۶ برابر شدن قیمت ها یعنی تورم چند صد درصدی؟
محمدرضا سبزعلیپور - رییس مرکز تجارت جهانی ایران
مرکز آمار در جدیدترین گزارش خود، به بررسی روند تورم در اقتصاد کشور پرداخته، گزارشی که هرچند نشان میدهد نرخ تورم سالانه باز هم افزایش یافته اما در کمال تعجب آمار تورم ماهانه به روند کاهشی خود ادامه داده و این امید را به وجود آورده که در ماه‌های آینده نرخ تورم نزولی شود.
نرخ تورم در سالهای اخیر به یکی از اصلی‌ترین چالشهای اقتصاد ایران تبدیل شده و همین موضوع یعنی فراز و فرودی که نرخ تورم طی می کند در عملکرد اقتصادی کشور بسیار پر اهمیت است. دولت روحانی زمانیکه کار خود را آغاز کرد، تورم در ماه های پایانی دولت احمدی نژاد حدود ۴۰ درصد شده بود و دولت یازدهم اعلام کرد که هدف اصلی خود را بر کاهش نرخ تورم و تک نرخی کردن آن استوار خواهد کرد.
حال پس از گذشت ۷ سال و نیم از کشورداری آقای روحانی، بد نیست با یک بررسی و واکاوی اجمالی ببینیم که دولت تدبیر و امید در ارتباط با نرخ تورم چه کرده و آیا به تعهدی که درخصوص تک رقمی کردن "نرخ تورم" داده بود پایبند بوده یا نه؟ آیا دولتهای یازدهم و دوازدهم نسبت به دولت های نهم و دهم در خصوص مهار تورم عملکردی بهتر داشته اند یا بدتر؟
ابتدا ضروریست تا تورم را تعریف کنیم و معنا و مفهوم آنرا بهتر درک کنیم تا شفاف تر بتوانیم راجع به تورم سخن بگوئیم.
تورم دلالت بر وضعیتی دارد که بدلیل نبود کنترل مؤثر، بصورت افزایش بهای کالای تولید شده آشکار میشود. تورم معمولاً با افزایش واقعی یا بالقوۀ سطح عمومی قیمتها، یا بعبارتی دیگر با کاهش قوۀ خرید واحد پولی همراه است. در بعضی مواقع تورم زمانی بوجود می‌آید که سطح عمومی قیمتها به میزانی که افزایش در بازدهی عوامل و فرایندهای اقتصادی ایجاب میکنند، تنزل نیابد. تورم آنطور که معمولاً فهمیده میشود، رابطه‌ای با افزایش نامعمول قیمت ها دارد.
زمانی که مردم دربارۀ تورم صحبت میکنند، بنوعی به رشد سطح عمومی قیمتها اشاره دارند؛ تورم یعنی باید برای خرید کالاها و خدمات، پول بیشتری نسبت به روز، ماه و یا سال قبل پرداخت شود.
با عنایت به تعریف تورم، حال باید ببینیم که مردم نسبت به سال گذشته چنین روزی، برای خرید کالا و یا خدماتی خاص چه مقدار باید بیشتر پول بپردازند، فلذا با این افزایش پرداخت مردم، خیلی راحت بتوانیم "نرخ تورم" را مشخص کنیم.
اواخر هفته گذشته مرکز آمار ایران نرخ تورم را ۴۶ درصد اعلام کرد که با شنیدن این عدد، خیلی متعجب شدم و برایم سخت بود تا این نرخ اعلام شده را بپذیرم!!
زیرا معنی نرخ تورم ۴۶ درصدی، یعنی اینکه اگر کالایی بطور مثال یکسال پیش ۳۰۰۰ تومان بوده، الان باید چیزی حدود ۴۴۰۰ تومان باشد. اما واقعیت بازار و سفرۀ مردم چیز دیگری را بیان میکند. از همین رو با یک بررسی و نگاه سطحی به قیمت کالا و خدمات از ابتدای سال ۹۹ تا به امروز، میتوانیم درصد واقعی گرانی و بعبارتی "نرخ تورم" را مشخص کنیم.
بر همین اساس به قیمت تعدادی از کالاهای مختلف در سالجاری بشرح زیر اشاره میکنیم:
بطور مثال:
* یکسال پیش در چنین روزی نرخ کرۀ ۱۰۰ گرمی چیزی حدود۲۵۰۰ تومان بوده است که امروز قیمت کرۀ ۱۰۰ گرمی حدود ۱۰ هزار تومان است! یعنی قیمت کره حدود ۴ برابر یکسال پیش شده است!
* یکسال پیش در چنین روزی قیمت هر کیلو برنج خارجی (دانه بلند هندی) حدود ۷ الی ۸ هزار تومان بوده که امروز قیمت هر کیلو گرم از همین برنج حدود ۳۰ هزار تومان فروخته میشود! یعنی حدود ۴ برابر!
* هر کیلو از انواع برنج ایرانی نیز از ۱۲ هزار تومان تا ۲۴ هزار تومان فروخته میشد که امروز بیش از ۴۰ هزار تومان فروخته میشود!
* هر عدد انواع تن ماهی حدود ۸ هزار تومان فروخته میشد که امروز هر عدد تن به بیش از ۴۰ هزار تومان فروخته میشود! یعنی حدود ۵ برابر!
