شایع‌ترین بیماری هنگام حاملگی

دکتر فریده اخلاقی با اشاره به اینکه دیابت بارداری عدم تحمل کربوهیدرات با شدت‌های مختلف است که در سه ماه آخر حاملگی بروز می‌کند و بعد از زایمان از بین می‌رود، اظهار کرد: سن بالای ۲۵ سال مادر، داشن سابقه ابتلا به دیابت در افراد درجه اول خانواده، سابقه تولد نوزاد با وزن بیشتر از ۴ کیلوگرم، ناهنجاری مادر زادی، مرده زایی، بانوانی که چاق هستند و توده بدنی بالایی دارند علاوه براین کسانی که اوایل حاملگی وزن گیری بیشتری دارند، بیماران فشار خون بالا و چربی خون بالا و افرادی که سابقه دیابت حاملگی در حاملگی‌های قبلی داشتند جزو آیتم‌های پرخطر برای احتمال ابتلا به دیابت بارداری است.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد با بیان اینکه برای تشخیص دیابت بارداری در هفته ۲۴ تا ۲۸ بارداری تست تحمل قند خون انجام می‌شود که با مختل شدن این تست تشخیص دیابت بارداری داده می‌شود، ادامه داد: کسانی که مبتلا به دیابت بارداری هستند حتما تعداد ویزیت‌های بیشتری نسبت به سایرین دارند و قند خون آنها در بقیه ماه‌های حاملگی باید تست شود.

دکتر اخلاقی با اشاره به اینکه اگر قند خون خیلی بالا نباشد می‌توانیم رژیم غذایی مناسب برای مادر تجویز کرد ولی اگر با رژیم غذایی هم قند خون کنترل نشد تزریق انسولین برای مادر تجویز می‌شود، تصریح کرد: تحقیقاتی در خصوص ایمنی بعضی داروها برای مادر و جنین انجام شده است اما باز هم انسولین بهترین تجویز برای مادران باردار است.

وی با بیان اینکه خانم هایی که مبتلا به دیابت بارداری می‌شوند حتما باید از قند‌های سریع الجذب که قند خون را بالا می‌برد پرهیز کنند، گفت: اما باید کربوهیدرات هایی مانند برنج، نان و سیب زمینی را مصرف کنند و نباید از رژیم غذایی خود این مواد غذایی را حذف کنند زیرا مادران باردار باید۵۰ درصد انرژی خود را از طریق مصرف کربوهیدرات‌ها تأمین کنند.

دکتر اخلاقی با اشاره به اینکه قرار دادن ورزش به‌خصوص پیاده روی و تمرینات هوازی در کنترل قند خون مادر باردار از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، عنوان کرد: اما در نهایت تزریق انسولین هم برای کنترل قند خون از اهمیت بالایی برخوردار است.

وی بیان کرد: عوارض دیابت بر روی جنین و مادر ایجاد می‌شود که این عوارض شامل بروز پره اکلامپسی و اکلامپسی، تغییر مایع آمونیوم رحمی، افزایش وزن جنین و زایمان سخت، سزارین و احتمال دیابت بارداری در حاملگی بعدی، رشد بیش از حد جنین، پهن شدن شانه‌های جنین و زایمان سخت و یا با وسیله، خطر مرگ داخل رحمی برای جنین‌ها است.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد با اشاره به اینکه از هفته ۳۵ به بعد باتوجه به تاثیر قند خون بالا در طی حاملگی باعث می‌شود که جنین در حفره رحمی بمیرد، گفت: خطرات دیابت حاملگی برای جنین نیز باعث تولد نوزاد با وزن بالا، خطرگیر کردن شانه نوزاد، زردی بعد از تولد، مشکلات تنفسی برای مادر و نوزاد، تحت مراقبت‌های ویژه قرار گرفتن نوزاد، افزایش مرگ ومیر نوزادی است.

دکتر اخلاقی با بیان اینکه مادرانی که مبتلا به دیابت بارداری می‌شوند باید رژیم غذایی، تمرینات هوازی و درمان دارویی با توجه به میزان قند خون را در دستور کار خود قرار دهند، ادامه داد: بهترین میزان برای تعیین قند خون مادران باردار در حالت ناشتا کمتر از ۹۲و برای دو ساعت بعد از غذا کمتر از ۱۲۰ است. درباره رژیم غذایی نیز بهترین حالت برای مادران باردار در نظر گرفتن سه وعده اصلی و سه میان وعده است تا قند خون در طی روز در حد ثابتی باقی بماند.

رئیس بیمارستان ام البنین با اشاره به اینکه مادران باردار حتما باید دستگاه تست قند خون داشته باشند تا در مرحله ابتدایی ابتلا هر روز و بعد از مصرف دارو هر دو یا سه روز یکبار اندازه گیری کنند، اظهار کرد: حتما خانم‌های باردار که مبتلا به دیابت حاملگی هستند نسبت به علایم افت یا بالا بودن قند خون، محل تزریق انسولین و نحوه نگهداری انسولین اطلاعات کافی به‌دست آورند و در صورتی که علایم کاهش قند خون را در خود مشاهده کردند باید قند سریع الجذب استفاده کنند و خود را به پزشک برسانند.

دکتر اخلاقی با اشاره به اینکه البته تعداد مراقبت‌ها و ویزیت‌های این مادران باردار نسبت به سایرین بیشتر است، ابراز کرد: به جز مراقبت‌های معمولی که برای سایر مادران باردار مثل تعیین فشار خون، شمارش ضربان قلب جنین، وزن گیری انجام می‌شود برای مادران مبتلا به دیابت بارداری، قند خون آنها نیز بررسی می‌شود و براساس میزان قند خون دوزهای مختلفی از انسولین برای مادران باردار تجویز می‌شود.

وی با بیان اینکه برای این مادران تست سلامت جنین از هفته ۲۸ تا ۳۲ باید انجام شود و در صورتی که تست‌ها مختل شد اقدام به زایمان براساس تشخیص پزشک باید انجام شود، گفت: خانم هایی که مبتلا به دیابت بارداری می‌شوند اگر با رژیم غذایی قند خون آنها کنترل شود زایمان در ۴۰ هفتگی ولی اگر نیاز به دریافت انسولین باشد حتما باید در ۳۸ هفتگی زایمان کنند و با تست‌های ارزیابی سلامت جنین انجام شود.

دکتر اخلاقی با اشاره به اینکه از نظر زایمان نیز برای این خانمها اگر از نظر شرایط مامایی و شرایط لگن شرایط مناسبی داشتند و و وزن جنین کمتر از ۴ کیلوگرم بود می‌توانند زایمان طبیعی کنند، عنوان کرد: اما اگر شرایط مامایی برای زایمان مناسب نباشد سزارین انجام می‌شود ؛بعد از زایمان نیز چون نوع دیابت، دیابت بارداری بوده، قند خون پایین می‌آید و نیاز به انسولین وجود ندارد زیرا قند خون به حالت نرمال برمی گردد.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد با اشاره به اینکه مادر بعد از زایمان باید مجدد دو ماه بعد از زایمان تست قند خون انجام دهد اگر قند خون در شرایط خوبی بود فقط سالی یکبار قند خون ناشتا را ارزیابی کنند و هر سه سال هم تست تحمل قند خون انجام دهند، اظهار کرد: مادرانی که مبتلا به دیابت بارداری بودند باید تشویق به شیردهی شوند زیرا شیر دهی به کاهش وزن و مناسب بودن قند خون کمک می‌کند.