هدیه شیرین چین به ایران؛ دوست قدیمی حسابی از خجالت آمریکا درآمد
با فعال‌سازی مکانیسم ماشه و بازگشت تحریم‌های سازمان ملل، ایران در شرایط اقتصادی پرچالش قرار گرفته است؛ با این حال، ادامه صادرات نفت به چین و استفاده از شبکه‌های پیچیده برای عبور از محدودیت‌ها نشان می‌دهد تهران توانسته مسیر درآمدهای نفتی خود را تا حد زیادی حفظ کند و آماده مقابله با فشارهای بین‌المللی باشد.
گسترش نیوز: در ماه‌های اخیر، ایران توانسته است صادرات نفت خود را به ۱.۸ میلیون بشکه در روز افزایش دهد که حدود ۲۲ درصد بیشتر از میانگین سال ۲۰۲۴ است. این افزایش عمدتاً به دلیل تقاضای بالای چین برای نفت ارزان‌قیمت ایرانی است.
با این حال، برخی گزارش‌ها نشان می‌دهند که ایران در حال ذخیره‌سازی نفت در دریا است. بر اساس داده‌های ماهواره‌ای و شرکت‌های ردیابی نفت‌کش، حجم نفت ذخیره‌شده ایران در دریا از ابتدای سال ۲۰۲۵ حدود ۳۰ میلیون بشکه افزایش یافته است. این امر نشان‌دهنده وجود شکاف بین حجم نفت بارگیری‌شده از پایانه‌های نفتی ایران و میزان تحویل به مشتریان نهایی، عمدتاً در چین، است.
در واکنش به تحریم‌ها، ایران اعلام کرده است که به همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) ادامه خواهد داد، اما ممکن است در صورت ادامه فشارهای بین‌المللی، این همکاری را کاهش دهد. این تهدید می‌تواند به کاهش شفافیت در فعالیت‌های هسته‌ای ایران و افزایش نگرانی‌های جهانی منجر شود.
با وجود تحریم‌های جدید، ایران همچنان به صادرات نفت خود ادامه می‌دهد. بیش از ۹۰٪ از صادرات نفت ایران به چین صورت می‌گیرد و تهران از شبکه‌هایی برای عبور از تحریم‌ها استفاده می‌کند. این شبکه شامل نفت‌کش‌های غیررسمی، شرکت‌های پوششی و سامانه‌های ردیابی است که به ایران امکان می‌دهد نفت خود را به‌صورت محرمانه صادر کند.
با وجود فشارهای تحریمی، حمایت‌های اقتصادی چین نقش کلیدی در پایداری صادرات نفت ایران ایفا می‌کند. بیش از ۹۰٪ از نفت ایران به بازار چین می‌رسد و این کشور نه تنها خریدار اصلی نفت ایران است، بلکه از طریق سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های انرژی و همکاری‌های بانکی، ظرفیت تهران برای دور زدن تحریم‌ها را نیز تقویت می‌کند. این همراهی استراتژیک باعث شده ایران بتواند جریان درآمدهای نفتی خود را حفظ کند و از شوک‌های اقتصادی ناشی از محدودیت‌های بین‌المللی جلوگیری کند.
چین علاوه بر خرید نفت، در حوزه‌های دیگر اقتصادی نیز شریک مهم ایران به شمار می‌آید. همکاری در پروژه‌های بزرگ زیرساختی، ایجاد شبکه‌های مالی جایگزین و سرمایه‌گذاری در بخش‌های صنعتی، به ایران امکان می‌دهد وابستگی خود به بازارهای تحریمی غرب را کاهش دهد. این سطح از حمایت نه تنها یک کمک اقتصادی ساده نیست، بلکه نشانه‌ای از اتحاد استراتژیک و تمایل دو کشور به حفظ روابط بلندمدت در شرایط دشوار است.
تهدید به انسداد تنگه هرمز و افزایش قیمت نفت
ایران در واکنش به تحریم‌ها تهدید کرده است که تنگه هرمز را مسدود کند. این تنگه که حدود ۲۰٪ از عرضه جهانی نفت از آن عبور می‌کند، در صورت مسدود شدن می‌تواند قیمت جهانی نفت را به بیش از ۱۰۰ دلار در هر بشکه افزایش دهد و بحران انرژی جهانی را تشدید کند.
