قیمت سیمان رسماً سقوط کرد

سیمان به‌عنوان یکی از ارکان اصلی فرآیند ساخت‌وساز، نقشی کلیدی در تعیین قیمت تمام‌شده هر پروژه ساختمانی ایفا می‌کند. با این حال، روند قیمتی این کالا در ماه‌های اخیر نگران‌کننده بوده و به‌رغم وعده‌های پیاپی مسئولان درباره کنترل بازار، هر پاکت سیمان در بازار آزاد به قیمت‌هایی در بازه ۹۰ تا ۱۰۰ هزار تومان نیز رسیده است. این افزایش قیمت به‌طور زنجیروار تمام ارکان پروژه‌های ساختمانی را تحت تأثیر قرار داده و بر قیمت نهایی مسکن، حتی در طرح‌های حمایتی و دولتی، سایه انداخته است.

یکی از عوامل اصلی این آشفتگی، حضور پررنگ دلالان و سوداگران در بازار سیمان است. برخی سودجویان با دپو کردن سیمان در انبارها، به شکل مصنوعی کمبود ایجاد می‌کنند تا قیمت‌ها را افزایش دهند. این در حالی‌ست که نبود نظارت دقیق و مؤثر بر زنجیره توزیع، به این پدیده دامن زده و مصرف‌کنندگان واقعی را در فشار قرار داده است.

از سوی دیگر، سیمان کالایی است که تولید آن به‌شدت وابسته به انرژی، به‌ویژه برق، است. قطع برق کارخانه‌های سیمان در فصول گرم سال، بارها باعث کاهش تولید یا حتی توقف کامل فعالیت برخی از این واحدها شده است. نتیجه چنین شرایطی، کاهش عرضه و در نهایت، افزایش مجدد قیمت‌ها در بازار است؛ اتفاقی که در چند تابستان گذشته بارها تکرار شده و هنوز راهکار مؤثری برای جلوگیری از آن اتخاذ نشده است.

همچنین، صادرات بی‌ضابطه سیمان، یکی دیگر از متهمان افزایش قیمت‌ها در بازار داخلی به شمار می‌رود. اگرچه تولیدکنندگان از این روند منتفع می‌شوند، اما وقتی بخش عمده‌ای از تولید روانه بازارهای خارجی می‌شود، بازار داخل با کمبود و جهش قیمت مواجه خواهد شد. عدم مدیریت صحیح در این زمینه موجب شده تا منافع صادرات، بیش از آنکه به نفع اقتصاد کشور باشد، به ضرر مصرف‌کنندگان داخلی تمام شود.

یکی از مهم‌ترین نشانه‌های آشفتگی در بازار سیمان، اختلاف شدید بین قیمت‌های درب کارخانه و نرخ فروش در بازار آزاد است. این تفاوت نشان از وجود یک زنجیره توزیع ناکارآمد و مملو از واسطه‌هایی دارد که سودهای هنگفتی را نصیب خود می‌کنند، در حالی‌که مصرف‌کننده نهایی ناچار است بهای افزایش‌یافته را بپردازد.

نگرانی های مردم به حق است

این وضعیت تنها به پروژه‌های مسکونی و تجاری آسیب نمی‌زند، بلکه پروژه‌های ملی و عمرانی را نیز با مشکلاتی جدی مواجه کرده است. تأخیر در تکمیل ساخت مدارس، بیمارستان‌ها، بزرگراه‌ها و حتی طرح‌های حمایتی مانند مسکن ملی، بخشی از پیامدهای مستقیم این گرانی است. افزایش هزینه‌ها و محدودیت بودجه، بسیاری از این طرح‌ها را در میانه راه متوقف یا با سرعتی ناامیدکننده همراه کرده است.

در نهایت، اگرچه سیمان یک کالای صنعتی به‌نظر می‌رسد، اما به‌دلیل نقش بنیادین آن در مسکن و زیرساخت، نوسان قیمت آن مستقیماً به زندگی مردم گره خورده است. نبود راهکارهای کنترلی مؤثر، بی‌توجهی به تنظیم بازار، ضعف در زیرساخت‌های تولید و عرضه، و خلأ نظارتی، در کنار سیاست‌های ارزی نامطمئن، همه و همه باعث شده‌اند که قیمت این ماده حیاتی، مانند بسیاری از اقلام دیگر، به یکی از دغدغه‌های اصلی فعالان اقتصادی و خانوارها تبدیل شود.

اگر دولت در کوتاه‌مدت برای مهار این وضعیت اقدام نکند، نه‌تنها باید منتظر رکود شدیدتر در بخش ساخت‌وساز باشیم، بلکه جهش دوباره قیمت مسکن، دورنمای خانه‌دار شدن را برای بسیاری از مردم بیش از پیش دور از دسترس خواهد کرد. تنها با اعمال سیاست‌های حمایتی از تولید، بازنگری در فرآیند توزیع، حذف دلالان و تأمین انرژی پایدار برای کارخانه‌ها می‌توان امید داشت که ثبات نسبی به بازار سیمان بازگردد و روند ساخت‌وساز کشور از بن‌بست فعلی خارج شود.

