معافیت مالیاتی
ماجرای سامانه مودیان مالیاتی / شفافیت یا افشای اطلاعات؟
یک کارشناس اقتصادی، با توجه به سازوکار سامانه مودیان مالیاتی، به بررسی جنبه‌های مثبت و منفی این طرح می‌پردازد.
نظام مالیاتی ایران همواره با چالش‌های متعددی روبرو بوده است. عواملی همچون حفره‌های قانونی و زیرساخت‌های ناکافی، همراه با دیگر عوامل، به فرار مالیاتی در سال‌های اخیر در اقتصاد ایران و نظام مالیاتی آن منجر شده است. این فرارهای مالیاتی به یک مشکل اساسی در نظام اقتصادی ایران تبدیل شده‌اند.
در نهایت، مشکلات مذکور منجر به تصویب قانون پایانه های فروشگاهی توسط سازمان امور مالیاتی و مجلس شورای اسلامی شد. همچنین، سامانه مودیان مالیاتی راه‌اندازی شد. این سامانه،همواره مورد بحث و بررسی کارشناسان موافقان و مخالفان قرار داشته است
سامانه مودیان مالیاتی چیست؟
فیاضی در ابتدا توضیح داد که مبنای طرح سامانه مودیان، ماده ۱۶۹ مکرر قانون مالیات‌های مستقیم است که بر اساس آن « به‌منظور شفافیت فعالیت‌های اقتصادی و استقرار نظام یکپارچه اطلاعات مالیاتی، پایگاه اطلاعات هویتی، عملکردی و دارایی مؤدیان مالیاتی شامل مواردی نظیر اطلاعات مالی، پولی و اعتباری، معاملاتی، سرمایه‌ای و ملکی اشخاص حقیقی و حقوقی در سازمان امور مالیاتی کشور ایجاد می‌شود.»
شفافیت و جلوگیری از فرار مالیاتی؛ اولویت‌های سامانه مودیان
وی در ادامه تصریح کرد: «دولت به زعم خود، از اجرای این طرح دو هدف اساسی دارد. اولین هدف جلوگیری از فرار مالیاتی است که با توجه به حجم اقتصاد زیرزمینی، فرارهای مالیاتی قابل توجهی وجود دارد و با توجه به اینکه کشور مدت‌هاست که درگیر تحریم است، اهمیت و نقش مالیات در درآمدهای عمومی بودجه دولت، پررنگ‌تر از قبل شده است. بنابراین دولت به دنبال این است که از طریق ایجاد این سامانه بتواند سر و شکل مشخصی به وضعیت مالیات‌ها بدهد و درآمد خود از این محل را بالا ببرد.»
این کارشناس اقتصادی، شفافیت را دیگر نکته مثبت سامانه مودیان دانست و گفت: «در این سامانه نوع فعالیت‌های اشخاص حقیقی و حقوقی، دارایی‌های مالی و غیرمالی آنها و برخی دیگر از موارد مشخص و سپس مالیاتی که به آنها تعلق می‌گیرد نیز از طرف دولت اخذ می‌شود.»
کاهش فساد با سامانه مودیان
فیاضی در ادامه با اشاره به اینکه این طرح جدا از شفافیت و فرار مالیاتی، مزایای دیگری هم دارد، اظهار کرد: «فساد در این زمینه بسیار زیاد است و با کاهش دخالت انسان در این فرآیند، احتمال فساد نیز کم می‌شود. این فساد یا از سوی ممیزان مالیاتی در مراحل مختلف اخذ مالیات انجام می‌شود و یا حتی بازنشستگان این سازمان از طریق خللی که در قوانین وجود دارد و مشورت‌ها و بده-بستان با مودیان، درگیر این فساد می‌شوند.»
افشای اطلاعات؛ مهم‌ترین خطر سامانه مودیان
فیاضی در ادامه این گفتگو به مشکلات این سامانه اشاره و تاکید کرد که این مشکلات به دو دسته تقسیم می‌شوند. وی توضیح داد: «بخش اول مشکلات فنی و نرم‌افزاری هستند که البته ممکن است در آینده رفع شوند اما با توجه به اتفاقاتی که در چند سال اخیر رخ داده، شاید مهم‌ترین خطری که متوجه این سامانه است، افشای اطلاعات باشد. به هر حال قرار است که سامانه مودیان به سامانه‌های متعدد دیگری از جمله ثبت احوال و بانک‌ها وصل شود و با تجمیع اطلاعات اشخاص حقیقی و حقوقی، افشای این اطلاعات می‌تواند ضرر و زیان‌های بسیاری ایجاد کند.
لزوم شفافیت مالیاتی دولت
این کارشناس در ادامه به بخش دوم مشکلات این سامانه پرداخت و تصریح کرد: «در این طرح روی موضوع شفافیت بسیار مانور داده شده اما این شفافیت باید از دولت شروع شود. عملکرد دولت در زمینه مالیات‌ستانی در دسته محرمانه و فوق محرمانه قرار می‌گیرد. اما مگر می‌شود دولت از مردم مالیات بگیرد و سپس درباره عملکرد مالیات‌ستانی خود پاسخگو نباشد؟»
وی در ادامه افزود: «در طرف مقابل فرار مالیاتی، بحث عدالت مالیاتی قرار می‌گیرد، یعنی نظامی که برای اخذ مالیات طراحی می‌شود باید عادلانه باشد اما مواجه شدن با شرکت‌ها و سازمان‌های دولتی زیان‌ده، عدالت مالیاتی را زیر سوال می‌برد. زیرا این شرکت‌های زیان‌ده مالیات نمی‌دهند، فعالیت شفافی ندارند و با دسترسی به منابعی زیان می‌کنند که شرکت‌های دیگر می‌توانستند با استفاده از این منابع سود کنند.»
فیاضی در پایان خاطرنشان کرد: «از سوی دیگر، به شرکت‌هایی که حساب و کتاب روشنی دارند و فعالیت آنها شفاف است، فشارهای مضاعف وارد شده و آنها باید هزینه فقدان پرداخت مالیات در بخش‌های دیگر را بپردازند.»
ارسال نظر