منابع جدید برای کالابرگ از واردات خودرو؛ آخرین جزئیات اعلام شد
در حالی که چالش‌های شناسایی دقیق خانوارهای پردرآمد، از جمله محدودیت دسترسی به سامانه‌های اطلاعاتی و نزدیکی سطوح درآمدی دهک‌ها، حذف کامل سه دهک بالا از یارانه را به تأخیر انداخته، دولت با حذف ۵ میلیون نفر از بهمن پارسال، گام‌های محتاطی برداشته است. همزمان، کالابرگ الکترونیک با هدف انتقال مستقیم یارانه به ۶۰ میلیون مصرف‌کننده و حفظ ثبات قیمتی، در آستانه اصلاح نهایی در آبان‌ماه قرار دارد – اما آیا منابع پایدار و قراردادهای بخش خصوصی، وعده ثبات را محقق می‌کنند؟
مشکل اصلی در حذف دهک‌های پردرآمد جامعه از فهرست یارانه‌بگیران، نحوه شناسایی خانوارها و سنجش دقیق درآمد آنهاست. این فرآیند نیازمند دسترسی پایگاه رفاه ایرانیان به سامانه‌های مختلف اطلاعاتی است. هرچند دسترسی‌هایی برقرار شده، اما همچنان سامانه‌های دیگری باید به‌موقع اطلاعات خود را در اختیار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی قرار دهند. برای مثال، سامانه مودیان مالیاتی باید برای شناسایی مالیات‌دهندگان بزرگ به این پایگاه متصل شود و اطلاعات سامانه املاک و اسکان نیز باید کاملاً تکمیل گردد.
راز سختی شناسایی ثروتمندان!
نکته کلیدی دیگر، تفاوت نسبی درآمدها بین دهک‌هاست. فاصله درآمدی بین دهک دهم و دهم نهم بیش از ۷۷ درصد است، اما این اختلاف بین دهک هفتم و هشتم تنها حدود ۱۶ درصد کاهش می‌یابد. این نزدیکی سطح درآمدی خانوارها، شناسایی را به شدت دشوار می‌کند. از ترس تبعات اجتماعی و نارضایتی‌های گسترده، دولت با دقت بالا عمل می‌کند و از بهمن پارسال تاکنون، تنها حدود ۵ میلیون نفر از یارانه حذف شده‌اند.
کالابرگ الکترونیک؛ ۶۰ میلیون نفر منتظر
در مورد کالابرگ الکترونیک، حدود ۶۰ میلیون نفر مشمول آن می‌شوند و اجرای دقیق آن نیازمند منابع پایدار است. اخیراً رئیس سازمان برنامه و بودجه اعلام کرد که عوارض دریافتی از واردات خودرو توسط ایرانیان خارج از کشور، یکی از منابع تأمین مالی این طرح در نظر گرفته شده است. این طرح از سال ۱۴۰۱ در قوانین بودجه گنجانده شده و در دولت چهاردهم، تاکنون چهار مرحله اجرا شده که سه دوره آن در شش‌ماهه امسال بوده؛ یعنی تقریباً هر دو ماه یک‌بار پرداخت. طبق برنامه، از آبان‌ماه به بعد، پرداخت‌ها ماهانه خواهد شد.
اصلاح کالابرگ؛ دولت و مجلس متحد
احمد میدری، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، در حاشیه نشست کمیسیون عمران و در جمع خبرنگاران، به برگزاری نشست مشترک دولت و مجلس درباره کالابرگ الکترونیک اشاره کرد. هدف اصلی، انتقال یارانه از نهاده‌ها به مصرف‌کننده است تا ثبات قیمتی حفظ شود و یارانه مستقیم به مردم برسد؛ مشابه رویکرد دولت شهید رئیسی برای ثابت نگه داشتن قیمت‌ها برای مصرف‌کننده.
وی افزود: عزم دولت و مجلس بر بهره‌گیری از تجربیات گذشته است که با چالش‌هایی همراه بود، تا یارانه بدون نوسانات یا شوک‌های قیمتی به مصرف‌کننده منتقل شود. جلسات طولانی مشترکی در سازمان برنامه و بودجه برگزار شده و طرح هنوز نهایی نشده. امیدواریم هفته آینده با جلسه‌ای به ریاست معاون اول رئیس‌جمهور، محمدرضا عارف، تصمیم نهایی گرفته شود و شیوه اجرا اصلاح گردد.
کالابرگ تا هفت دهک؟
میدری توضیح داد: در مرحله گذشته، کالابرگ سه دهک بالا را شامل نمی‌شد و در طرح جدید نیز احتمالاً تا هفت دهک اول جامعه را پوشش می‌دهد. البته پیشنهادهای مختلفی برای پوشش دهک‌ها وجود دارد که دولت و مجلس تصمیم‌گیری خواهند کرد. زمان نهایی‌سازی طرح آبان‌ماه است، اما اجرا منوط به توافق با بخش خصوصی و انعقاد قراردادهای لازم برای تأمین و عرضه کالا با قیمت ثابت است.
وی تأکید کرد: برای حفظ ثبات قیمت‌ها، باید قراردادهای دو تا سه‌ماهه با عرضه‌کنندگان منعقد شود تا کالا با نرخ مشخص عرضه گردد. اگر مانند دفعات قبل فقط بودجه تخصیص یابد و هفته بعد اجرا شروع شود، ثبات قیمتی حاصل نمی‌شود. در پایان، وزیر خاطرنشان کرد: اجرای موفق نیازمند همکاری نزدیک بخش خصوصی، هماهنگی دستگاه‌های اجرایی و تصمیم مشترک دولت و مجلس است.