* یکسال پیش هر بسته آب معدنی بزرگ (۶ بطری) حدود ۵ هزار تومان فروخته میشد که امروز همان بسته آب امروز حدود ۱۸ هزار تومان بفروش میرسد! یعنی حدود ۴ برابر!
* هر کیلو آهن آلات (تیر آهن) بطور متوسط ۴ الی ۵ هزار تومان فروخته میشد که در حال حاضر بیش از ۱۶ هزار تومان فروخته میشود! یعنی حدود ۴ برابر!
* یکسال پیش خودرو پراید حدود ۳۸ میلیون تومان بفروش میرسید که در حال حاضر بین ۱۰۰ الی ۱۲۰ میلیون تومان در بازار بفروش میرسد! (البته این روزها قیمت مدلهای مختلف پراید نوسان شدیدی دارد). یعنی بیش از ۳ برابر!!
* قیمت هر مترمربع مسکن در مناطق مختلف تهران نیز نسبت به یکسال گذشته از ۸ الی ۴۰ میلیون تومان به ۳۰ الی ۱۰۰ میلیون افزایش یافته است! (البته قیمتها بسیار رشد عجیب و غریبی داشته و اصلاً قابل پیش بینی و آمار برداری نیست)!!
* و صدها یا هزاران کالای دیگری که طی یکسال گذشته با افزایش ۳ الی ۶ برابری مواجه شده اند!
اگر بخواهیم به قیمت تمامی کالاها و خدمات و میزان افزایش نرخ آنها طی یکسال گذشته اشاره کنیم باید کتاب قطور چند هزار صفحه ای را به نگارش دربیاوریم که امکانپذیر نیست ولیکن تعدادی از کالای مختلف را انتخاب کرده و بعنوان نمونه بیان کردیم تا مشت، نمونه ای از خروار باشد و با استناد به این آمار نشان دهیم که مردم ایران برای خرید کالا و خدمات مختلف نسبت به یکسال پیش باید بیش ۳ الی ۶ برابر بیشتر پول پرداخت کنند و این در حالیست که طی این یکسال گذشته حقوق کارمندان و کارگران، افزایش چشمگیری نداشته است.
با عنایت به مطالب و آمار مطروحه بنده و همچنین نرخ تورم اعلام شده از طرف مرکز آمار ایران، مردم عزیزمان را به قضاوت و داوری دعوت میکنم و از مردم شریف ایران میخواهم که خودشان بگویند که آیا افزایش ۳ الی ۶ برابری نرخ کالا و خدمات، یعنی چند درصد گرانی و تورم؟
آیا افزایش ۳ الی ۶ برابری نرخ کالا و خدمات، یعنی تورم ۴۶ درصدی؟ یا اینکه ۳ الی ۶ برابر شدن قیمتها یعنی تورم چند صد درصدی؟
وی تأکید کرد: جدای از این افزایش سرسام آور نرخ کالاها، متأسفانه دزدی و کم فروشی هم به عینه دیده میشود، بطوریکه سر تمامی نوشابه ها، آبمیوه ها، شیرها و تمامی نوشیدنی ها به اندازه یک استکان خالی شده و از طرفی روز به روز قوطی ها، بطری ها و تمامی ظروف نوشیدنی ها لاغر و لاغرتر میشوند. بسته های پنیر مملو از آب شده و میزان پنیر داخل بسته بندی کمتر قبل شده است! بسته های چیپس هم بجای چیپس، مملو از باد شده اند و شرکتها بجای چیپس، باد به مردم میفروشند. آیا این افزایش قیمتها با اینهمه دزدی و کم فروشی ها، سرجمع میشود ۴۶ درصد تورم؟
این نوع آمار دادن یعنی رفع تکلیف کردن و آدرس غلط دادن آنهم به نیت گمراه کردن ذهن مردم.
آیا واقعاً مسئولان و دولتمردان خودشان خرید نمیکنند و از قیمتها و میزان افزایش نرخ کالاها و خدمات خبر ندارد که صد در صد اطلاع دارند اما تعمداً چشم خود را بر روی واقعیات بسته و آمار نادرست به مردم میدهند تا مدیریت دولت خود را تحسین برانگیز جلوه دهند.
همچنانکه چند روز پیش رئیس کل بانک مرکزی رسماً اعلام کرد که اگر ما نبودیم نرخ دلار به بیش از ۵۰ هزار تومان و نرخ تورم هم به ۱۵۰ درصد میرسید. یعنی بنوعی به مردم میگوید که باید قدردان ما باشید. تمام این گفته ها و آمار و قیمتها نشان دهندۀ
این واقعیت است که دولت روحانی نه تنها به تعهدی که در ابتدای دولتش به تک رقمی کردن نرخ تورم داده بود عمل نکرده بلکه هم از دولتهای نهم و دهم بدتر عمل کرده و گرانی و تورم تک رقمی را به سه رقمی مبدل کرده که در نوع خود، رکوردشکنی هم کرده است.
متأسفانه عملکرد غلط و ضعیف دولت باعث شده تا سطح معیشت مردم پایین تر از قبل و سفرۀ آنان کوچکتر از گذشته و روز به روز فقیرتر شوند و همین عملکرد غلط دولت، امید مردم را به زندگی بهتر کمتر کرده است. لکن امیدوارم تا این دولت در چند ماه باقیمانده با عملکرد درست و منطقی بتواند بخشی از خرابکاریهای ۷ ساله خودش را جبران کند و کشور را با مشکلات کمتری تحویل دولت بعدی بدهد.
درووووووود به شرفت.