تحلیلگران بر این باورند که این تهدید می‌تواند به یک بحران ژئوپلیتیکی بزرگ تبدیل شود. اگر ایران اقدام به مسدود کردن تنگه هرمز کند، کشورهای مصرف‌کننده نفت، به‌ویژه چین و هند، با مشکلات جدی در تأمین انرژی روبه‌رو خواهند شد.
از سوی دیگر، کشورهای غربی ممکن است با اعمال فشار نظامی یا اقتصادی بر ایران، تلاش کنند تا این تهدید را مهار کنند. با این حال، چنین اقداماتی می‌تواند به تشدید تنش‌ها و حتی درگیری‌های نظامی منجر شود.
در این شرایط، بازارهای جهانی نفت با نوسانات شدید قیمت مواجه خواهند شد. سرمایه‌گذاران و تحلیلگران باید به دقت تحولات منطقه‌ای را رصد کنند تا از ریسک‌های احتمالی جلوگیری کنند.
فرصت‌های بازار انرژی در سایه تحریم‌ها
با وجود فشارهای تحریمی، ایران می‌تواند در حوزه‌هایی مانند گاز طبیعی مایع (LNG)، ذخیره‌سازی انرژی و انرژی هسته‌ای فرصت‌های سرمایه‌گذاری ایجاد کند. همچنین، با توجه به نیاز جهانی به تنوع منابع انرژی، ایران می‌تواند با کشورهای آسیایی و شرکای منطقه‌ای همکاری‌های جدیدی برقرار کند.
در سال‌های اخیر، ایران به توسعه زیرساخت‌های LNG خود پرداخته است. این کشور با بهره‌گیری از منابع عظیم گازی خود، می‌تواند به یکی از صادرکنندگان بزرگ LNG در جهان تبدیل شود. این امر می‌تواند وابستگی ایران به صادرات نفت را کاهش دهد و درآمدهای ارزی کشور را متنوع سازد.
همچنین، ایران با داشتن منابع غنی انرژی هسته‌ای، می‌تواند در زمینه تولید برق هسته‌ای و همکاری‌های بین‌المللی در این حوزه فعال باشد. این همکاری‌ها می‌تواند به انتقال فناوری‌های پیشرفته و جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی منجر شود.
در سطح منطقه‌ای، ایران می‌تواند با کشورهای همسایه خود در زمینه‌های انرژی همکاری کند. به‌ویژه با کشورهای آسیای میانه و آسیای جنوبی، ایران می‌تواند پروژه‌های مشترک انرژی را اجرا کند که منافع متقابل را به همراه داشته باشد.
در نهایت، ایران باید با اتخاذ سیاست‌های مناسب، از فرصت‌های موجود در بازار انرژی جهانی بهره‌برداری کند و در عین حال، از تهدیدهای ناشی از تحریم‌ها کاسته و امنیت انرژی خود را تأمین کند.
واکنش‌های داخلی به تحریم‌ها و بحران اقتصادی
بازگشت تحریم‌ها و بحران اقتصادی باعث افزایش نارضایتی عمومی در ایران شده است. اعتراضات گسترده‌ای علیه وضعیت اقتصادی و سیاست‌های دولت در حال شکل‌گیری است. این نارضایتی‌ها می‌تواند به تغییرات سیاسی و اجتماعی در کشور منجر شود.
در پی تشدید بحران اقتصادی، نرخ تورم در ایران به بیش از ۴۰٪ افزایش یافته است. این امر قدرت خرید مردم را کاهش داده و فشارهای اجتماعی را افزایش داده است.
همچنین، نرخ بیکاری در کشور بالا باقی مانده است. این موضوع به افزایش نارضایتی‌های عمومی و اعتراضات خیابانی دامن زده است.
در این شرایط، دولت ایران باید با اتخاذ سیاست‌های اقتصادی مناسب، از شدت بحران بکاهد و اعتماد عمومی را بازسازی کند. همچنین، باید در زمینه سیاست‌های خارجی، به دنبال راه‌حل‌های دیپلماتیک برای کاهش فشارهای بین‌المللی باشد.
در صورت تمایل به پیگیری اخبار روز حوزه انرژی کشور، سرویس انرژی پایگاه خبری گسترش نیوز را دنبال کنید.
