چین چطور ۱۸ میلیارد کفش تولید می‌کند؟

در شرایط کنونی واردات کفش به حال صنعت کفش ما مفید است یا مضر؟ چه شد که چین به یکی از غول‌های تولید کفش تبدیل شد؟ کشوری مثل ترکیه برای حمایت از صنعت کفش خود چه امتیازاتی اختصاص می‌دهد؟ سرانه مصرف کشور کفش در کشور ما چقدر است؟ برای یافتن پاسخ سوالات خود با رئیس اتحادیه کفش‌های ماشینی و لاستیکی شهرستان تهران به گفتگو نشستیم. سعی کردیم دیدی کلی از وضعت کنونی صنعت و صنف کفش و فرصت‌ها و چالش‌های فراروی آن ارائه کنیم. نظر به مفصل بودن این گفتگو، آن را در چند نوبت منتشر خواهیم کرد. آنچه می‌خوانید بخش اول مصاحبه است. با گسترش نیوز همراه باشید.

به اعتقاد علی اژدرکش، رئیس اتحادیه کفش‌های ماشینی و لاستیکی شهرستان تهران برای ارزیابی صحیح واردات کفش باید بین کفش‌های برند و غیربرند تفاوت قائل شد. وی در تشریح بیشتر این موضوع اظهار داشت: زمانی که واردات آزاد بود، کمتر از ۱۰ درصد واردات به برندها مربوط می‌شد. ۹۰ درصد کفش‌های وارداتی، محصولات اسم‌دار اما ناشناخته و گمنامی بودند که مصداق برند به حساب نمی‌آیند. این کفش‌ها از کشورهایی مثل چین، هند و تایوان وارد می‌شدند. از ۲۲ میلیارد جفت کفشی که سالانه در جهان تولید می‌شود ۱۸ میلیارد آن تولید چین است. چین ۱۱ میلیارد جفت از تولید خود را صادر می‌کند.

تولید ۱۸ میلیارد کفش توسط چین

رئیس اتحادیه کفش‌های ماشینی و لاستیکی شهرستان تهران در ارتباط با نحوه تبدیل شدن شدن به بزرگ‌ترین تولیدکننده و صادرکننده کفش گفت: چین به صورت استراتژیک برای صنایع خود که صنعت کفش هم از آن جمله است برنامه‌ریزی کرده است. یکی از صنایع هفت‌گانه‌ای که چین در مرحله صنعتی شدن برای خود انتخاب کرد صنعت کفش بود. چینی‌ها صنعت کفش را در مقطعی که ارزش یوان در برابر دلار زیاد بود (یا عمداً قدرتمند نگه می‌داشتند) بنا نهادند. دانش فنی، فناوری، تجهیزات را وارد و زیرساخت‌های تولید را تاجایی که می‌شد ایجاد تقویت کردند. در مرحله بعد که ارزش یوان کاهش یافت و موقعیت برای صادرات مساعد شد از این مزیت رقابتی استفاده و شروع به صادرات کردند. برای انجام چنین کاری به یک برنامه ۵ تا ۱۰ ساله نیاز است. از طرف دیگر فرهنگ کار در چین قابل‌مقایسه به شدت بالاست. میانگین کار مفید یک کارگر چینی بالای ۵ ساعت است اما این مقدار در کشور ما زیر یک ساعت است. ساختار خوب صنعتی با مزایای رقابتی دیگری مثل دو مورد گفته‌شده ترکیب شد. از طرف دیگر زنجیره صنایع بالادستی و پائین‌دستی در چین مهیاست. تولیدکننده چینی از نظر مواد اولیه و بعدازآن هم در زمینه نفوذ به بازارهای جدید و برندآفرینی با مشکل ساختاری روبرو نیست. به‌این‌ترتیب تولیدکننده چینی هم از برندهای بزرگ سفارش می‌گیرد و هم در سطوح کیفی پایین‌تر تولید می‌کند. مجموعه این عوامل و حمایت دولت، دست‌به‌دست هم داده است که تولیدکنندگان چینی مسیر را با قدرت و سرعت طی کنند.

در نهایت باید با چین روبرو شد

علی اژدرکش در ادامه گفت: برای تبدیل شدن به یک تولیدکننده قدرتمند باید رقابت‌پذیر بود چون در نهایت باید به صادرات فکر کرد. به هر کشوری که وارد شویم باید با چین روبرو شویم. بخشی از موفقیت صنعت کفش تایلند، تایوان و اندونزی به خاطر آن است که توانسته‌اند با چین رقابت کرده‌‌اند. تازه وقتی وارد فاز صادرات می‌‌شویم باید تعرفه گمرکی و هزینه حمل‌ونقل بدهیم، فضای بازار و فرهنگ آن را نمی‌شناسیم. در شرایط اقتصادی کنونی که دنبال تحقق جهش تولید هستیم با ممنوعیت واردات ۹۰ درصد از کفش‌هایی که گفته شد موافقیم؛ مشروط به این‌که مثل کشورهای دیگر از تولیدکننده حمایت شود. تولیدکننده در صورت وجود حمایت است که می‌تواند بازارسازی کند، تجهیزات فرسوده خود را جایگزین کند و فرصت ورود به بازار کشورهای همسایه را پیدا نماید. تولیدکننده باید دسترسی کامل و ارزان به مواد اولیه داشته باشد.

هزینه ۷ هزار دلاری شرکت در نمایشگاه

وی در ارتباط با مشکلات تولیدکنندگان درخصوص دسترسی به بازارهای دیگر گفت: یکی از بازارهای مهم برای همه تولیدکنندگان کشور روسیه است. روابط سیاسی خوبی هم با آن داریم اما با وجود تلاش بسیار نتوانستیم در زمینه کفش، روابط خوبی ایجاد کنیم. دلیل این عدم موفقیت آن است که حمایت قدرتمندی از سوی دولت به عمل نیامد. مسیر کار باید هموار شود چون همه رقبای بزرگ در روسیه یا عراق حضور دارند. پتانسیل صادرات وجود دارد. دو سال قبل اتحادیه، وارد عمل شد و در یکی از نمایشگاه‌های روسیه پاویون جمهوری اسلامی ایران را دایر کرد. با دشواری‌های زیاد حدود ۱۵۰ متر فضا گرفتیم و بین حدود تولیدکننده توزیع کردیم. دولت هیچ حمایتی نکرد. این در حالی است که دولت ترکیه به محض ورود تولیدکنندگانش ۵۰ درصد از هزینه حضور را بلافاصله به آنها پرداخت می‌کند. رابط اقتصادی سفارت ترکیه به نمایشگاه می‌آمد و بعد از بازدید و بررسی غرفه، مبلغ پرداخت می‌شد. حضور در نمایشگاه بین‌المللی حداقل بین ۵ تا ۷ هزار دلار هزینه دارد. از طرف دیگر به حضور ممتد و مستمر در نمایشگاه‌ها نیاز است تا روابط لازم شکل بگیرید و اعتماد شکل بگیرد.