بازار به مسیر عادی بازمی‌گردد؟

دبیر انجمن سیمان با بیان اینکه قیمت سیمان قطعا کاهش می یابد، گفت: افزایش اخیر قیمت ها ناشی از توقف ناگهانی تولید بود، اما با ازسرگیری عرضه منظم در بورس کالا، شرایط به حالت عادی بازمی‌گردد.

علی‌اکبر الوندیان، دبیر انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان درباره نوسانات اخیر قیمت سیمان در بازار که بعضاً به کیسه‌ای ۴۰۰ هزار تومان هم رسیده بود، اظهار کرد: قیمت سیمان طی روزهای اخیر به‌دلیل تصمیم ناگهانی که به‌صورت پیامکی در ۲۴ اردیبهشت‌ماه به کارخانجات سیمان ابلاغ شد، دچار افزایش شدید شد. این تصمیم باعث توقف یک‌باره تولید در تمامی کارخانه‌ها شد؛ آن هم در شرایطی که کشور در اوج مصرف قرار دارد.

وی افزود: وقتی تقاضا بالاست و عرضه ناگهان قطع می‌شود، طبیعی است که بازار واکنش تندی نشان دهد. کارخانجات ما در هفته گذشته به دلیل هجوم به بورس کالا ناچار به ابطال معاملات شدند، چرا که قیمت‌ها به شدت افزایش یافت و از قیمت‌های واقعی فاصله گرفت.

الوندیان با تأکید بر اینکه نباید یک هفته خاص را به‌عنوان معیار در تحلیل بازار در نظر گرفت، اظهار کرد: پیش از این تصمیم، روند قیمت‌ها در بازار متعادل و بر اساس هزینه‌های تولید و هماهنگی با دستگاه‌های مرتبط در حال افزایش تدریجی بود. متأسفانه از نیمه دوم فروردین امسال با محدودیت برق روبه‌رو شدیم؛ در حالی که سال گذشته این محدودیت از نیمه خرداد آغاز می‌شد و تا نیمه شهریور ادامه داشت.

به گفته دبیر انجمن سیمان، در ۲۴ اردیبهشت محدودیت ۹۰ درصدی برق به کارخانه‌ها اعمال شد، اما اکنون این محدودیت به ۵۰ درصد بازگشته است.

بازگشت روال عادی به بازار سیمان؛ به زودی

الوندیان ادامه داد: با این حال، هنوز میزان تولید به حالت عادی نرسیده است. عرضه سیمان در بورس کالا معمولاً روزهای یکشنبه، دوشنبه و سه‌شنبه انجام می‌شود و امیدواریم از سه‌شنبه به بعد تولید به روال طبیعی بازگردد.

وی همچنین با انتقاد از افزایش قیمت‌ها در بازار آزاد گفت: متوسط قیمت فروش درب کارخانه پیش از این حدود ۱۰۰ هزار تومان برای هر کیسه ۵۰ کیلویی بود، اما در حراج‌های اخیر قیمت‌های عجیب و بالایی کشف شده که ناشی از سوءاستفاده برخی افراد از توقف ناگهانی عرضه است.

الوندیان با تأکید بر اینکه کشور با کمبود سیمان مواجه نیست، تصریح کرد: مصرف سالانه سیمان کشور ۶۵ میلیون تن و ظرفیت تولید آن ۹۰ میلیون تن است. کمبودی که در هفته اخیر رخ داد، ناشی از همان توقف ناگهانی به دلیل یک پیامک بود که تمام کارخانه‌ها را متوقف کرد.

وی با بیان اینکه صنعت سیمان کشور قربانی ناترازی انرژی شده است، افزود: نمی‌توان با تصمیمات مقطعی و بدون مشورت، چنین فشاری به صنعت وارد کرد. کارگران نگران آینده شغلی خود هستند و ما خواستار آن هستیم که در تصمیم‌گیری‌ها مشارکت داشته باشیم تا صنعت از این بحران‌ها دور بماند.

کاهش قیمت سیمان را حتمی بدانید

الوندیان در پاسخ به این سوال که آیا قیمت‌ها کاهش خواهد یافت، اضافه کرد: قطعاً کاهش قیمت خواهیم داشت. این افزایش قیمت تنها ناشی از توقف تولید بود و روند طبیعی بازار چنین نیست. ما همچنان با همان قیمت پایه سابق در بورس کالا عرضه خواهیم کرد و امیدواریم با ازسرگیری تولید، بازار به تعادل برسد.

وی در پایان اظهار امیدواری کرد که با همکاری وزارت نیرو و پایداری در تأمین انرژی، عرضه سیمان تداوم داشته باشد و گفت: ما تمام تلاش خود را می‌کنیم تا تقاضای بازار پاسخ داده شود و شرایط به حالت طبیعی بازگردد. اگر تأمین انرژی پایدار بماند، هفته‌های آینده عرضه مستمر و مناسبی خواهیم داشت.