آف شور بانک شعاری جذاب برای دولت‌ ها

روز گذشته دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد در اطلاعیه‌ای اعلام کرد، بانک مرکزی درخواست صدور مجوز تأسیس و فعالیت بانک برون‌مرزی (offshore bank) در مناطق آزاد تجاری و صنعتی پس از سال‌ها قابل رسیدگی دانسته است. موضوعی که چندین بار در گذشته مطرح شد اما تا به امروز عملی نشده است. در این خصوص گفتگویی با یکی از اعضای اتاق بازرگانی ایران داشتیم. در ادامه همراه ما باشید.

علی شریعتی عضو اتاق بازرگانی ایران در گفتگو با گسترش نیوز گفت: بانک‌ها در دنیا پیرو قوانین مشخص هستند. خارج از این قوانین اقدامی انجام نمی‌شود. در کشورهای همسایه شعب بانک‌های ایرانی وجود دارد. هیچ بانک ایرانی توانایی کاری ندارد. روسیه را دنیا تحریم کرده است اما باز شعب ما در این کشور کاربردی ندارند. با توجه به شرایط اف ای تی اف کاری انجام نمی‌شود. کار بانکی همانند قبیله‌ای می‌مانند که قائم به شخص و سلیقه فرد نیست. قوانین موجود در دنیا جامع است. اگر هدفی پشت این کار باشد، بخش خصوصی نیست. احتمالاً خصولتی ها برنامه‌هایی دارند.

شریعتی اظهار کرد: به دلیل قهر ما با دنیا شرایط خوبی نداریم. افراد برای سرمایه‌گذاری در ایران چگونه پول بیاورند، چگونه فعالیت کند؟ اول به این سؤالات پاسخ دهیم، در مرحله بعد طرح جدید ارائه دهیم. صحبت از اقامت ۵ ساله با سرمایه‌گذاری ۲۵۰ هزار دلاری برای خارجی‌ها می‌کنند، دولتی‌های در این خصوص چقدر موفق بودند؟ خروجی از اقدامات ارائه کنند. کمتر از ۱۰ نفر اقامت گرفته‌اند. تنها برادران افغانستانی ما در مشهد از این فرصت استفاده کردند.

این عضو اتاق بازرگانی ایران در پایان گفت: پیش از کارهای خلق‌الساعه بهتر این موارد را بررسی کنیم. البته علاقه به ارتباط با دنیا موضوع خوبی است اما باید مشکلات کلان ابتدا حل شود. این مباحث زیرمجموعه نیستند که نهادها اقدام مستقلی داشته باشند. در زمینه ورود تکنولوژی، کار یا تولید برای صادرات که مورد غفلت مناطق آزاد قرار گرفته است، حمایت انجام می‌شود اما در خصوص تأسیس بانک و ارکان مالی شوخی بیش نیست.

آف شور بانک چیست؟

آف شور در لغت به معنای فراساحلی است در حقیقت عملیات بانکی محسوب می‌شود که توسط یک بانک اغلب در جزایر متعلق به دولت فعال می‌شود و با اشخاص غیرمقیم و با پول خارجی در مقیاس بزرگ کار می‌کند. حدود ۵۷ کشور مثل چین، بحرین، برمودا، جزایر ویریجین، دومینیکا، هنگ‌کنگ، ژاپن، ماکائو، پاناما، فیلیپین، سنگاپور، تایلند، لوکزامبورگ، اروگوئه و سوییس آف شور بانک دارند. به آف شور بانک‌ها مالیات تعلق نمی‌گیرد و می‌توان نسبت به جابه‌جایی وجوه سنگین اقدام کرد. به سرمایه‌گذاری این بانک‌ها زمین و تسهیلات متفاوت اهدا می‌شود. مهم‌ترین تفاوت آف شوربانک‌ها و سایر بانک‌ها در نحوه فعالیت که خارج از مرز است. در نتیجه فعالیت این بانک‌ها مشکلی در سیستم ارزی کشور ایجاد نمی‌کند. همچنین حداقل سرمایه مورد نیاز برای تأسیس آف شور بانک در مناطق آزاد پنج میلیون دلار است.

وعده‌های بی‌نتیجه آف شور بانک

تأسیس بانک‌های آف شور قانونی است که از ۲۰ سال پیش در ایران مطرح شد و نظارت آن به بانک مرکزی محول شده است. در سال ۱۳۹۵ اکبر ترکان مشاور ارشد حسن روحانی از موافقت بانک مرکزی با تأسیس آف‌شور بانک خبر داد. ۵ سال این بحث بسته شد و سرانجام در سال ۱۴۰۰ سعید محمد دبیر شورای عالی مناطق آزاد اعلام کرد، سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی می‌توانند با حداقل سرمایه بانک آف‌شور تشکیل دهند. بعد از چند ماه افشار فتح الهی سرپرست منطقه آزاد قشم نیز خبر از مذاکره با دو گروه سرمایه‌گذار برای راه‌اندازی بانک آف‌شور در قشم داد. روز گذشته هم دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد اطلاعیه جدیدی صادر کرد. این شعارها و اطلاعیه‌ها تا به امروز به نتیجه نرسیده است و باوجود شرایط خاص اقتصادی ایران اجرای این طرح بعید به نظر می‌رسد.