ستاد بُن با کالابرگ الکترونیکی برای کارگران؛ نوبت جامعه کارگری رسید

سمیه گلپور، رئیس کانون عالی انجمن‌های صنفی کارگری کشور، با اشاره به نقش تاریخی ستاد بُن در وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی اظهار داشت: این ستاد در گذشته با هماهنگی میان کارفرمایان، تشکل‌های کارگری و شبکه‌های توزیع، اقلام اساسی خانوارهای کارگری را با نرخ‌های ترجیحی تأمین می‌کرد. اما با توقف فعالیت این ستاد و جایگزینی حمایت‌های نقدی، «بُن کارگری» در فیش حقوقی به عنصری کم‌اثر تبدیل شد. گلپور تأکید کرد که در شرایط کنونی و با توجه به تورم ساختاری، بازنگری در این سیاست ضروری است.

ناکارآمدی حمایت‌های نقدی در اقتصاد تورمی

به گفته گلپور، تورم شدید قدرت خرید کارگران را کاهش داده و یارانه‌های نقدی به دلیل نوسانات ارزش پول ملی، اثربخشی خود را از دست داده‌اند. وی افزود: تجربه یک دهه اخیر نشان می‌دهد که پرداخت‌های نقدی تنها به‌صورت موقت کارآمد بوده و نمی‌توانند مشکلات معیشتی را به‌طور پایدار حل کنند. این در حالی است که حمایت‌های غیرنقدی می‌توانند اثرات پایدارتری داشته باشند.

استفاده از زیرساخت‌های مدرن برای توزیع کالابرگ

گلپور با اشاره به ظرفیت شبکه‌های توزیع مدرن، از جمله هزاران فروشگاه زنجیره‌ای، تعاونی و خرده‌فروشی، اظهار داشت: این زیرساخت‌ها فرصت مناسبی برای اجرای نظام کالابرگ الکترونیک فراهم کرده‌اند. وی پیشنهاد داد که با احیای ستاد بُن در قالبی نوین، هماهنگی میان دولت، تشکل‌های صنفی و بنگاه‌های توزیع تقویت شود تا حمایت از کارگران از حالت صوری خارج شده و اثربخشی واقعی پیدا کند.

لزوم شفافیت و مشارکت در احیای ستاد بُن

رئیس کانون عالی انجمن‌های صنفی کارگری تأکید کرد که احیای ستاد بُن نباید به روش‌های قدیمی و غیرشفاف گذشته محدود شود. وی خواستار ایجاد ساختاری مبتنی بر حکمرانی مشارکتی شد که در آن نمایندگان تشکل‌های کارگری و کارفرمایی در تصمیم‌سازی و نظارت بر تخصیص و توزیع کالاها نقش داشته باشند. این ساختار می‌تواند شفافیت را تضمین کرده و از رانت و انحراف منابع جلوگیری کند.

حمایت هدفمند با تکیه بر داده‌های واقعی

گلپور پیشنهاد داد که ستاد بُن بازسازی‌شده باید بر اساس داده‌های واقعی از وضعیت اشتغال و درآمد کارگران عمل کند تا کالاهای اساسی به گروه‌های نیازمند تخصیص یابد. این رویکرد نه‌تنها کارایی منابع را افزایش می‌دهد، بلکه از فشار تورمی ناشی از توزیع پول نقد جلوگیری می‌کند.

حفظ کرامت کارگران با نظام کالابرگ

وی با تأکید بر اهمیت حفظ شأن و کرامت کارگران، اظهار داشت: نظام کالابرگ کارگری به کارگران امکان می‌دهد با کارت الکترونیک خود، کالاهای مورد نیاز را از فروشگاه‌های معتبر و با آزادی انتخاب تهیه کنند. این روش، برخلاف کمک‌های نقدی، حمایت‌ها را در حوزه‌های هدف‌گذاری‌شده مانند تغذیه، پوشاک و نیازهای اساسی متمرکز می‌کند.

پیشنهاد تدوین آیین‌نامه جدید برای ستاد بُن

گلپور خواستار همکاری وزارت کار، وزارت صمت، سازمان تأمین اجتماعی و تشکل‌های صنفی برای تدوین آیین‌نامه‌ای جدید برای ستاد بُن شد. این آیین‌نامه باید شامل نحوه تأمین منابع، شناسایی مشمولان، نظارت بر شبکه توزیع و ایجاد سامانه گزارش‌دهی عمومی باشد. وی همچنین پیشنهاد کرد که اجرای آزمایشی طرح در چند استان صنعتی پیش از اجرای ملی انجام شود تا نقاط ضعف آن شناسایی و برطرف گردد.

ستاد بُن؛ گامی برای عدالت اجتماعی و ثبات اقتصادی

گلپور تأکید کرد که احیای ستاد بُن تنها یک اقدام رفاهی نیست، بلکه بخشی از سیاست کلان عدالت اجتماعی و ثبات اقتصادی است. این طرح می‌تواند امنیت غذایی کارگران را تقویت کرده، فشار روانی بر خانوارها را کاهش دهد و بهره‌وری نیروی کار را افزایش دهد. وی در پایان اظهار داشت: اکنون زمان آن است که دولت، تشکل‌های صنفی و بخش خصوصی با همکاری یکدیگر، این تجربه موفق را بازسازی کنند تا حمایت از کارگران هدفمند، پایدار و مبتنی بر کرامت انسانی باشد.