بحران در تامین اجتماعی شدت گرفت؛ حقوق بازنشستگان در خطر

اظهارات اخیر رئیس سازمان برنامه و بودجه کل کشور درباره آمادگی دولت و این سازمان برای پرداخت بخشی از بدهی‌های دولتی به تامین اجتماعی، موجی از واکنش‌ها را در میان بازنشستگان سراسر کشور برانگیخته است.

از یک سو، ادعای پورمحمدی مبنی بر مخالفت سازمان تامین اجتماعی و بازنشستگان با تسویه دیون دولت به مبلغ ۲۵۰ هزار میلیارد تومان از طریق «املاک دولتی» کمی غریب به نظر می‌رسد و از سوی دیگر، وعده وی برای واریز ۷۰ هزار میلیارد تومان از بدهی‌ها به صورت اوراق بهادار جهت تسویه سریع مطالبات بخش درمان، همچنان مبهم مانده و فاقد جزئیات دقیق است.

بحران درمان و معوقات؛ خدمات قطع‌شده و نارضایتی گسترده

در شرایطی که بدهی تامین اجتماعی به بیمه‌گر تکمیلی و بیمه‌گر عمر بازنشستگان این صندوق (آتیه‌سازان حافظ و بیمه ایران) از ابتدای سال جاری پرداخت نشده، مطالبات مراکز درمانی و دارویی این سازمان انباشته شده و به سطحی رسیده که گزارش‌هایی شبیه به سال‌های گذشته، از عدم ارائه خدمات به بیمه‌شدگان تامین اجتماعی توسط برخی مراکز دانشگاهی و غیردولتی به گوش می‌رسد.

هرچند طبق قانون بودجه امسال، اعتبار مصوب برای تسویه دیون دولت ۱۸۰ هزار میلیارد تومان است و شیوه پرداخت ۱۱۰ هزار میلیارد تومان باقی‌مانده (به جز ۷۰ هزار میلیارد تومان اوراقی که باید صرف تعهدات درمانی شود) هنوز نامشخص است، اما مخالفت قاطع با دریافت املاک و سهام دولتی به جای نقدینگی، تیغ انتقادات را متوجه سازمان برنامه و بودجه دولت چهاردهم کرده است.

دیدگاه نصرالله دریابیگی؛ پرداخت بدهی، حق قانونی نه منت

در این باره، نصرالله دریابیگی، نایب رئیس کانون عالی بازنشستگان تامین اجتماعی و دبیر اجرایی خانه کارگر مازندران، توضیح داد: بنده به عنوان نایب رئیس کانون عالی بازنشستگان، از همین‌جا به رئیس سازمان برنامه و بودجه اعلام می‌کنم که پول وعده‌داده‌شده، حق قانونی و شرعی تعیین‌شده در بودجه است و مصداق رد دیون با تأخیر به شمار می‌رود؛ پرداخت آن هیچ منت و افتخاری ندارد. این تنها بخشی از ۱۸۰ هزار میلیارد تومان مصوب است که خود، کسری ناچیزی از بدهی ۱۰۰۰ هزار میلیارد تومانی دولت به صندوق کارگران به حساب می‌آید. در واقع، هیچ پولی از منابع دولت و کشور به بازنشستگان داده نشده و با این پرداخت، تنها بخشی از پول خودشان به جیب‌شان بازمی‌گردد.

وی با این مقدمه و تأکید بر اینکه «در وعده دادن بابت پرداخت این دیون، باید زمان معین مشخص شود»، افزود: ادعاهایی مانند «به زودی پرداخت می‌کنیم» یا «در اسرع وقت می‌دهیم»، به هیچ وجه بحران درمان بازنشستگان را حل نمی‌کند و مشکلاتی نظیر عدم پرداخت معوقات فروردین‌ماه نیمی از بازنشستگان (از جمله سایر سطوح بگیران)، بدون این پرداخت‌ها همچنان پابرجا خواهد ماند.

نارضایتی روزافزون و تهدید تجمع‌ها

دریابیگی اضافه کرد: تامین اجتماعی برای درمان مستقیم (ملکی) و درمان غیرمستقیم (مراکز دانشگاهی و غیردولتی) و بیمه تکمیلی و سایر معوقات، با مشکلاتی روبرو شده که نارضایتی را در کل جامعه ایجاد کرده است. در این روزها، ما نمایندگان بازنشستگان روزانه بین ۱۰۰ تا ۱۵۰ تماس از سوی بازنشستگان دریافت می‌کنیم و اعتراضات پیش از همه به گوش ما می‌رسد. حتی بسیاری از بازنشستگان اعلام کرده بودند که روز یکشنبه این هفته تجمع خواهند داشت، اما ما همه را به حفظ آرامش دعوت کردیم.

