چرا بازار مواد دندانپزشکی در ایران در حال پوست‌اندازی است؟
بازار تجهیزات و مواد مصرفی دندانپزشکی در ایران، طی سال‌های گذشته، تحولات عمیقی را تجربه کرده است. بازاری که زمانی تحت سلطه چند برند مشخص اروپایی و آمریکایی بود، امروز شاهد ورود بازیگران جدید، تغییر رفتار مصرف‌کنندگان، جهش‌های فناورانه و چالش‌های اقتصادی است. در این گزارش تحلیلی، به بررسی دلایل اصلی این پوست‌اندازی ساختاری در بازار مواد دندانپزشکی کشور می‌پردازیم و روندهای آینده آن را نیز پیش‌بینی خواهیم کرد.
تغییر رفتار دندانپزشکان؛ از برندگرایی به کارایی‌محوری
یکی از مهم‌ترین عوامل تحول در بازار مواد دندانی، تغییر نگرش مصرف‌کنندگان اصلی یعنی دندانپزشکان است. در گذشته، برندگرایی و استفاده از محصولات گران‌قیمت اروپایی نوعی ارزش تلقی می‌شد. اما امروز، نسل جدید دندانپزشکان، به‌ویژه فارغ‌التحصیلان دهه ۹۰ و ۱۴۰۰، نگاه دقیق‌تری به ویژگی‌های فنی و کاربردی متریال دارند.
پارامترهایی همچون:
- قدرت باندینگ (Bond Strength)
- زیست‌سازگاری مواد (Biocompatibility)
- عدم حساسیت پس از درمان
- سرعت کاربری و سهولت استفاده
- کیفیت بسته‌بندی و قابلیت اطمینان در مصرف
بیش از گذشته در تصمیم‌گیری آنها مؤثر است. همین مسئله باعث شده برندهای جدیدی که بتوانند مشخصات فنی قابل قبولی ارائه دهند، حتی با قیمت مناسب‌تر، سهمی از بازار را به‌دست آورند.
تنوع برندهای وارداتی
در ۱۰ سال گذشته، مواد دندانپزشکی عمدتاً از کشورهای آلمان، آمریکا، ژاپن و سوئیس وارد می‌شدند. اما با افزایش نرخ ارز و سخت‌تر شدن تأمین مالی خارجی، واردکنندگان به سراغ کشورهای آسیایی رفته‌اند. برندهایی از کره جنوبی، چین، ترکیه و هند توانسته‌اند جایگاه قابل توجهی در بازار به‌دست آورند.
در این میان، برندهای کره‌ای به دلیل تلفیق کیفیت بالا با قیمت متوسط، موفق‌ترین بوده‌اند. برندهایی مانند Meta Biomed (مواد اندو)، DentKist (کامپوزیت)، DMG، DMP، و مارک‌های چینی نوظهور توانسته‌اند بخش عمده‌ای از بازار مواد مصرفی مانند:
- سمان‌ها و باندینگ‌ها
- اسید اچ
- گلاس آینومرها
- قالب‌گیری‌ها و آلژینات‌ها
- کامپوزیت‌ها
را به خود اختصاص دهند.
ظهور تولید داخلی؛ واقعیت یا شعار؟
تلاش برای بومی‌سازی متریال مصرفی دندانپزشکی طی چند سال اخیر بیشتر شده و حمایت‌هایی نیز از سوی برخی نهادهای دولتی و دانش‌بنیان صورت گرفته است. در حال حاضر، برخی شرکت‌های ایرانی توانسته‌اند محصولات محدودی مانند:
- ژل‌های اچینگ (Etching Gel)
- سمان‌های موقت
- مایع قالب‌گیری
- مواد تمپ‌گذاری (Temporary Filling)
را با کیفیت نسبتاً قابل قبول تولید کنند. با این حال، همچنان عدم دسترسی به مواد اولیه باکیفیت، ضعف کنترل کیفیت، و نبود استانداردهای بین‌المللی باعث شده که اکثریت جامعه دندانپزشکی نسبت به محصولات ایرانی اعتماد کافی نداشته باشند. اما بسیاری از دندانپزشکان بعد از استفاده از این مواد رضایت خود را اعلام کرده و آنها را رقیبی جدی برای برندهای خارجی می‌دانند.
با این حال، اگر زیرساخت‌های فناورانه و تحقیق و توسعه (R&D) در این حوزه جدی گرفته شود، پیش‌بینی می‌شود که در ۵ تا ۱۰ سال آینده، برندهای داخلی بتوانند حداقل در حوزه‌هایی با تکنولوژی متوسط، جای خود را در بازار باز کنند.
تحول دیجیتال و نیاز به متریال‌های سازگار با فناوری
با ورود پرقدرت فناوری دیجیتال به دندانپزشکی، نیاز به مواد مصرفی جدیدی با ویژگی‌های متفاوت نیز به شدت افزایش یافته است. در حوزه‌هایی مانند طراحی دیجیتال (CAD/CAM)، پرینت سه‌بعدی، و طراحی لمینیت‌های دیجیتال، متریال‌هایی با خواص خاص مورد نیاز است:
- رزین‌های مخصوص پرینت سه‌بعدی با خواص نوری و کششی خاص
- باندینگ‌های تقویت‌شده برای اتصال CAD/CAM
- مواد موقت با دمای پخت بالا و دوام زیاد
- سمان‌هایی با سازگاری بالا برای ترمیم‌های دیجیتال
برندهایی که بتوانند در این حوزه فعالیت کنند، در آینده‌ای نزدیک سهم قابل توجهی از بازار را در اختیار خواهند گرفت. پیش‌بینی می‌شود تا سال ۱۴۰۸، بیش از ۳۰٪ کل ترمیم‌های دندان در کلینیک‌ها به‌صورت دیجیتال انجام شود.
تغییر ساختار خرید؛ از نمایندگی به فروشگاه‌های آنلاین تخصصی
در گذشته خرید مواد دندانپزشکی صرفاً از طریق نمایندگی‌های رسمی و حضوری انجام می‌شد. اما امروز پلتفرم‌های فروش آنلاین تخصصی مواد دندانپزشکی مانند فروشگاه رازدنت تغییرات بزرگی در سبک خرید ایجاد کرده‌اند. فروشگاه اینترنتی رازدنت با ایجاد سهولت در سفارش و اطمینان از اصالت کالا توانست جایگاه ویژه ای در بین دندانپزشکان پیدا کند. این فروشگاه امکان:
- مقایسه محصول
- مشاهده نظرات کاربران
- سفارش ۲۴ ساعته
- پشتیبانی و مشاوره تخصصی
را فراهم کرده‌اند، توانسته‌اند بازار را از انحصار خارج کنند. این سبک جدید خرید باعث شده برندهای جدید فرصت معرفی داشته باشند و رقابت سالم‌تری در بازار شکل بگیرد.
بازار مواد دندانپزشکی دیگر مانند گذشته نیست
امروز بازار متریال‌های دندانی در ایران وارد فاز جدیدی از بلوغ، رقابت و نوآوری شده است. پوست‌اندازی این بازار نه تنها از دیدگاه تأمین‌کنندگان و برندها قابل بررسی است، بلکه از نظر رفتار خرید، سبک درمانی و فناوری نیز دگرگون شده است.
در این میان، برندهایی که تنها به اعتبار گذشته خود تکیه دارند، با خطر حذف مواجه هستند. اما آن دسته از برندهایی که بتوانند کیفیت، نوآوری، پشتیبانی و قیمت مناسب را در کنار هم ارائه دهند، می‌توانند سهم بزرگی از آینده این بازار را از آن خود کنند.
ارسال نظر