صادرات بنزین ایران به یک شرط / در ابتدای بهار مصرف سر به فلک می‌کشد!

مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی کشور اعلام کرده است که تولید بنزین در ایران به ۱۳۰ میلیون لیتر می رسد و این اقدام می تواند کشور را از واردات بنزین بی نیاز کند.

مصرف بنزین یکی از مسایلی است که باید به آن توجه داشت، چرا که در برهه‌ای از زمان مصرف بنزین در زمستان کاهش پیدا می‌کرد و با فرا رسیدن نوروز مصرف بنزین افزایش پیدا می‌کرد، اما یکی دو سال است که چنین رویه‌ای وجود ندارد و مصرف در تابستان و زمستان تفاوتی ندارد و تنها در ابتدای بهار مصرف بنزین سر به فلک می‌کشد به طوریکه در بهار امسال مصرف بنزین به ۱۲۷ میلیون لیتر در روز رسید که برای تأمین بنزین مورد نیاز مجبور به واردات هم شدیم. اخیراً جلیل سالاری مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران گفته است: با احداث پالایشگاه‌های جدید و کیفی‌سازی پالایشگاه‌های موجود و انجام اقدام‌های لازم در زمینه بهینه‌سازی مصرف انرژی و اجرای طرح‌های توسعه‌ای در شرکت‌های پالایشی می‌توانیم به تولید روزانه ۱۳۰ میلیون لیتر بنزین در کشور دست یابیم.

موضوعی که حتی رهبر انقلاب نیز در سخنانی از ناترازی و واردات بنزین گلایه داشتند و تصریح کردند «بعضی از مسائل کلان کشور هست که ما به کلان بودنِ آن مسائل توجّه نداریم. مسئله‌ی سوخت همین‌جور؛ ما الان در مسئله‌ی سوخت، به معنای واقعی کلمه مشکل داریم. ما کشور تولیدکننده‌ی نفت، با این‌همه منابع زیرزمینی نفتی، بنزین وارد کنیم؟ این معنی دارد؟ معنایش همین است که ما در یک مسئله‌ی کلان دچار مشکلیم.

افزایش ظرفیت پالایشی ناترازی بنزین را جبران نمی‌کند

البته موضوع به همین جا ختم نمی‌شود، چرا که افزایش تولید هم نمی‌تواند پاسخ گوی نیاز مصرف کنندگان باشد و با افزایش تولید مصرف هم به همان تناسب افزایش پیدا می‌کند. ناترازی بنزین در حالی اتفاق افتاده است که ظرفیت پالایشی کشور در سال‌های اخیر افزوده شده است به طوری که رضا پدیدار عضو کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی در رابطه با ناترازی بنزین گفت: سالانه ۱۰ تا ۱۲ درصد مصرف سوخت مایع است، اگر بخواهیم این میزان را هم در مصرف سوخت کشور محاسبه کنیم متوجه می‌شویم که در سال ۱۴۰۲ به نسبت ۱۴۰۱ روند افزایش مصرف بنزین را داشته‌ایم که مهمترین عامل آن کیفیت پایین خودروهای داخلی است، خودروهای خارجی در هر ۱۰۰ کیلومتر ۳ لیتر مصرف و خودروهای ایرانی ۱۰ تا ۱۲ لیتر مصرف دارند.

وی ادامه داد: به همین دلیل هم بر ظرفیت پالایشگاه تبریز تهران و بندر عباس افزوده شد. رشد مصرف بنزین ما امسال پیش بینی شده بود که ۶ و نیم درصد باشد ولی بر اساس مطالعه مرکز پژوهش‌های مجلس امسال ۱۲ و نیم درصد رشد مصرف بنزین در سال جاری داشته‌ایم.

سهم نه چندان زیاد در سبد سوختی کشور

البته سهم نه چندان زیاد سی ان جی در سبد سوخت قال اغماض نیست، سعید رحمان سالاری، مدیر طرح سی‌ان‌جی شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی چندی پیش گفت: هم‌اکنون حدود ۲ هزار و ۵۵۰ تجهیز سی‌ان‌جی در سطح کشور وجود دارد که این تعداد، ظرفیت توزیع روزانه ۳۵ تا ۴۰ میلیون مترمکعب در کشور را فراهم کرده است.

وی افزود: به‌طور میانگین روزانه حدود ۲۲ میلیون مترمکعب سی‌ان‌جی در جایگاه‌های کشور توزیع می‌شود که این مقدار جایگزین توزیع روزانه ۲۲ میلیون لیتر بنزین در کشور شده است.

