تغییر بزرگ در بازار موبایل ایران؛ تعمیر جایگزین خرید شد
در سال‌های اخیر، نشانه‌های روشنی از تغییر رفتار مصرف‌کنندگان ایرانی در بازار موبایل دیده می‌شود؛ تغییری که از خرید مدل‌های جدید فاصله گرفته و به سمت تعمیر، نگهداری و استفاده طولانی‌تر از گوشی‌های موجود حرکت کرده است. این دگرگونی نه‌تنها یک واکنش ساده به قیمت‌ها نیست، بلکه ریشه در مجموعه‌ای از عوامل اقتصادی، روانی و ساختاری دارد.
تغییر فرهنگ مصرف مردم در حوزه موبایل، قبل از هر چیز ریشه در فشارهای اقتصادی و افزایش شدید قیمت گوشی‌های هوشمند دارد. در شرایطی که هزینه خرید یک گوشی جدید برای بسیاری از خانوارها معادل چند ماه درآمد شده، تصمیم برای نگهداری از گوشی فعلی و تعمیر آن، به یک انتخاب منطقی و حتی ضروری تبدیل شده است. این شرایط باعث شده خرید گوشی جدید از یک نیاز عادی به یک «سرمایه‌گذاری بزرگ» بدل شود.
از سوی دیگر، کیفیت فنی گوشی‌های جدید طی سال‌های اخیر به گونه‌ای افزایش یافته که کاربران احساس نمی‌کنند با خرید مدل تازه ارزش افزوده جدی دریافت می‌کنند. بسیاری معتقدند عملکرد گوشی‌های موجود به اندازه‌ای قابل قبول است که نیازی به تعویض سریع آنها وجود ندارد. این موضوع به‌خصوص درباره گوشی‌های میان‌رده و بالارده که دوام سخت‌افزاری خوبی دارند، مشهودتر است و انگیزه تعویض سالانه را کاهش داده است.
عامل دیگر، تقویت بازار تعمیرات تخصصی و در دسترس بودن قطعات است. در سال‌های اخیر، کارگاه‌های تعمیر موبایل حرفه‌ای‌تر شده‌اند و امکان تعمیر بخش‌های حساس مانند برد، نمایشگر و باتری با هزینه کمتر فراهم شده است. این موضوع باعث شده مصرف‌کنندگان به جای کنار گذاشتن گوشی، آن را بازسازی کنند و دوباره به چرخه استفاده برگردانند. رشد شبکه‌های آموزشی و انتشار تجربیات کاربران نیز اعتماد عمومی به تعمیرات را افزایش داده است.
در نهایت، مصرف‌کنندگان به تدریج به سمت رفتار مصرفی عقلانی‌تر و دوری از هیجانات تبلیغاتی حرکت کرده‌اند. در گذشته بسیاری از افراد با هر نسل جدید گوشی تصمیم به ارتقا می‌گرفتند، اما اکنون نگاه غالب این است که «تا زمانی که گوشی پاسخ‌گوست، نیازی به خرید جدید نیست». این تغییر نگرش می‌تواند در بلندمدت بر سیاست‌های وارداتی، قیمت‌گذاری و حتی استراتژی تولیدکنندگان تأثیر بگذارد؛ زیرا چرخه مصرف از مدل تعویض سریع به مدل استفاده بلندمدت تغییر مسیر داده است.
تغییر فرهنگ مصرف مردم به سمت تعمیر و استفاده از گوشی فعلی
محمدرضا رمضان، رئیس اتحادیه صنف فروشندگان لوازم صوتی، تصویری، تلفن همراه و لوازم جانبی تهران از کاهش ۵۰ درصدی خرید تلفن همراه در کشور خبر داد و گفت: فرهنگ مصرف مردم به سمت تعمیر و استفاده طولانی‌تر از گوشی فعلی تغییر کرده است.
به گفته رئیس اتحادیه صنف فروشندگان دستگاههای صوتی، تصویری، تلفن همراه و لوازم جانبی تهران کاهش شدید تقاضا باعث شده قیمت گوشی همراه علیرغم افزایش نرخ دلار ثابت بماند. این تغییر رفتار مصرفی نشان‌دهنده تأثیر عمیق شرایط اقتصادی بر سبک زندگی مردم است.
بازار تلفن همراه ایران در یک سال گذشته با تحولی چشمگیر روبه رو شده است. آماری اعلام شده از سوی اتحادیه مربوطه از کاهش قابل توجه تقاضا برای خرید گوشی جدید حکایت دارد. بر اساس اعلام رئیس اتحادیه صنف فروشندگان دستگاههای صوتی و تصویری، تلفن همراه و لوازم جانبی تهران، خرید تلفن همراه در کشور حدود ۵۰ درصد کاهش یافته است. این آمار نشان‌دهنده تغییر عمیق در رفتار مصرفی مردم است.
کاهش واردات گوشی هوشمند از ۱.۵ میلیون دستگاه به حدود ۸۰۰ هزار دستگاه
محمدرضا رمضان با ارائه جزئیات بیشتر، از کاهش واردات گوشی هوشمند از ۱.۵ میلیون دستگاه به حدود ۸۰۰ هزار دستگاه خبر داد. این کاهش ۴۶ درصدی، بیانگر شرایط ویژه حاکم بر بازار است.
به گفته وی، فرهنگ مصرف مردم از خرید گوشی جدید به سمت تعمیر و استفاده طولانی‌تر از گوشی فعلی تغییر کرده است. این تغییر رفتار، پدیده‌ای است که در سال‌های گذشته کمتر دیده می‌شد.
رئیس اتحادیه صنف فروشندگان دستگاههای صوتی، تصویری، تلفن همراه و لوازم جانبی تهران با اشاره به کاهش شدید تقاضای واقعی در بازار اشاره کرد: با وجود افزایش نرخ دلار، قیمت گوشی موبایل در بازار تقریبا ثابت مانده یا حتی در برخی مدل‌ها کاهش یافته است. این وضعیت نشان می‌دهد که قانون عرضه و تقاضا در حال کارکردن است. وقتی تقاضا به شدت کاهش یابد، حتی افزایش هزینه‌های واردات نیز نمی‌تواند قیمت‌ها را بالا ببرد. این تغییر الگوی مصرف می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد. شرایط اقتصادی دشوار، کاهش قدرت خرید مردم و افزایش آگاهی درباره مصرف گرایی از جمله این عوامل هستند.
