شوک به سبد خرید مردم؛ ارزانی ۳ کالای اساسی قطعی شد

تحلیلگران بر این باورند که رونق گرفتن بنادر ایران، به‌ویژه مناطق آزادی مثل انزلی و بندر کاسپین، می‌تواند به‌طور مستقیم و غیرمستقیم منجر به کاهش قیمت برخی کالاهای اساسی در کشور شود

با این حال، انتقاد رضا مسرور از عملکرد اقتصادی و سرمایه‌گذاری در منطقه آزاد انزلی، نشان‌دهنده این است که تاکنون ظرفیت‌های این منطقه به‌خوبی به کار گرفته نشده‌اند. این در حالی است که شعار سال نیز "سرمایه‌گذاری برای تولید" نام گرفته، و طبیعتاً مناطق آزاد باید نقش موتور محرک تولید و تجارت را ایفا کنند. مسرور به‌درستی خواستار تحولی اساسی در سیاست‌گذاری‌های این مناطق شده و تأکید دارد که رضایت فعالان اقتصادی و مردم باید شاخص ارزیابی موفقیت مدیران باشد.

نکته کلیدی در اظهارات او، ظرفیت‌های دریایی انزلی و بندر کاسپین است که در صورت تقویت زیرساخت‌ها، می‌توانند به مرکز جذب سرمایه و گسترش تجارت منطقه‌ای و بین‌المللی تبدیل شوند. چنین زیرساخت‌هایی نه‌تنها شامل امکانات بندری مانند اسکله و انبار است، بلکه زیرساخت‌های پشتیبانی چون برق، آب، حمل‌ونقل و ارتباطات را نیز در بر می‌گیرد. اگر این پروژه‌ها با سرعت، نظارت و برنامه‌ریزی دقیق انجام شوند، می‌توانند زیرساخت‌های لازم برای رشد صادرات و واردات را فراهم آورند.

در کنار توسعه زیرساخت، بازاریابی هوشمندانه و تعامل فعال با سرمایه‌گذاران بین‌المللی نیز امری ضروری است. منطقه آزاد انزلی باید از جایگاه جغرافیایی خود در مسیر کریدور شمال-جنوب نهایت استفاده را ببرد؛ این مسیر ارتباطی که جنوب آسیا را به اروپا و روسیه متصل می‌کند، فرصت بی‌نظیری برای صادرات مجدد کالا و تبدیل شدن به گره تجاری منطقه‌ای فراهم می‌آورد. با این رویکرد، انزلی می‌تواند نه فقط برای استان گیلان بلکه برای کل اقتصاد ایران نقش‌آفرینی کند.

علاوه بر مسائل فنی و اقتصادی، جنبه انسانی این ماجرا نیز قابل توجه است. مردم از مسئولان انتظار دارند که فراتر از گزارش‌نویسی و آمارسازی‌های رسمی، اقدامات ملموس انجام دهند. این انتظارات در قالب بهبود شاخص‌های اقتصادی و افزایش اشتغال و رفاه عمومی تعریف می‌شوند. اگر مشکلات و موانع پیش پای سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی برطرف شود، چرخه تولید، تجارت و مصرف در کشور می‌تواند جانی تازه بگیرد.

در نهایت، اگر بنادر و مناطق آزاد ایران – به‌ویژه انزلی – رونق بگیرند، فواید اقتصادی آن فقط در سطح کلان نخواهد بود، بلکه در زندگی روزمره مردم نیز اثرگذار خواهد شد. افزایش واردات از طریق بنادر فعال، کاهش هزینه‌های حمل‌ونقل و تسهیل در زنجیره تأمین می‌تواند باعث کاهش قیمت کالاهای اساسی در بازار شود. به‌ویژه در شرایط تورمی کنونی، چنین دستاوردی می‌تواند به‌طور مستقیم فشار بر معیشت خانوارها را کاهش دهد و به نوعی نقش یک سوپاپ اطمینان اقتصادی را ایفا کند.

بنادر فعال با زیرساخت مناسب، امکان واردات مستقیم کالا را فراهم می‌کنند. در نتیجه، نیازی به حمل‌ونقل چندمرحله‌ای و پرهزینه از طریق مسیرهای زمینی یا بنادر دورتر نخواهد بود. این کاهش هزینه‌ها در نهایت به نفع مصرف‌کننده خواهد بود و می‌تواند در قیمت کالاهای اساسی مثل برنج، روغن، نهاده‌های دامی و غلات اثر کاهشی داشته باشد.

تعدیل قیمت‌ها؛ اولین اثرگذاری بزرگ

وقتی مسیرهای واردات متنوع و فعال باشند، انحصار واردات در دست چند بازیگر محدود شکسته می‌شود. رقابت میان واردکنندگان منجر به تعدیل قیمت‌ها می‌شود. در شرایطی که کالاهای اساسی از مبادی مختلف با تعرفه و شرایط بهتر وارد شوند، عرضه بیشتر و ارزان‌تری در بازار داخلی خواهیم داشت.