وی ادامه داد: باید تلاش کنیم کاستی‌های این صنعت برطرف شود. هم‌اکنون حدود ۱۷ میلیون لیتر ظرفیت خالی در کشور وجود دارد که باید هرچه سریع‌تر با افزایش تعداد خودروهای گازسوز از این ظرفیت خالی به‌منظور افرایش سهم سی‌ان‌جی در سبد سوخت خودروها و کاهش ناترازی بنزین استفاده کنیم.

رحمان سالاری تأکید کرد: توزیع هر مترمکعب سی‌ان‌جی حدود یک دلار به اقتصاد کشور کمک می‌کند که این موضوع افزون بر مزایای زیست محیطی، با احتساب ۱۵ میلیون مترمکعب ظرفیت خالی روزانه، صرفه‌جویی بزرگی را در کشور به همراه خواهد داشت.

اردشیر دادرس، عضو هیئت مدیره انجمن صنفی سی‌ان‌جی کشور هم در رابطه با این موضوع معتقد است، با رشد، تجربه و توانمندی که امروز در صنعت سی‌ان‌جی کشور وجود دارد، این صنعت یک صنعت وزین و بسیار قدرتمند است که توان جایگزینی یک‌چهارم از سوخت بنزین مصرفی فعلی کشور را دارد.

وی افزود: خدا را شاکریم که امروز این صنعت به دستاوردهای مهم و راهبردی خود در سال‌های گذشته دست یافته است، اما لازمه توسعه آن در آینده، تدوین سند راهبردی انرژی است تا بتوانیم در هشت سال آینده به ظرفیت واقعی و موردنیاز توزیع در جایگاه‌ها دست یابیم.

عضو هیئت مدیره انجمن صنفی سی‌ان‌جی کشور تأکید کرد: طبق سند راهبردی تدوین‌شده صنعت سی‌ان‌جی در کشور، لازم است به‌منظور جلوگیری از ناترازی بنزین در کشور لازم است تا سال ۱۴۱۰، ۱۰ میلیون خودرو سی‌ان‌جی در کشور جایگزین شود. طبق برآوردها و با احتساب سالی ۱۰ درصد افزایش، تا ۶ سال آینده، مقدار مصرف بنزین در کشور به بیش از ۱۸۵ میلیون لیتر می‌رسد و امیدواریم با تبدیل حداقل سالی ۵۰۰ هزار تا یک میلیون خودرو، این فاصله را کاهش دهیم و اگر این اتفاق نیفتد، در آینده ناچار به واردات حجم زیادی بنزین خواهیم شد، بنابراین توسعه این صنعت در آینده راهگشا است.

لزوم مدیریت مصرف برای جبران ناترازی بنزین؛ خودروهای بی کیفیت دلیل افزایش مصرف

یکی از ابزارهای مهم برای جبران ناترازی بنزین مدیریت مصرف است اما این موضوع به تنهایی کافی نیست، چرا که در کنار مدیریت مصرف باید به مقولاتی نظیر میزان سهمیه ماهانه خودروهای شخصی و بالا بردن استانداردهای خودرو توجه ویژه ای نشان داد، زیرا مهمترین دلیل ناترازی بنزین در کشور را می‌توان کیفیت پایین خودروها دانست، خودروهایی که دو برابر استاندارد جهانی مصرف دارند، مدیرعامل شرکت پالایش و پخش، جلیل سالاری هم صحه بر این موضوع گذاشت گفت، مصرف سوخت خودروهای داخلی نسبت به استاندارد جهانی ۲ برابر است اگر خودروهای داخلی، استاندارد بودند الان مصرف بنزین در کشور ۶۰ میلیون لیتر در روز بود و می‌توانستیم بیش از ۵۰ میلیون لیتر در روز، بنزین صادر کنیم. طبق محاسبات، صادرات این میزان بنزین درآمدی معادل ۱۵ میلیارد دلار برای کشور به همراه دارد.

پدیدار ادامه داد: ظرفیت پالایشی کشور در زمینه تولید بنزین و گازوئیل با مقدار مصرف یکی شده است. موضوع مهم یارانه ی پنهانی است که به سوخت‌های مختلف اعطا می‌کنیم. بر اساس اعلام شرکت ملی پالایش و پخش سالانه ۸۰ میلیارد دلار یارانه سوخت در کشور پرداخت می‌کنیم.

بر اساس این گزارش این طور که به نظر می‌رسد عوامل بسیاری بر ناترازی بنزین دامن زده اند اما مهمترین عامل ناترازی بنزین در کشور ما یکی خودروهای فرسوده و دیگری عدم رعایت استانداردهای جهانی در خودروهای داخلی است و اگر این دو مؤلفه رعایت می‌شد اکنون مصرف بنزین در کشور ۶۰ میلیون لیتر در روز بود و حتی امکان صادرات ۵۰ میلیون لیتری در روز، بنزین نیز فراهم بود و در آمد ۱۵ میلیارد دلاری را برای کشور به همراه داشت.