نایب رئیس کانون عالی بازنشستگان تامین اجتماعی اعلام کرد: مواردی مانند املاک و سهام، قابلیت تبدیل سریع به پول – آن هم به صورت اضطراری که ما نیاز داریم – را ندارند. سیستم پرداخت باید به گونه‌ای باشد که سازمان برنامه و بودجه همین امروز، مجوز واریز اوراق بهادار به بانک رفاه کارگران را صادر کند و بانک رفاه نیز با نقد کردن و تبدیل فوری آن به پول، تعهدات درمانی سازمان تامین اجتماعی را بپردازد.

انتقاد از املاک بی‌ارزش و تعلل سازمان برنامه

این فعال کارگری ادامه داد: اکنون بیش از ۵ ماه است که سازمان تامین اجتماعی، تعهدات خود را (که بابت آن از حقوق بازنشستگان کسر کرده) در قبال بیمه‌گر تکمیلی انجام نداده است. رئیس سازمان برنامه و بودجه که مدعی است مابقی تعهدات را به صورت املاک و سهام تسویه می‌کند، باید بداند که هم‌اکنون صدها ملک بزرگ در لیست دارایی‌های سازمان تامین اجتماعی وجود دارد که سال‌ها پیش برای فروش عرضه شده و هنوز خریداری پیدا نکرده است؛ بنابراین، امکان دریافت مطالبات سال جاری به صورت املاک وجود ندارد.

وی تصریح کرد: مجلس دستورات مقتضی را صادر کرده و شورای سران سه قوه نیز تکلیف سازمان برنامه و بودجه را در این زمینه مشخص کرده‌اند. پس تعلل در پرداخت اوراق مربوطه، مشکل خود این سازمان و مدیران آن است و ربطی به سایر مسئولان ندارد.

تهدید سرمایه اجتماعی دولت و پاسوز شدن مدیران

دریابیگی خاطرنشان کرد: اینکه بازنشستگان پس از ارائه اسناد درمانی خود به شرکت آتیه‌سازان حافظ، خدمات دریافت نمی‌کنند، سرمایه اجتماعی دولت چهاردهم را هدف قرار می‌دهد. رئیس‌جمهور پزشکیان به دلیل عملکرد چند مدیر زیر سؤال می‌رود، در حالی که می‌توان همین امروز مشکل را حل کرد و پرداخت‌ها را از مجرای سازمان برنامه و بودجه انجام داد.

دبیر اجرایی خانه کارگر استان مازندران بیان کرد: کسانی چون آقای پورمحمدی در رأس سازمان برنامه و بودجه، به وظایف اساسی خود عمل نکرده و هر پرداختی را به چند هفته یا چند ماه بعد موکول می‌کنند و اجازه می‌دهند صدای بازنشستگان معترض و نمایندگان مجلس علیه دولت و وزیر مربوطه – که نقشی در این تعلل ندارند – بلند شود. در واقع، در این شرایط خطیر، امکان استیضاح وجود دارد و مدیرعامل تامین اجتماعی و وزیر کار، چوب ندانم‌کاری رئیس سازمان برنامه و بودجه را می‌خورند. چرا آقای میدری باید پاسوز آقای پورمحمدی شود؟

معوقات فروردین و هشدار برای آینده صندوق

این فعال کارگری با اشاره به اهمیت معوقات حقوق فروردین، گفت: این میزان باید در ابتدای فصل بهار پرداخت می‌شد، اما با رسیدن به پایان تابستان و ابتدای پاییز، تنها معوقات فروردین ۶۰ درصد از بازنشستگان واریز شد و امروز که در آستانه آبان‌ماه هستیم، ۴۰ درصد باقی‌مانده بازنشستگان، به دلیل فقدان منابع و کسری بالای سازمان تامین اجتماعی، هنوز معوقات فروردین را دریافت نکرده‌اند. این در حالی است که مسئولان هیچ جبران خسارتی نمی‌کنند.

وی در پایان تأکید کرد: در سال‌های اخیر، بدهی‌های پرداخت‌شده دولت به حدی اندک بوده که فقط برای درمان بازنشستگان و پرداخت مابه‌التفاوت حقوق به کار گرفته شده است. اگر روزی صندوق تامین اجتماعی به نقطه‌ای برسد که حق بیمه پرداختی کارگر و کارفرمای شاغل، کفاف مستمری را ندهد، دیگر نمی‌دانیم باید در انتظار چه وضعیتی باشیم. لذا دولت یا باید به صورت کامل از خیر بیمه کردن گروه‌های شغلی‌ای که با رأی مجلس بیمه شده‌اند و بدون پرداخت حق بیمه سهم خود به تامین اجتماعی تحمیل شده، بگذرد؛ یا آنکه با واگذاری نقد بدهی خود به سازمان تامین اجتماعی در ابتدای هر سال، جلوی توسعه بحران را بگیرد؛ اما مشکل این است که کماکان اراده‌ای برای تغییر این ریل‌گذاری وجود ندارد.