بنادر پیشرفته و فعال می‌توانند باعث سرعت‌بخشی به فرآیند ترخیص، بارگیری، انبارداری و توزیع کالا شوند. این موضوع به‌خصوص در کالاهای فسادپذیر (مثل میوه و لبنیات) بسیار مهم است. تأخیر کمتر، ضایعات کمتر و نهایتاً کاهش قیمت برای مصرف‌کننده را در پی دارد.

اگر صادرات از بنادر نیز فعال شود و ارزآوری شکل بگیرد، تعادل در بازار ارز بهتر حفظ می‌شود. ثبات یا کاهش نرخ ارز نیز مستقیماً بر قیمت واردات اثر می‌گذارد و می‌تواند باعث کاهش قیمت کالاهای اساسی شود.

بنابراین، رونق بنادر ایران نه فقط از نظر تجاری و ژئوپلیتیکی اهمیت دارد، بلکه در کوتاه‌مدت نیز می‌تواند ابزار مناسبی برای کنترل یا کاهش قیمت کالاهای پرمصرف و ضروری مردم باشد. این یک فرصت راهبردی است که با تصمیم‌گیری‌های درست می‌تواند در خدمت معیشت عمومی قرار بگیرد.

دبیر شورای عالی مناطق آزاد با بیان این‌که مردم در شرایط اقتصادی دشواری قرار دارند، گفت: یکی از مزیت‌های انزلی قرار گرفتن در مسیر کریدور شمال-جنوب است.

 ظرفیت بالای بندر کاسپین برای جذب سرمایه

رضا مسرور دبیر شورای عالی مناطق آزاد با اشاره به برگزاری جلسات منظم با معاونت‌های اقتصادی و عمرانی مناطق آزاد ، بر اهمیت بررسی نقاط ضعف و قوت عملکرد مدیران و اعضای هیئت‌مدیره سازمان‌های مناطق تاکید و اظهار کرد: این جلسات می‌توانند نقش مهمی در تصمیم‌گیری‌های کلان مناطق ایفا کنند.

وی با یادآوری این‌که امسال، سال سرمایه‌گذاری برای تولید نامگذاری شده از وضعیت سرمایه‌گذاری و عملکرد اقتصادی منطقه آزاد انزلی انتقاد کرد و افزود: رضایت مردم و فعالان اقتصادی برای ما بسیار مهم است؛ انزلی ظرفیت بالایی در حوزه اقتصاد دریا دارد و بندر کاسپین نیز توانمندی زیادی برای جذب سرمایه‌گذار دارد. بنابراین باید در زمینه سرمایه‌گذاری دریایی شاهد تحولات چشمگیر باشیم.

وی خواستار فعال‌تر شدن منطقه آزاد انزلی در حوزه بازاریابی و بهره‌گیری از مزیت‌های جغرافیایی انزلی، از جمله قرار گرفتن در مسیر کریدور شمال-جنوب، برای تسهیل جذب سرمایه شد.

مسرور همچنین بر لزوم کاهش هزینه‌های غیرضروری جاری و اختصاص منابع به تکمیل زیرساخت‌ها تاکید کرد و گفت: پروژه‌هایی مانند احداث اسکله، تأمین برق و آب و ساخت انبارها باید با سرعت و نظارت دقیق پیگیری شوند.

وی با اشاره به اهمیت شتاب‌بخشی به پروژه‌های عمرانی و سرمایه‌گذاری، افزود: مسائل و مشکلات سرمایه‌گذاران باید بررسی و حل شود. مردم در شرایط دشوار اقتصادی از ما انتظار تحول دارند و مهم‌ترین انتظارات ما از مدیران، افزایش رضایت مردم و فعالین اقتصادی، بهبود شاخص‌های سرمایه‌گذاری و صادرات و پرهیز از گزارش‌های غیرواقعی است.

کاهش قیمت برخی کالاها حتمی خواهد شد

رونق گرفتن بنادر ایران، به‌ویژه بنادری مثل انزلی، کاسپین، بندرعباس، چابهار، بوشهر و امام خمینی، می‌تواند به‌طور خاص بر کاهش قیمت برخی کالاهای اساسی و پرمصرف وارداتی تأثیر بگذارد.

اقلامی نظیر برنج خارجی و گندم که از کشورهای مختلفی وارد می‌شوند (مثل هند، روسیه، برزیل و ...) و کاهش هزینه حمل و تسریع در تخلیه و توزیع از طریق بنادر موجب کاهش قیمت تمام‌شده می‌شود.

 بخش مهمی از روغن خوراکی کشور از طریق واردات تأمین می‌شود. بنادر فعال می‌توانند زنجیره تأمین این محصول را تقویت کنند و از گرانی‌های دوره‌ای جلوگیری کنند.

واردات این اقلام از مسیرهای بندری به‌خصوص برای مناطق محروم، می‌تواند موجب کاهش هزینه و افزایش دسترسی شود.

در مجموع، تقویت بنادر یعنی تقویت ریشه‌های زنجیره تأمین کالا در ایران. با تصمیم‌گیری هوشمندانه، می‌توان فشار اقتصادی را روی اقشار ضعیف جامعه کاهش داد و جلوی نوسان‌های شدید قیمت کالاهای اساسی را گرفت.