رانت لازمه ایجاد تعادل در بازار است / ‍مخالفت اقتصاد دانان با فروش ارز در بانک مرکزی

مرتضی افقه، اقتصاددان و استاد دانشگاه درباره مخالفت برخی اقتصاددانان با فروش ارز با نرخی کمتر از بازار آزاد در مرکز مبادله و سامانه نیما، اظهار داشت: بنده مخالفتی با دخالت سیاستگذار در بازار و پرداخت رانت برای ارائه کالا به قیمت مناسب به مصرف‌کننده ندارم، بلکه این سیاست را اجتناب‌ناپذیر و حمایت‌شدنی می‌دانم. این تدابیر جهت حمایت از مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگانی که صدمه دیده‌اند، به ویژه در طبقات متوسط و پایین جامعه، ضروری است.

وی در واکنش به این مسئله که اخیراً عبدالناصر همتی؛ رئیس کل سابق بانک مرکزی چنین اظهاراتی داشته است، پاسخ داد: متأسفانه عده‌ای اقتصاد خوانده چشم بسته با این نوع اقدامات مخالفت می‌کنند. از نظر بنده رانت به خودی خود منفی نیست. آنقدر در رسانه‌ها در رابطه با رانت منفی صحبت شده است که همه فکر می‌کنند که رانت یک واژه مذموم است اما این در حالیست که وقتی نابرابری شدید شود و مشکلات اقتصادی برای جامعه به وجود بیاید، هر دولتی ناچار می‌شود برای ایجاد تعادل و حمایت از گروه‌هایی از مصرف‌کنندگان از پرداخت رانت استفاده کنند.

افقه با تاکید بر اینکه چنین رانتی ضروری است و برداشتن آن به اقتصاد کشور ضربه می‌زند، گفت: اگر عده‌ای از رانت سوءاستفاده می‌کنند باید با آن‌ها مقابله شود، نه اینکه صورت مسئله را پاک کنیم. متأسفانه یکی از مشکلات ما همین اقتصادخوانده‌هایی هستند که چشم‌بسته سیاست‌هایی که برای کشور مناسب نیستند را توصیه می‌کنند.

این استاد دانشگاه در رابطه با حراج شمش و سکه طلا در مرکز مبادله توسط بانک مرکزی، اظهار کرد: اینکه برای مدیریت بازار، بانک مرکزی به عنوان یک ابزار سیاستی به فروش طلا اقدام کند نیز یک سیاست اجتناب‌ناپذیر و اقدام مناسبی است. در رابطه با نرخ نیز قاعدتاً بانک مرکزی برای مدیریت بازار باید طلا را با قیمت حاشیه بازار بفروشد و نمی‌تواند و نباید آن را با نرخی پائین‌تر از بازار بفروش برساند.

قیمت دلار در روز یکشنبه به دلیل پاسخ تلافی‌جویانه سپاه به حمله رژیم صهیونیستی به کنسولگری ایران، نوسانی و با افزایش قابل توجهی بازگشایی شد. در ابتدای روز، دلار تنها با هزار تومان فاصله از کریدور هفتم بود، اما در ادامه معاملات، از مسیر صعودی بازگشت.

افزایش ریسک‌های سیاسی و اخبار نامساعدی که معامله‌گران به طور پیوسته آن را رصد می‌کردند، فضای بازار ارز را در ساعات ابتدایی روز یکشنبه ملتهب کرد؛ اما در ادامه معاملات، مبادلات به پایین‌ترین حد خود رسید و بازار از خریدار و فروشنده خالی بود. همین موضوع ریتم بازار ارز را کاهشی کرد.

بازار ارز، انتظاری شد

معامله‌گران، وضعیت فعلی بازار ارز را انتظاری توصیف می‌کنند؛ به گونه‌ای که بسیاری از فعالان بازار دست از مبادله کشیده‌اند. آنها ترجیح می‌دهند نظاره‌گر باشند تا جریانات روزهای آینده به بازار ارز مسیر دهد.

کارشناسان اقتصادی اما معتقدند این رشد نقدینگی است که با فتیله اخبار سیاسی روشن شده و مسیر بازارهای مالی را در روند صعودی قرار داده است. به اعتقاد آنها، فاکتورهایی نظیر رشد نقدینگی، تورم و نوع تراز پرداخت‌ها مهر تاییدی بر روند صعودی قیمت دلار زده است.