گمرک ایران تایید کرد؛ نام روسیه از فهرست شرکا حذف شد
در شش ماهه نخست سال ۱۴۰۴، تجارت غیرنفتی ایران با حجم ۸۸.۹ میلیون تن و ارزش ۵۹.۴۶ میلیارد دلار، با وجود رشد وزنی، شاهد کاهش ارزش صادرات و واردات بود. غیبت روسیه از فهرست شرکای تجاری، خروج کشورهای اروپایی، و کاهش ۱۲.۹ درصدی ترانزیت خارجی، زنگ خطر را برای سیاست‌گذاران اقتصادی به صدا درآورده است. آیا تمرکز بر کالاهای ارزان‌تر و بازارهای سنتی مانند چین و امارات می‌تواند موتور محرکه تجارت ایران باشد؟
بر اساس گزارش گمرک ایران، تجارت غیرنفتی کشور در نیمه نخست سال ۱۴۰۴ به ۸۸ میلیون و ۹۶۷ هزار تن با ارزش ۵۹ میلیارد و ۴۶۰ میلیون دلار رسید. با وجود افزایش حجم تجارت، ارزش صادرات و واردات کاهش یافته است. این روند می‌تواند نشان‌دهنده تلاش برای واردات کالاهای ارزان‌تر یا تمرکز بر مواد اولیه برای حمایت از تولید داخلی باشد. با این حال، کاهش ارزش واردات ممکن است به دلیل کاهش قدرت خرید مصرف‌کنندگان یا فشارهای ارزی باشد که مانع ورود کالاهای گران‌قیمت شده است. این موضوع می‌تواند به افزایش فشار بر تولید داخلی و کاهش تنوع کالاها در بازار منجر شود.
صادرات غیرنفتی؛ رشد وزنی، افت ارزشی
داده‌های گمرک حاکی از آن است که صادرات غیرنفتی ایران در شش ماهه نخست ۱۴۰۴ به ۷۰ میلیون و ۵۸۶ هزار تن با ارزش ۲۵ میلیارد و ۹۴۷ میلیون دلار رسیده است. این آمار نشان‌دهنده رشد حجم صادرات در کنار کاهش اندک ارزش آن است، که می‌تواند به تغییر ترکیب کالاهای صادراتی یا کاهش قیمت‌های جهانی مرتبط باشد.
غیبت روسیه و کمرنگ شدن اروپایی‌ها؛ چالشی برای دیپلماسی تجاری
یکی از نکات قابل توجه در گزارش گمرک، حذف روسیه از فهرست شرکای تجاری اصلی ایران در این دوره است. این در حالی است که روسیه در ماه‌های گذشته همواره جایگاه ویژه‌ای در این فهرست داشت. همچنین، خروج اکثر کشورهای اروپایی از جمع شرکای تجاری ایران، ضرورت اقدام فوری دولت برای بازسازی روابط تجاری و تنوع‌بخشی به شرکا را نشان می‌دهد.
مقاصد اصلی صادرات ایران؛ چین در صدر
چین با ۶.۹۰۱ میلیارد دلار و سهم ۲۶.۶۲ درصدی از کل ارزش صادرات، همچنان بزرگ‌ترین مقصد صادراتی ایران است. پس از چین، عراق با ۴.۵ میلیارد دلار (سهم ۱۷.۶۹ درصد)، امارات متحده عربی با ۳.۴ میلیارد دلار (سهم ۱۳.۴۲ درصد)، ترکیه با ۲.۷ میلیارد دلار (سهم ۱۰.۵۵ درصد)، و افغانستان با ۱.۱۵ میلیارد دلار (سهم ۴.۴۶ درصد) در رتبه‌های بعدی قرار دارند.
واردکنندگان اصلی به ایران؛ امارات پیشتاز است
در بخش واردات، امارات متحده عربی با ۸.۷ میلیارد دلار و سهم ۳۰.۷ درصدی، بزرگ‌ترین صادرکننده به ایران بوده است. چین با ۷.۶ میلیارد دلار (سهم ۲۶.۸۶ درصد)، ترکیه با ۴.۳ میلیارد دلار (سهم ۱۵ درصد)، هند با ۱.۰۷۱ میلیارد دلار (سهم ۳.۷ درصد)، و آلمان با ۸۷۳ میلیون دلار (سهم ۳.۰۸ درصد) دیگر شرکای اصلی وارداتی ایران هستند.
کاهش ۱۲.۹ درصدی ترانزیت خارجی؛ هشداری برای زیرساخت‌ها
میزان ترانزیت خارجی ایران در شش ماهه نخست ۱۴۰۴ به ۱۰ میلیون تن رسید که نسبت به مدت مشابه سال قبل، کاهشی ۱۲.۹ درصدی را نشان می‌دهد. این کاهش می‌تواند به مشکلات زیرساختی یا کاهش تقاضای منطقه‌ای برای مسیرهای ترانزیتی ایران مرتبط باشد.
