوار پس از کسر هزینه اجاره (بیش از ۱۰ میلیون تومان) بوده که حتی صدای اعتراض کارگران و مزدبگیران را نیز درآورده است.
یارانه‌ها؛ سیستمی با اشکالات ساختاری
حمید حاج اسماعیلی، کارشناس اقتصادی، معتقد است که نظام یارانه‌ای ایران از ابتدا با مشکلات ساختاری همراه بوده است. او می‌گوید: «یارانه‌ها به یک کلاف سردرگم برای نظام مالی کشور تبدیل شده‌اند. فقدان زیرساخت‌های آماری دقیق، نبود سیاست‌گذاری منسجم و نفوذ برخی گروه‌ها و نهادهای قدرتمند، مانع از اجرای عادلانه این طرح شده است.»
وی می‌افزاید: «دولت‌ها در سال‌های اخیر بارها تلاش کردند افراد متمکن را از چرخه یارانه حذف کنند، اما این اقدامات به دلیل ضعف داده‌ها و شاخص‌های نادقیق دهک‌بندی، با شکست مواجه شده‌اند.»
اهداف محقق‌نشده هدفمندی یارانه‌ها
حاج اسماعیلی توضیح می‌دهد: «هدفمندی یارانه‌ها با دو هدف اصلی آغاز شد: واقعی‌سازی قیمت انرژی و هدایت یارانه‌ها به گروه‌های نیازمند. اما هیچ‌یک از این اهداف محقق نشده است. تورم بالا، ناترازی در بخش انرژی و توزیع ناعادلانه یارانه‌ها، فشار سنگینی بر طبقات متوسط و پایین وارد کرده است.»
او تأکید می‌کند: «در برخی موارد، نهادهای خاص یارانه‌ها را دریافت کرده و خود اقدام به توزیع آن می‌کنند، که این موضوع عدالت در توزیع را بیش از پیش مخدوش کرده است.»
کالابرگ الکترونیک؛ راهکاری ناپایدار
دولت برای جبران ناکارآمدی یارانه‌های نقدی، طرح کالابرگ الکترونیک را معرفی کرده است. اما حاج اسماعیلی معتقد است که این طرح نیز به دلیل بی‌ثباتی منابع مالی، ناکارآمد بوده است. او می‌گوید: «حذف یارانه سه دهک، ماهانه تنها پنج هزار میلیارد تومان صرفه‌جویی ایجاد می‌کند که برای تأمین هزینه‌های کالابرگ کافی نیست. بدون منابع مالی پایدار و تنوع کالاها، این طرح نیز نمی‌تواند جایگزین مؤثری برای یارانه‌های نقدی باشد.»
نیمی از جمعیت ایران زیر خط فقر
حاج اسماعیلی هشدار می‌دهد: «حدود نیمی از جمعیت ایران زیر خط فقر قرار دارند و به حمایت‌های یارانه‌ای نیاز مبرم دارند. اما ناکارآمدی سیستم کنونی باعث شده بسیاری از خانوارهای نیازمند از چرخه یارانه حذف شوند، در حالی که افراد متمکن همچنان یارانه دریافت می‌کنند.»
وی می‌افزاید: «تا زمانی که ثبات اقتصادی برقرار نشود و زیرساخت‌های آماری بهبود نیابد، اصلاح نظام یارانه‌ای به سختی امکان‌پذیر خواهد بود.»
راه برون‌رفت از بحران یارانه‌ها
این کارشناس اقتصادی پیشنهاد می‌دهد: «تبدیل یارانه‌های نقدی به کالابرگ می‌تواند مؤثر باشد، به شرطی که تنوع کالاها افزایش یابد، دسترسی به آنها آسان شود و منابع مالی پایداری در بودجه برای آن در نظر گرفته شود. اما ریشه مشکل در ساختار معیوب سیاست یارانه‌ای است که بدون اصلاحات کلان اقتصادی، تغییری در وضعیت ایجاد نخواهد شد.»
سلام راست میگن کارگر چه دار ماهم ای مغاز ه شریکی برجی ۲۰میلیون گیرمون نمیاد حذ ف شدیم کارگرها حق دارن ماهم وام گرفتیم تا بتونیم سوپری خالی نباش خواهش میکنم یا رانه نارا واریز کنید
چن سال پیش یارانه ما قطع شد نشان دادن سند منزل ودرامد مون ودیسکمر شوهرم دیدن دوتا فرزندم یارانه م پرداخت فهمیدن که شریکی با خانواده شد حالا نمیدونم کجا برم که بگم ارث پدری هست اگر امورات زندگیمون به راحتی می‌گذشت وجرز دهک بالا بودیم خداوکیلی هیچ وقت نه یارانه میخاستیم نه اعتراض خواهش میکنم برسی کنید ای خانواده چهار نفر خرج مدرسه دانشگاه از کجا بیارم حسابش کنید از کلخونه هست با سوپری هرکدام یک دونگ خونه یک دونگ سوپری تراکنش بانکی به اسم شوهرمن
میخواید تو دهن یاوه گویان خط فقر ۱۰ ملیو نی بزنید کافیه عده زیادی از کسانی که یار انه شان ستمگرانه قطع شد فقطتا وصل یارانه قبوض اب برق گاز تلفن رو پرداخت نکنن. ام ن ترین راه اعتراص و کاری ترین مبارزه مدن ی
من احتراض دارم چرا یارانه من قطع کردین تواین گرونی این چه عدالتیه یه چندر غاز میدادین همین هم قطع کردین
سلام بنده هم بعنوان یک کارگرحداقل بگیردردهک ۸قرارگرفته وتاکنون هراعتراضی کردهام نتیجه نداده لعنت به بی عدالتی لعنت به دروغ وفریب ونیرنگ
فکر نمیکنم اقشار ضعیف جامعه خودشون راضی باشند یارانه امثال من قطع و به آنها داده بشه، بنده با مستمری ۱۸ میلیون با ۴ سرعا ئله بدون یک سفر خارجی و نداشتن خانه و ما شین چندین میلیاردی چرا باید یارانه ام قط ع بشه.
لطفاً اصلأ یارانه همه را ی کجا قطع و بین خودتون تقسیم کنید و مردم ر ا هر روز با این صحبت ها سرگرم کنید. خدا باعث و بانی وضع موجود را نابود کنه....
دولت باید معیار سنجش و آزمون وسع هر خانو ار را برای مردم تشریح کنه، چرا هر روز یه حرفی میزنند، با توجه به شرایط موجود و گ رانیها تمام ملت ایران بجز درصد کمی که از قشر مرفه جامعه هستند بقیه مشمول دریافت یارانه هستند.
سلام یعنی توان میلیون نفر ایرانی من که پیشتریک کارگر کارمیکنم یارانه ما باید قطع بشه جاهای دیگه حسابی ظلم خودم بچه هام دیدم دیگه ای اضافی وقت یارانه شریکی نبود این قطع شده یارانه بدرد کسای نمیخوره که ای این پولها خرد پولشون تازه اونها محکم یارنشونو میگیرن حتی کالا برگ
قشر پایین جامعه بند دیدم دستاش نمیتونه بربلا از بس الگو دستش دهک ۳ شناخته شده به خدا قسم از ش سوال کرد گفت دهک سوم هستم کالا ب گ گرفته بودخودم گفتم این چه وضعی که دهک ۳ انظر لباس تیپ طلا من خداشاهد سالی یک دست مانتو نمیرم چون ندارم بچه تحصیل میکنن اونهکه ندار قشرهای مثل ماهست