مصوبه جدید دولت؛ بهترین زمان برای خرید خودرو فرا رسید؟

در سال‌های گذشته، تحریم‌های بین‌المللی عرضه خودروهای خارجی را به حداقل رساند و بازار را در انحصار خودروسازان داخلی قرار داد. قیمت‌گذاری دستوری، دخالت‌های دولتی و فساد ساختاری، خودرو را از یک کالای مصرفی به ابزاری سرمایه‌ای تبدیل کرد. در این میان، نوسانات نرخ دلار به‌عنوان کلیدی‌ترین عامل، قیمت خودرو را به‌صورت مستقیم تحت تأثیر قرار داد.

اما این بازار پرسود، به‌تدریج با مشکلات عمیقی مواجه شد. عدم همگامی با تکنولوژی روز دنیا، افزایش بدهی خودروسازان به زنجیره تأمین و کمبود نقدینگی، صنعت خودروسازی را به ورطه بحران کشاند. خودروسازان برای بقا، به خلق مدل‌های جدید از محصولات قدیمی روی آوردند، اما این ترفندها نتوانست بازار را از رکود عمیق نجات دهد.

شوک جنگی و بلاتکلیفی سیاسی

جنگ ایران و اسرائیل در یک ماه گذشته، معادلات بازار خودرو را پیچیده‌تر کرده است. به گفته مرتضی مصطفوی، کارشناس بازار خودرو، «وضعیت کنونی اقتصاد و سیاست ایران در شوک و بلاتکلیفی به سر می‌برد.» این بلاتکلیفی باعث شده که سرمایه‌گذاران و مصرف‌کنندگان با احتیاط عمل کنند و بازار در سکوت و رکود فرو رود.

کاهش عرضه خودرو، مشکلات تأمین قطعات و افزایش قیمت‌های اعمال‌شده در بحبوحه جنگ، جذابیت این بازار را برای خریداران کاهش داده است. از سوی دیگر، تعرفه‌های متغیر واردات خودرو، دهک‌های بالای جامعه را در حالت انتظار نگه داشته و مانع از تصمیم‌گیری قطعی آن‌ها شده است.

دلار، همچنان فرمانروای بازار خودرو

مصطفوی تأکید می‌کند که «مهم‌ترین عامل اثرگذار بر بازار خودرو، قیمت دلار است.» فعالان بازار، اعم از مصرف‌کنندگان و سرمایه‌گذاران، نرخ ارز را به‌دقت رصد می‌کنند. در شرایطی که خودروسازان با مشکلات نقدینگی دست‌وپنجه نرم می‌کنند و تمایل به افزایش قیمت محصولات خود دارند، نوسانات دلار می‌تواند تکانه‌های جدیدی به بازار وارد کند.

در سناریوهای مختلف، اگر تنش‌های سیاسی افزایش یابد، نرخ دلار صعودی خواهد شد و قیمت خودروها را به دنبال خود بالا خواهد برد. اما حتی در صورت کاهش تنش‌ها، به دلیل عدم اطمینان به تداوم ثبات سیاسی، فعالان بازار با تردید به کاهش نرخ دلار نگاه می‌کنند.

آیا کاهش قیمت خودرو در راه است؟

به گفته مصطفوی، «احتمال کاهش قیمت خودرو در کوتاه‌مدت بسیار ضعی floc است.» در بهترین حالت، بازار خودرو به ثبات نسبی می‌رسد، اما نوسانات احتمالی در صورت بروز رویدادهای سیاسی خاص، دور از انتظار نیست. حتی اگر تنش‌ها کاهش یابد، سرعت کاهش نرخ دلار کند خواهد بود و تأثیر آن بر بازار خودرو محدود می‌ماند.

واردات خودرو؛ امیدی برای مرفهان، نه برای مردم عادی

تغییرات اخیر در مصوبه واردات خودرو، عمدتاً به نفع دهک‌های بالای جامعه بوده و تأثیر چندانی بر روند کلی بازار ندارد. مصطفوی معتقد است که با توجه به قیمت بالای دلار و تورم موجود، خودروهای وارداتی برای اقشار متوسط و پایین جامعه عملاً غیرقابل دسترس هستند و تنها به افزایش تنوع برای قشر مرفه منجر می‌شوند.

حالا وقت خرید خودرو است؟

مصطفوی با اشاره به نبود چشم‌انداز مثبت برای کاهش تنش‌های سیاسی و اقتصادی، معتقد است که «اگر کسی مصرف‌کننده واقعی است و نیاز به خودرو دارد، اکنون زمان مناسبی برای خرید است.» او تأکید می‌کند که حتی در صورت کاهش ظاهری تنش‌ها، ثبات بلندمدت بعید به نظر می‌رسد و تنها یک اتفاق استثنایی، مانند کنار گذاشتن دلار توسط گروه بریکس، می‌تواند معادلات را تغییر دهد؛ سناریویی که در کوتاه‌مدت محتمل نیست.

چشم‌انداز آینده بازار خودرو

بازار خودرو ایران در حال حاضر در چنگال رکود تورمی و بلاتکلیفی سیاسی گرفتار است. فعالان بازار، از سرمایه‌گذاران تا مصرف‌کنندگان، در حالت انتظار به سر می‌برند و تصمیم‌گیری آن‌ها به عوامل کلیدی مانند نرخ دلار، ثبات سیاسی و سیاست‌های خودروسازان بستگی دارد. در این میان، کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند که بازار در بهترین حالت به ثبات نسبی برسد و کاهش قیمت‌ها در آینده نزدیک دور از انتظار باشد.